Материалдар / «СУРЕТТЕР АРҚЫЛЫ БАЛАЛАРДЫҢ СӨЙЛЕУ ДАҒДЫСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ» ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ

«СУРЕТТЕР АРҚЫЛЫ БАЛАЛАРДЫҢ СӨЙЛЕУ ДАҒДЫСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ» ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ

Материал туралы қысқаша түсінік
Бұл әдістемелік құрал балалардың сөйлеу белсенділігін арттыруға бағытталған түрлі жаттығулар мен ойындарды қамтиды. Оқу-тәрбие процесінде оны мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілері, мектепалды тәрбиешілері, логопедтер мен ата-аналар пайдалана алады. Құралдың мазмұны балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес жасалып, сөйлеу дағдыларын дамытуда кешенді әдіс-тәсілдерді қамтиды.
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады




«СУРЕТТЕР АРҚЫЛЫ БАЛАЛАРДЫҢ СӨЙЛЕУ ДАҒДЫСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ»

ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ


Құрастырған: Алтыбаева.И

Қамбарбекова.Р










2025 жыл






Түсінік хат

Бала тілінің дамуы – оның тұлғалық қалыптасуының маңызды бөлігі. Сөйлеу дағдылары ойлау қабілетімен, қарым-қатынас мәдениетімен және білім игеру үрдісімен тығыз байланысты. Сондықтан мектепке дейінгі жасындағы балалардың тілін дамытуға ерекше мән берілуі тиіс.

Көрнекілік әдістерін қолдану – баланың сөйлеуін жетілдіруде тиімді құралдардың бірі. Суреттер арқылы жұмыс жасау баланың қызығушылығын арттырып, сөздік қорын кеңейтеді, байланыстырып сөйлеу дағдысын дамытады. Сонымен қатар, бұл әдіс балалардың шығармашылық қабілетін, логикалық ойлауын және есте сақтау қабілетін жақсартады.

Бұл әдістемелік құрал балалардың сөйлеу белсенділігін арттыруға бағытталған түрлі жаттығулар мен ойындарды қамтиды. Оқу-тәрбие процесінде оны мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілері, мектепалды тәрбиешілері, логопедтер мен ата-аналар пайдалана алады. Құралдың мазмұны балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес жасалып, сөйлеу дағдыларын дамытуда кешенді әдіс-тәсілдерді қамтиды.

Әдістемелік құралдың мақсаты – балалардың сөйлеу дағдыларын қалыптастыру және жетілдіру арқылы олардың коммуникативтік қабілетін дамыту. Бұл құралды жүйелі түрде қолдану нәтижесінде балалар өз ойын еркін әрі нақты жеткізе алатын деңгейге жетеді.

Бұл әдістемелік құрал балалардың сөйлеу дағдыларын дамыту мақсатында жасалған. Балалар үшін сөздік қорды байыту, байланыстырып сөйлеуді қалыптастыру, өз ойын еркін жеткізе білу маңызды дағдылардың бірі болып табылады. Сондықтан оқыту барысында көрнекілік әдістерін қолдану тиімді тәсілдердің бірі ретінде қарастырылады.

Суреттер арқылы сөйлеу дағдыларын дамыту әдісі – мектепке дейінгі балаларға арналған қолжетімді әрі нәтижелі әдістердің бірі. Балалар визуалды ақпаратты жақсы қабылдайтындықтан, суреттермен жұмыс істеу олардың қызығушылығын арттырып, сөйлеу белсенділігін күшейтеді.

Әдістемелік құралда сөйлеуді дамытуға арналған түрлі тапсырмалар, ойындар мен жаттығулар жинақталған. Мұнда сюжеттік суреттер арқылы әңгіме құрастыру, сипаттау, сұрақтарға жауап беру, диалог құру, ассоциациялық ойлау тапсырмалары ұсынылады. Бұл әдістер баланың сөйлеуін дамытып қана қоймай, есте сақтау, зейін, ойлау қабілеттерін де жетілдіреді.

Құралды мектепке дейінгі ұйым тәрбиешілері, логопедтер мен ата-аналар баланың тілдік дамуын жетілдіру мақсатында қолдана алады. Ұсынылған тапсырмалар балалардың жас ерекшеліктеріне сай бейімделген.

Бұл әдістемелік құралды пайдалану нәтижесінде балалардың сөздік қоры кеңейіп, байланыстырып сөйлеу дағдылары дамып, коммуникативтік қабілеттері артады.

