Саясаттану
орындаған:Тирижанова Ақбота

Жоспары:
1.Саясаттану деген не?
2.Саясаттану екі сипатта
3.Саясаттану әдістері.
4.Саясаттану қызметтері.

Portfolio

Daniel Gallego

2

Саясаттану
Саясаттану - [грек, politike - мемлекетті басқару
өнері, logos - сөз, түсінік, ілім] - саясат, саяси үрдіс,
саяси билік туралы ғылым. XX г. 50 жж. саясаттану
дербес ғылым саласы және оқу пәні ретінде
қалыптасты. 1948 ж. ЮНЕСКО бастауымен Саяси
ғылымның халықаралық бірлестігі құрылды.
Саяси ғылымның зерттеу объектілері:
1. саяси теория;
2. саяси институттар;
3. саяси партиялар, топтар, қоғамдық пікір;
4. халықаралық қатынастар.

САЯСАТТАНУ ЕКІ СИПАТТА
Саясаттану екі сипатта қарастырылады:
ғылым
және
оқу
пәні
ретінде.
Саясаттану ғылым ретінде қоғамның
саяси саласын, саяси ойдың пайда
болуы мен дамуын, саяси жүйе, саяси
қатынастар мен үрдістер, саяси сана
мен саяси мәдениет, халықаралық
саяси үрдісті зерттейді.

Саясаттану пән ретінде оқушыларға
саяси мәселелер бойынша нақты
білім жүйесін береді, нақты саяси
шындықтың мәні мен болашақта
дамуын, негізгі саяси институттар,
ұйымдар, қозғалыстар мен үрдістер,
саяси қатынастар жүйесіндегі жеке
тұлғаның құқықтық жағдайы мен
оның саяси өмірге қатысу жолдарын
жан-жақты
ашып
көрсетеді.
Саясаттану пән ретінде посткеңестік
кеңістікте XX ғ. 90 ж. бастап оқу
бағдарламаларына
енгізілді.
Қазақстан Республикасының жоғары
оқу орындарында саясаттану міндетті
пән ретінде оқытылады.

САЯСАТТАНУ ӘДІСТЕРІ
Саясаттану
әдістері
саясаттану
ғылым
ретінде
жалпы
ғылыми
әдістердің
белгілі бір қорын пайдаланады.
Ғылыми зерттеудің қандай да
бір әдістері мен құралдарының
басымдылығы саясаттанудың
ғылым ретіндегі пәнінің өзіндік
ерекшелігіне
байланысты.
Саясаттану
әдістері:
әлеуметтанулық,
тарихи,
салыстырмалы
талдау,
құрылымдық-функционалдық,
бихевиористік, жүйелік.
Portfolio

Daniel Gallego

5

Әлеуметтанулық әдіс саясатты қоғам өмірінің экономикалық, әлеуметтік құрылым,
мәдениет және т.б. жағдайына байланысты анықтайды.

Тарихи тәсіл
Тарихи тәсіл саяси құбылыстарды мерзімі
жағынан дәйекті, заманына қарай, бұрынғы,
қазіргі
және
болашақтың
байланысын
айқындай отырып қарастырады. Ол әр түрлі
саяси оқиғаларды, процестерді, деректерді
олардың болған уақыт мезгілін еске ала таныпбілуді талап етеді.

Салыстырмалы әдіс
Салыстырмалы әдіс әр түрлі елдердегі саяси
құбылыстарды салыстырып, олардың жалпы
жақтарын және жеке ерекшеліктерін ажыратуға
мүмкіндік береді.

Әлеуметтанулық әдіс саясатты қоғам өмірінің экономикалық, әлеуметтік құрылым,
мәдениет және т.б. жағдайына байланысты анықтайды.

Жүйелеу және бихевиористік
әдіс

Жүйелеу әдісі саяси құбылыстарды басқа күрделі
құрылымның бір бөлігі ретінде қарап, оны
құрайтын элементтердің әлеуметтік өмірдегі
орнын, қызметін айналадағы ортамен, басқа
құбылыстармен байланысын зерттейді.
Бихевиористік
әдіс
жеке
адамдар
мен
топтардың іс-әрекетін, белгілі бір саяси
жағдайларда адамдардың өздерін өздері қалай
ұстауын талдауға негізделеді.

Құрылымдықфункционалдық әдіс
Құрылымдық-функционалдық
әдіс
саяси
институттардың,
саяси
қатынас¬тар
субъектілерінің қызметін сараптау жолымен
саяси процестерді зерттеу әдісі. Функция арқылы
құрылымдардың әлеуметтік мәні, қоғамдықсаяси процестегі орны мен рөлі лайықты түрде
анықталады.

САЯСАТТАНУДЫҢ ҚЫЗМЕТІ
Саясаттанудың қызметі - қай
ғылым болмасын белгілі бір
қызметтерді
(функцияларды)
атқарады. Оған ең алдымен
танымдық қызметі жатады.
Саяси
білім
қоғамдағы
оқиғаларды
танып-білуге,
олардың саяси мәнін түсінуге
және
болашақты
болжауға
мүмкіндік береді.

Саясаттанудың қызметтері
Келесі қызметі - бағалау.
Ол
саяси
құрылысқа,
институттарға,
ісәрекеттерге
және
оқиғаларға
саяси
баға
береді.
Демократиялық
мемлекеттерде саясаттану
саяси әлеуметтену міндетін
атқарады. Ол азаматтықты,
халықтың демократиялық
саяси
мәдениеттілігін
қалыптастырады.

Саясаттану реттеушілік, басқару
қызметін
атқарады.
Оның
ерекшелігі - қоғамның саяси
өмірімен тығыз байланысында.
Соған орай ол адамдардың
саяси өмірінде өзін-өзі ұстауына,
іс-әрекетіне тікелей әсер етеді.
Саяси дамудың үрдіс, бағдарын
бақылай отырып, саясаттану
қоғамдық оқиғаларды тиімді
басқару үшін нақтылы мәлімет,
мағлұматтар береді.

Ең
соңында
саясаттанудың
болжау қызметін атаған жөн.
Саяси зерттеулердің құндылығы
саяси
процестердің
үрдісін
айнытпай
бейнелеумен
ғана
тынбайды. Ол белгілі бір саяси
жағдайларда алдыңғы қатарлы,
озық саяси өзгерістер жасауға
бағытталған ғылыми негізделген
болжаумен аяқталуы тиіс. Саяси
ғылымның түпкілікті мақсаты да
сонда.

Назарларыңызға
рахмет!