Мұғалімнің аты-жөні:

Пән/Сынып:

Химия, 8 сынып

Қай аптаның нешінші сабағы

19-сабақ

Тарау немесе бөлім атауы:

V тарау. Стехиометриялық есептеулер

Сабақтың тақырыбы:

Химиялық реакция теңдеулері бойынша есептеулер

Оқу мақсаты:

8.2.3.5 -химиялық реакция теңдеулері бойынша заттың массасын, зат мөлшерін есептеу

Бағалау критериі:

• химиялық реакция теңдеулері бойынша заттың массасын және зат мөлшерін есептей біледі

Саралап оқыту тапсырмалары

Ұжымдық жұмыс

Жаңа тақырыптың түсіндірілуі

Сабақ мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстыру;

Бейнероликті қолдана отырып, бекіту тапсырмаларын орындату

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)

Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету

Бекітуге арналғантапсырмаларды орындату;

Тапсырмалардың жауаптарын жазу.

Жеке жұмыс

Тапсырманы ұсыну, оқушылар өз бетімен орындауы

Уақыты

Кезеңдері

Тапсырма

Тапсырманың мақсаты

Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не?

Бағалау

Ресурстар

1 минут

00:00 – 03:00

Ұйымдастыру

Сәлеметсіздерме!

Бүгін, Химиялық реакция теңдеулер бойынша есептер шығаруды үйренеміз

Бүгінгі сабақта меңгеретініңіз:

• химиялық реакция теңдеулері бойынша заттың массасын және зат мөлшерін есептей білу

Презентация Слайд 1-2

8 минут

03:00 – 11:00

11:00-14:00

Жаңа сабақ

Есептеулер жүргізгенде қолданылатын шамаларға тоқталып кетейік.

Барлық есептер зат массасының сақталу заңына негізделіп шығарылады. Бұл заңның тұжырымдамасы бойынша реакцияға қатысқан заттардың массалары реакция нәтижесінде түзілген заттардың массаларына әрдайым тең.

Химиялық реакция теңдеуі бойынша есептеулер жүргізу үшін есептің шартын мұқият оқып шығу қажет.

Сандық есептерді шығарудың белгілі реті, яғни алгоритмі бар. Бірнеше мысалдар қарастырайық.

1 – мысал. Массасы 224 г темір артық мөлшердегі хлормен әрекеттескенде түзілетін темір (ІІІ) хлоридінің массасын есептеңдер.

Берілгені: m (Fe) =224 г

--------------------------------

Т/к: m (FeCl₃) = ?

Шешуі: n (Fe) = m (Fe) / М (Fe)

М (Fe) = Ar (Fe) = 56 г/моль

n (Fe) = 224 г / 56 г/моль = 4 моль

1.Химиялық реакция теңдеулерін жазып, тиісті коэффициенттерін қойып теңестіреміз.

2Fe + 3Cl₂ = 2FeCl₃

2. Реакцияға кіріскен және түзілген заттардың формулаларының астына зат мөлшерін жазамыз:

2Fe + 3Cl₂ = 2FeCl₃

2 моль 2 моль

3. Осы заттардың формулаларының үстіне есептің шартында берілген белгілі немесе белгісіз шамаларды жазамыз:

4 моль x моль

2Fe + 3Cl₂ = 2FeCl₃

2 моль 2 моль

4. Пропорция құрып, оны шешеміз:

4 моль Fe ---------- x моль FeCl₃ түзіледі

2 моль Fe ----------- 2 моль FeCl₃ түзіледі

2 / 4 = 2 / x ; x = 2 ∙ 4 / 2 = 4 моль

5. FeCl₃ массасын табамыз

m (FeCl₃) = n (FeCl₃) ∙ M (FeCl₃)

Mr(FeCl₃) = 56 +35,5 ∙ 3 = 162,5

M (FeCl₃) = 162,5 г/моль

m (FeCl₃) = 4 моль 162,5 г/моль = 650 г

Жауабы: m (FeCl₃) = 650 г

Массалары берілген жағдайда қосылыстың зат мөлшерін табудың мысалын келесі бейнематериалдан қарап көрейік (1-видео)

Жаңа тақырыпты меңгеру

Презентация

Слайд 3

Слайд 4

Слайд 5

1-видео (00:51 мин)

https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_10995/72.mp4

2-видео. (1:16мин) Химиялық қосылыстың эмпирикалық формуласын анықтау:

https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_10995/86.mp4

3-видео (1:16 мин) Күрделі заттар құрамындағы элементтердің массалық үлестері бойынша бинарлы қосылыстардың формуласын анықтау:

https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_10995/88.mp4

4-видео (аммиактың э.формуласын табу) (1:42 мин)

https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_10995/90.mp4

Слайд 6

10 минут

14:00-23:00

Бекіту тапсырмасы

1-тапсырма. Реакция нәтижесінде 3,5 моль алюминий (ІІІ) оксиді түзіледі. Оттекпен әрекеттескен алюминийдің массасы мен зат мөлшерін есептеңдер ?

Берілгені: n (Al₂O₃) = 3,5 моль

--------------------------------

Т/к: m (Al) = ?

n (Al) = ?

Шешуі: 1. Реакция теңдеуін жазамыз:

x моль 3,5 моль

3Al + 3O₂ = 2Al₂O₃

4 моль 2 моль

x моль ---------- 3,5 моль

4 моль ----------- 2 моль

x = 4 ∙ 3,5 / 2 = 7 моль

m (Al) = n (Al) ∙ M (Al) = 7 моль ∙ 27 г/моль = 189 г

Жауабы: m (Al) = 189 г

n (Al) = 7 моль

Жаңа тақырыпты меңгеруге арналған

химиялық реакция теңдеулері бойынша және есептеу

Дескриптор: Білім алушы

- заттың массасын есептейді

-зат мөлшерін есептейді

Презентация Слайд 7

Слайд 8

Слайд 9

2 минут

23:00-25:00

Оқу тапсырмасы

№ 2,4 есеп 67 бет

Бүгінгі сабақта:

• химиялық реакция теңдеулері бойынша заттың массасын және зат мөлшері есептеуді үйрендім

Тақырыпты меңгергенін анықтау

Презентация

Слайд 10