Материалдар / Шылау. Септеулік шылау. Ұлттық тағамдар.

Шылау. Септеулік шылау. Ұлттық тағамдар.

Материал туралы қысқаша түсінік

Шылау. Септеулік шылау туралы түсінік беру. Қазақ халқының ұлттық тағамдары туралы білімдерін кеңейту.

Жанабаева Гульжан Кенжегалиевна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

21 Желтоқсан 2017

662

0 рет жүктелген

Қазақ тілі Ашық сабақ 9 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Сабақтың тақырыбы: Шылау. Септеулік шылау. Ұлттық тағамдар.Мақсаты:Білімділік: Шылау. Септеулік шылау туралы түсінік беру. Қазақ халқының ұлттық тағамдары туралы білімдерін кеңейту.Дамытушылық: Тындаушылардың ауызекі сөйлеу, есте сақтау, өз ойларын еркін жеткізуге, қабілеттерін ,ұлттық тағамдар туралы

Тәрбиелік:

Сабақтын түрі :

Әдіс- тәсілі:

Көрнектілік:

Пән аралық байланыс:

Сабақтың барысы: гимн. I Ұйымдастыру кезеңі:а) Амандасу, тексеру. Ай ,күн, апта. ә)Психологиялық дайындық жүргізу.- Бүгін наурыз айының нешесі? -Көктемде қандай өзгерістер бар? -Бұл айда қандай мерекелер бар?-Наурыз мейрамы қалай тойланады?-Наурыз айында ойналатын ұлттық ойындар туралы не білесің?-Наурыз тойына қалай дайындалудасың?

б)Сабақтың тақырыбың, мақсатын, жоспарын таныстыру.

II Үй тапсырмасы. 1. Грамматикалық сұрақтар. 1. Үстеу дегеніміз не? 2. Үстеудің лексика-грамматикалық белгілері. 3. Үстеудің құрамына қарай түрлері. 4. Үстеудің жасалу жолдары. 5. Үстеудің мағыналық түрлері. 6. Мекен, мезгіл үстеулер. 7. Мөлшер, сын-бейне үстеулер 8. Күшейткіш, мақсат, себеп-салдар үстеулер

2.Пысықтау тапсырмалар. 1тапсырма: Негізгі үстеу мен туынды үстеуді ажыратып жазыңыз. Кеше, қазақша, бүгін, қыстай, төмен, жоғары, нағыз, тым, ерте, таңертең, кейін, күзде, айына, бұрын, жылдам, қазір, жорта, ақшалай, күніне, артқа.

2тапсырма: Керекті көп нүктенің орнына үстеулерді жазыңыз. Марат ауылдан ... келді. Жаңбыр бір апта ... жауды. Құстар бұлттан ... ұшады. Саят-... дарынды студент. Нағашым ... әдеттегісінен кешігіп келеді. Асан екеуміз ... әңгімелесіп келеміз. Мен ... келдім.

3тапсырма: Берілген үстеулерден сөйлемдер құраңыз. Бүгін, кейін, ақырын, мұнша, керемет, әдейлеп, амалсыздан.

4тапсырма:Мына сөздерден үстеу жасап, орыс тіліне аударыңыз. 1) сенің, ағылшын, ескі, қазақ, жаңа; 2) теңіз, құс, әке, біз, жас; 3) түн, күн, осы, орта, жаны; 4) төмен, жат, алыс, күні, ал, жат, жылы; 5) алды, қыры, оң, жоғары;

5тапсырма: Сөз құрамына талда. Өткенге қарап, ертеңінді түзе. Күні-түні мен үшін көз ілмеген. Ертең ауылға қонақтар келетін болыпты. Жазда Абай ауылына келді. Бүгін -Ұлыстың ұлы күні.

6тапсырма: Тест тапсырма.1. Мөлшер үстеуді тап. а) анағұрлым ә) жылдам б)қыстыгүні2. Туынды үстеуді тап. а) ерте ә) жылдам б)бағана3.Дұрыс жазылған үстеуді тап. а) қазір ә) қазыр б)кәзір4.Күрделі үстеу. а) орасан зор ә)орасан б)жаздыгүні5.Қалай сұрағына жауап беретін үстеу. а) мекен үстеу ә)сын-қимыл үстеу б)мезгіл үстеу6.Арба кейін шегінді. «кейін» сөзі қандай үстеу. а) мезгіл ә) мекен б)мақсат7.Үстеуден үстеу тудырушы жұрнақ арқылы жасалған туынды үстеу. а)баяу ә)балама б)жаздыгүні8.Үстеу қатысқан сөйлем. а)көктем келді ә)жақында құстар жылы жақтан оралды б)мерекеңіз құттыболсын!9.Негізгі үстеуді тап. а) бүгін ә)биыл б)ертең10. Антоним үстеулерді тап. Жоғары- Емін- Жорта – 3.Лексикалық тақырып. Мақал-мәтел. Қонақ . Диалог құру. «Қазақ –қонақжай халық».

4.Сергіту сәті. Топты екіге бөліп, қазақ тіліне тән екі әріпке сөздер айту. Яғни, бастапқы әіпке –Ә-Қ. 10 сұрақтан екі топқада.1. Қай жақтан келген адамсың?2. Қасыңдағы кім?3. Қайда бара жатырсың? 4. Атың кім?5. Арманың не?6. Не жаңалық бр?7. Ауа райы қалай?8. Топтың қыздары жақсыма?9. Жазда қайда барасың?10. Көктем қандай?11.Ағаңның аты кім? 12.Ән айта аласыңба?13. Көңіл-күйін қалай?14. Сұлусың ба?

