Бөлім:

Тарихтың шертіп пернесін

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 11

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

С.Сейфуллин және «Сыр сандық» өлеңі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

11.1.1.1 - әдеби шығарманың сюжеттік-композициялық құрылысын талдау арқылы көтерілген ғаламдық мәселелерді терең түсіну.

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар:

әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы жанрлық ерекшелігін түсіну.

Көпшілігі:

шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын анықтау.

Кейбір оқушылар: әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы жанрлық ерекшелігін түсіну; шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын анықтау.

Бағалау критерийлері

• әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасайды;

• шығарманың жанрлық ерекшелігін біледі;

• шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын анықтайды.

Жоспар

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылар түгенделіп, сабаққа назары аударылады.

І. Қызығушылығын ояту.

• Балалар, бүгінгі сабағымыз ХХ ғасыр әдебиетінің көрнекті қайраткері, сұлу жанды Сәкен ақынға арналады. Сабақтың эпиграфы ретінде:

Өмірде жан екенсің қия алмайтын

Өлеңнің құшағына сия алмайтын

Қазақты көргің келсе, міне, осы деп,

Көрсетсе жер жүзіне ұялмайтын,-

С. Мәуленов

Ой қозғау:

Сәкен ақын туралы ізденіп келген білімдерін қолданып, ақын туралы мәлімет береді.

Сабақтың тақырыбы, мақсаты мен бағалау критерийлері таныстырылады.

ІІ. Мағынаны тану. Оқушылар «Сыр саныдқ»өлеңі туралы мәлімет алады.

https://www.youtube.com/watch?v=xzCYNg1DmbQ

(Оқушылар өлеңнің толық мазмұнымен танысады).

1-тапсырма. «Сыр сандық» өлеңін мәнерлеп оқу. Сынып оқушылары алты топқа бөлінеді. Әр топ өлеңді композициялық, сюжеттік құрылымына сәйкес оқып, мазмұндайды. Топ мүшелері толықтырады. (Өлеңді топтың оқу жүйесі:

1-топ.1 – 2;

2-топ.3 – 4;

3-топ.5 – 7;

4-топ.8 – 11;

5-топ.12 – 19;

6-топ.20 - 21 шумақтары)

1-топтың жауабы: Жалған достар қолыңда жемің болса, сені шырқ айналып, қасыңнан кетпейді. Ал қолыңнан билік кетсе, жемің таусылса, ол жалт береді. Ол дос емес, жалған дос.

2-топтың жауабы. Нағыз достар сырын ақтарып, бірін - бірі ұғынып, сыр түйінін берік сақтайды. Ондай достардың жан сарайы, жүрегі - берік қойма. Оны ақтаруға кез - келгеннің қолы жете бермейді. Тек достың досы ғана ақтара алады.

3-топтың жауабы. Сәкен де сағына сырласатын нағыз дос іздейді. Шын досының ішкі сырын мысал етіп жырлайтынын ескертеді.

4-топтың жауабы. Ақын досының ішкі сырын Сарыарқаның биік шыңдарына, оның қалың нулы орманы, мұз бұлақтары мен табиғи байлығына теңейді. Меніңше, бұл суреттеме - досының жан дүниесі.

5-топтың жауабы. – Сол тауда биік шың бар, шың басында қойма бар, онда қымбат жасау бар; сол асыл бұйым, ғажап перне, сен оның кілтін тауып аш та, сым пернені басып қара; дұрыс бассаң ғана сырын ақтара аласың. Ақынның суреттеген қоймасы - досының жан дүниесі, жүрегі.

6-топтың жауабы. – Адамның жүрегі - алтын қойма, оның жайын сезе білетіндер ғана кілтін тауып аша алады. Ол - шынайы досың, жаныңның ұғатын жан.

Дескриптор:

• «Сыр сандық» өлеңін мәнерлеп оқиды, мазмұнын түсінеді;

• өлеңді композициялық, сюжеттік құрылымына талдайды;

• Ойын дәлелдейді.

ҚБ

2-тапсырма. Түсіну картасын жасау.

Дескриптор:

• Өлеңнің ерекшелігін түсіндіреді;

• Өлеңнің қазақ поэзиясына әсері;

• Өлеңдегі көтерілген мәселені анықтайды;

• Идеясын анықиайды;

• Ойын дәлелдейді.

ҚБ

Бекіту. «Сыр сандық» өлеңін интернеттен тыңдап, «Төрт сөйлем» тәсілі бойынша негізгі идеясын түйіндеп жаз.

https://www.youtube.com/watch?v=Uzk7_CtSIL8

1. Пікір. Нақыл сөздер бойынша туындаған өзіндік пікіріңді бір сөйлеммен келтір.

2. Дәлел. Келтірілген өзіндік пікірді тағы бір сөйлеммен дәлелде.

3. Мысал. Енді өзіндік пікірді тағы да бір негіздеп кетуің үшін бір сөйлеммен мысал келтір. Мысалды өмірден алуың қажет.

4. Қорытынды. Өзіндік пікірді тағы да бір рет пысықтап, қорытынды шешімді бір сөйлеммен келтір.

Оқушылар түгенделіп, сабаққа назары аударылады.

Оқушылар жаңа сабақты С. Мәуленовтың өлеңімен ашады.

Оқушылар ой қозғау сұрақтарына жауап береді.

Сәкен ақын туралы ізденіп келген білімдерін қолданып, ақын туралы мәлімет береді.

Сабақтың тақырыбы, мақсаты мен бағалау критерийлері таныстырылады.

Оқушылар «Сыр саныдқ»өлеңі туралы мәлімет алады.

«Сыр сандық» өлеңін мәнерлеп оқу. Сынып оқушылары алты топқа бөлінеді. Әр топ өлеңді композициялық, сюжеттік құрылымына сәйкес оқып, мазмұндайды.

Түсіну картасын жасау.

• Өлеңнің ерекшелігін түсіндіреді;

• Өлеңнің қазақ поэзиясына әсері;

• Өлеңдегі көтерілген мәселені анықтайды;

• Идеясын анықиайды;

• Ойын дәлелдейді.

«Сыр сандық» өлеңін интернеттен тыңдап, «Төрт сөйлем» тәсілі бойынша негізгі идеясын түйіндеп жаз.

Қалыптастырушы бағалау

ҚБ

ҚБ

ҚБ

ҚБ

ҚБ

А. Құнанабайұлы өмірі мен шығармашылығы

https://www.youtube.com/watch?v=xzCYNg1DmbQ

https://www.youtube.com/watch?v=Uzk7_CtSIL8

Сабақтың соңы

3 минут

Кері байланыс.

Үйге тапсырма: Өлеңнен үзінді жаттау