№3ЖББМ

Тақырыбы:

«Дербес компьютердің құрылысы және даму тарихы»

Сабақтың түрі: ойын

7 сынып

Информатика пәні мұғалімі. С.Ж.Абдуллаева

Тақырыбы: «Дербес компьютердің құрылысы және даму тарихы»

Сабақтың мақсаты: Алған білімдерін тиянақтап бекіту.

Сабақтың түрі: ойын

Сабақтың көрнектілігі:

Дидактикалық материалдар және бекіту сұрақтары.

Компьютердің даму тарихы тақырыбында плакаттар

Дербес компьютердің суреттері салынған плакаттар

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі

ІІ Үйге берілген тапсырманы қайталау сабағы

Ойын бөлімдері:

• Сұрақ-жауап

• Құпия жәшік

• “Бұл кім, бұл не?”

• «Кім жүйрік?»

• Пікірсайыс

• Сөзжұмбақ

Сабақты өткізу шарты

- Сабақты өткізу үшін оқушыларды 2 топқа бөлеміз;

- топ оқушыларынан 2 есепші сайлаймыз.

- әрбір топтың бірінші болып жауап беруген оқушы қызыл жалаушаны көтеру керек.

- мұғалімде алдын-ала дайындалған бекіту сұрақтары болады.

- әр сұрақтың дұрыс жауабына10 ұпай беріледі және тақтаға жазылып өзгертіліп отырады;

І топ-«ТЫШҚАН»

ІІ топ-«ПЕРНЕТАҚТА» әр топ өз аттарына сәйкес өз командаларын таныстырып, қорғайды.

ӘР СҰРАҚҚА - БІР ЖАУАП»

Бұрын өтілген оқу материалын еске алу. Сұраққа ойлануға тек қана 1 минут.

Әр оқушылардың белсенділігі мен қызығушылығын, өз бетінше дамуын, ойын тез арада тұжырымдап айтуын да шыңдай түседі.

Ал енді құрметті оқушылар олай болса сабағымызды бастаймыз, ІІ топқада сәттілік, жеңіс тілемін!

1. ЭЕМ-нiң даму тарихы неше буынға бөлiнедi, оларды ата қандай жылдар аралығы?

I буын-1940-1955жж/электронды шамдар қолданылды/

II буын-1955 жылдан бастап /жартылай өткiзгiштер-транзисторлар қолданылды/

III буын-1960-1970жж дейiн /интегралдық схемалар қолданылды/

IV буын-1970 жылдан бастап /дербес компьютерлер жасалды/

V буын-/кәдiмгi адам тiлiнде сөйлейтiн «жасанды интелект» ЭЕМ-дерi болуы керек/

«1. Сұрақ-жауап»

1.1846 ж Бэббидж машинасына программа жазған кім?

2. ЭЕМ даму тарихы неше буыннан тұрады?

3. 1-буын қай жылы шықты, элементтік базасы не? I буын-1940-1955жж/электронды шамдар қолданылды/

4. 2-буын қай жылы шықты, элементтік базасы не? II буын-1955 жылдан бастап /жартылай өткiзгiштер-транзисторлар қолданылды/

5. 3-буын қай жылы шықты, элементтік базасы не? III буын-1960-1970жж дейiн /интегралдық схемалар қолданылды/

6. 4-буын қай жылы шықты, элементтік базасы не? IV буын-1970 жылдан бастап /дербес компьютерлер жасалды/

7. Ақпараттың түрлері? /бейнелі, таңбалы/

8. Енгізу құрылғыларына не жатады? /пернетақта, тышқан, сканер/

9. Шығару құрылғыларына не жатады? /монитор, принтер, колонка, наушник/

10. Есте сақтау құрылғыларына не жатады? /диск, дискет, процессор, жедел жад/

11. Ақпаратты өңдеу құрылғыларына не жатады? /процессор/

12. ЭЕМ-нің жалпы жады қанша түрге бөлінеді? /2-ге ішкі, сыртқы/

13. Сыртқы жадына не жатады?/иілгіш, қатқыл дискілер, магниттік таспалар, магнитті-оптикалық дискілер/

14. Ішкі жадына не жатады?/процессор/

15. Файл дегеніміз не? /қапшық, бір типтегі байттардың тізбегі/

16. Принтерлердің түрлері /лазерлік, матрицалық , сия бүріккіш/

17. ЕТ кабинетінде өз бетінше жұмыс жасайтын оқушы қандай ережені толығымен меңгеруі тиіс? /4 пункт/

18.Көзбен монитордың ара қашықтығы неше см болуы қажет?/60-70см/

2. «Құпия жәшік»

Бұл құралдың жасы 2000-5000 жылдар шамасы. Бұл құралды гректер мен Батыс Еуропалықтар «абак», қытайлықтар «суанпан», жапондықтар «серобян» деп атаған.