III Жаңа сабақ.1.Грамматиканы түсіндіру. Шылау. Шылау сөздердің ерекшеліктері. Шылаудың түрлері. Септеулік шылау.

1тапсырма: Сөйлемді оқып, септеулік шылауды табыңыз. Қалаға дейін атпен, одан әрі машинамен жүреміз. Біраздан бері хатта жазбапты. Мен Сіз туралы аз біледі екенмін. Сіз сияқты мырзамен танысқаныма қуаныштымын. Пойыз жарты сағаттан кейін келеді. Сөйлеуден бұрын ойлану керек. Көп білу үшін көп іздену керек.

2тапсырма: Керекті көп нүктенің орнына шылауды жазыңыз. Әжем ауылдан мен ... келді. Бұл көлік үйге ... келіп тоқтады. Біз ауылға ... автобуспен барамыз. Жиналыс үшке ... басталады. Марат ғылым ... айттты. Офисте жиырмаға ... қызметкер жұмыс істейді. Көктемге ... күн жылынады.

3тапсырма: Берілген сөздермен тіркесе алатын шылауларды жазыңыз. Колледж, сабақтан, былтырдан, сағат сегізге, түстен, сен, елуге, наурыз.

4тапсырма: Берілген шылаулармен сөйлемдер құрңыз. Үшін, сайын, туралы, арқылы, кейін, соң, жайлы.

2. Лексикалық тапсырма. Сөздік.Ұлттық дастархан - национальная кухнядәмді тағам - вкусное блюдоқазы-қарта, жал-жая - казы-карта, жал-жая (колбаса из брюшной и реберной части конской туши)сүйегімен бірге береді - подают вместе с костьюжілік - трубчатая костьтөс - грудинкасүзбе - творгет сорпасы - мясной бульонқұрметті қонақ - почетный гостьбата жасау - дать благословение қазақша ет - мясо по казахскинаурыз көже - наурыз кожебауырсақ - бауырсакқымыз - кумызшұбат - шубатқаймақ - сметанаайран - кефир

Орыс тіліндегі сөздерді қазақ тілі сөздерімен сәйкестендіріңіз.

1	национальная кухня	дәмді тағам
2	мясо по казахски	Ұлттық дастархан
3	наурыз коже	қазақша ет
4	вкусное блюдо	қымыз
5	казы-карта, жал-жая (колбаса из брюшной и реберной части конской туши)	төс
6	бауырсак	наурыз көже
7	почетный гость	бата жасау
8	мясной бульон	сүзбе
9	творг	құрметті қонақ
10	шубат	бауырсақ
11	дать благословение	жілік
12	грудинка	шұбат
13	трубчатая кость	ет сорпасы
14	подают вместе с костью	қазы-қарта, жал-жая
15	кумыз	сүйегімен бірге береді

Ұлттық тағамдар. Қазақтың ұлттық дастарқанында мынандай тамақ түрлерін көруге болады. Ет тағамдары:қазы, қарта, жал, жая, қуырдақ. Сүт тағамдары:қымыз, шұбат, айран, қаймақ, ірімшік, құрт, сүзбе. Нан тағамдары:бауырсақ,таба нан, күлше нан, шелпек. Ең негізгі ұлттық тамақ-қазақша ет. Оны кейбір кісілер «бесбармақ» дейді. Ең құрметті қонақтарға, жасы үлкен қарттарға бас беріледі. Қызға жілік, күйеу балаға төс береді. Етті майлы сорпаға піскен нанмен қосып жейді. Тамақтан соң жасы үлкен, құрметті кісі бата береді.

Мәтінмен жұмыс.а) мәтінді түсініп оқып, аудару;ә) мәтінге жоспар құру;б) мәтінді сұраулы сөйлемге айналдырыңыз.;в) диалог құру;д ) суреттермен жұмыс;ж) Лексика. О. С. А. з)

Мақал-мәтелдер.«Ет –етке, сорпа-бетке».«От мяса наливается тело, бульон румянит щеки».«Шай ішіп үйренген, қымыз деп қыстамайды».«Любитель чая кумыс не просит».« Қонақ келсе құт келер ».« Гость приносит в дом счастье». «Ас адамның арқауы».«Здороая пища-основа жизни». «Адамдықтан үлкен ат жоқ, Наннан үлкен ас жоқ».«Самое главное имя-человека, самая главная еда-хлеб».

Бата –тілек айту

Сөзден сөз шығарыңыз.РАФТ -хат, эссе,

Оқушы нені білуі тиіс:1. Шылаулар, олардың айтылуы, жазылуын білу.2. Шылау сөздердің ерекшеліктерін, түрлерін білу.3. Лексикалық тақырыпқа байланысты сөздерді, сөйлемдерді дұрыс қолдана білу, сауатты жаза білу.Оқушы нені үйренуі қажет:1.Лексикалық тақырыпқа байланысты жаңа сөздерді, сөйлемдерді дұрыс айтуға, сауатты жазуға үйрету. 2. Шылаулар сөздердің ерекшеліктерін, түрлерін білу.

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!