Жәшіктің ішінде қандай құрал бар? /Есепшот/

3.«Бұл кім, бұл не?»

1. 1642 жылы дүние жүзiнде бiрiншi рет қосу машинасын құрастырған қай елдiң ғалымы, ол кiм, сол кезде неше жаста болды?

Француз матиматигi Блез Паскаль он тоғыз жасында

2. Информатика деген не?

Ақпараттық процестердi зерттейтiн ғылым информатика деп аталады.

3. Ақпараттық процесс дегенiмiз не?

Ақпаратты сақтау,өңдеу,жеткiзу ақпараттық процесс деп аталады

4. Бағдарлама арқылы басқарылатын қазiргi компьютерлерге өте ұқсас құралдары бар есептеуiш машина қалай аталды,жобасы қай жылы жасалды?

Аналитикалық машина,1833 жылы

5.Қазiргi компьютердiң атасы кiм?

Чарлз Бэббидж

6. Қазiргi кезде әр оқушының қолындағы калькулятордың негiзiн салғандар кiм, қай елдiң өнертапқыштары?

Орыс өнертапқыштары П.Л.Чебышев пен В.Т.Однер

7. 1694 жылы атақты немiс математигi Лейбництiң құрастырған механикалық есептеу машинасы қалай аталды?

Арифмометр

8. Бұрынғы Кеңестер Одағындағы 1947-48 жылдары бiрiншi ЭЕМ-дi жасауға басшылық еткен кiм, толық аталуы қалай?

Сергей Алексеевич Лебедев, МЭСМ /малая электронная счетная машина/

9. Ең бiрiншi электоронды есептеуiш машина қайда қашан жасалып, қалай аталды,салмағы қанша боды?

1946 жылы Ақыш-та Пенсильван университетiнде,

ENIAC, салмағы 30 тонна

10. 1944 жылы американ математигi Говард Айкен құрастырған автоматты бағдарламамен басқарылатын есептеуiш машина қалай аталды,қайда жасалды?

МАРК-1, Гарвард университетiнде

11. Ең алғашқы бағдарламалаушы кiм?

Ада Лавлейс

12. Байт,бит деген не,олардың өзара қандай байланысы бар?

Ақпараттың өлшем бiрлiктерi

8 бит= 1 байт

13. Компьютер құрамына кiретiн негiзгi құрылғылар?

Жүйелi блок, монитор, принтер, маус, сканер, модем, пернелiк тақта, мультимедиа колонкасы

14. Қазiргi дербес компьютерлер қай буынға жатады?

IV буынға жатады

4.«Кім жүйрік?»

Бұл сайыста оқушыларға орындары ауысқан, яғни шашылған әріптер беріледі, сол әріптер бойынша оқушылар «ИНФОРМАТИКАҒА» қатысты сөздер құрастырады.Қай топ көп сөз құрастырады, сол топқа ұпай саны беріліп отырады.

5.«Пікірсайыс»

Бұл ойынның шарты: 2 топтың оқушыларына мынадай тақырып беріледі.

1. «Компьютерсіз өмір жоқ»

2. «Компьютерсіз-ақ өмір сүруге болады». Әр топ өз пікірлерін жазады. Кімнің пікірі нақты, тақырыпқа сай келсе, сол топ бағаланады.

6.Сөзжұмбақ.

Көлденеңінен:

5. Бағдарламамен басқарылатын аналитикалық-машинаның авторы.

7. Қосатын машинаны ойлап тапқан адам.

8. Лейбництің механикалық санау машинасы.

10. ЭЕМ-нің II буынының элементтік базасы.

Тігінен:

1. Біздің елдегі бірінші ЭЕМ.

2. Бірінші электрондық компьютер.

3. Гректердің ежелгі санау құралы.

4. Санау – перфорациялық машинасын жарыққа шығарушы.

6. Компьютер ойындарындағы дисплей экранында жылжымалы объектілерді басқаратын құрылғы.

9. ЭЕМ-нің I буынының элементтік базасы.

Қорытынды:

Жеңіске жеткен топты марапаттау