Әдістемелік құралдың өзектілігі

Балалардың сөйлеу дағдысын дамыту – мектепке дейінгі және мектепалды жасындағы балаларды жан-жақты жетілдірудің маңызды аспектілерінің бірі. Қазіргі білім беру жүйесінде коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру негізгі міндеттердің бірі болып табылады. Бұл әдістемелік құрал баланың ойлау, есте сақтау, логикалық байланыстыру және сөздік қорын кеңейту арқылы сөйлеу қабілетін дамытуға бағытталған. Суреттер – балалар үшін ақпаратты оңай қабылдап, оны сипаттау, әңгіме құрастыру барысында қолданатын ең қолжетімді құралдардың бірі.

Жұмыстың ғылыми-әдістемелік деңгейі, жаңашылдығы

Бұл әдістемелік құрал баланың когнитивтік дамуын, визуалды қабылдауын және сөйлеу дағдыларын бір уақытта дамытуға көмектесетін кешенді әдістеме ұсынады. Жаңашылдығы – оқытудың интерактивті әдістерін, визуалды материалдарды және сюжеттік суреттерді пайдалану арқылы балалардың белсенділігін арттыру. Сонымен қатар, құралда әртүрлі жас ерекшеліктеріне бейімделген жаттығулар ұсынылған.

Педагогикалық орындылығы

Әдістемелік құрал мектепке дейінгі ұйымдарда, логопедиялық кабинеттерде және арнайы түзету топтарында қолдануға ыңғайлы. Сөйлеуді дамыту оқу іс әрекеттерінде тәрбиешілер балалардың сөйлеу белсенділігін арттыру үшін құралдағы тапсырмаларды тиімді пайдалана алады.

Әдістемелік құралдың мақсаты

Балалардың сөйлеу дағдыларын қалыптастыру және дамыту үшін суреттерді тиімді пайдалану әдістерін ұсыну.

Әдістемелік құралдың міндеттері

  • Балалардың сөздік қорын кеңейту;

  • Ойлау, есте сақтау және қиялдау қабілеттерін дамыту;

  • Коммуникативтік дағдыларды жетілдіру;

  • Сурет бойынша әңгіме құрастыруға үйрету;

  • Балалардың сөйлеу белсенділігін арттыру.

Теориялық маңыздылығы

Бұл әдістемелік құрал сөйлеу дағдысын дамытудағы көрнекілік принципінің тиімділігін көрсетеді. Психолингвистика мен когнитивтік психология зерттеулеріне сүйене отырып, көрнекі материалдың бала сөйлеуін дамытудағы рөлін айқындайды.

Практикалық маңыздылығы

Құралда ұсынылған әдіс-тәсілдер баланың сөйлеу белсенділігін арттыруға бағытталған практикалық тапсырмалардан тұрады. Тәрбиешілер күнделікті оқу-тәрбие процесінде қолдана алады.

Күтілетін нәтижелер

  • Балалардың сөздік қорының кеңеюі;

  • Сөйлеу белсенділігінің артуы;

  • Оқиғаны жүйелі түрде баяндау дағдыларының қалыптасуы;

  • Өз ойын еркін жеткізе білу қабілетінің артуы;

  • Суреттерге сүйене отырып әңгіме құру біліктілігінің дамуы.

Тексеру тәсілдері

  • Балалардың сөйлеу деңгейін анықтауға арналған диагностика;

  • Әңгіме құрастыру тапсырмалары;

  • Сөздік қорының даму деңгейін бағалау;

  • Ойындық тапсырмалар арқылы сөйлеу белсенділігін бақылау.

Қолданылатын әдіс-тәсілдер

  • Сюжеттік суреттер арқылы әңгіме құрастыру;

  • Рөлдік ойындар;

  • Сөздік ойындар (ассоциациялар, сөздік лото, сипаттау ойындары);

  • Коммуникативтік жаттығулар;

  • Көрнекі материалдар арқылы диалог құрастыру;

  • Интерактивті технологияларды пайдалану.





















ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛДЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЖОСПАРЫ

(Балалармен жұмыс)

ҰІӘ тақырыбы

Жұмыс түрі

Сағат саны

1

Кіріспе: Сөйлеу дағдысының маңызы

Әңгімелесу, бейнематериалдар

1

2

Суреттерді сипаттау

Суретпен жұмыс, сұрақ-жауап

2

3

«Кім жылдам?» ойыны

Сөздік қорды кеңейту ойыны

2

4

«Ертегі құрастыр»

Суреттер арқылы ертегі құрастыру

2

5

«Суретті сипатта»

Карточкалармен жұмыс

2

6

«Сөздер тізбегі»

Вербалды есте сақтау жаттығуы

2

7

«Жасырынған сөзді тап»

Сөздік қорды дамыту

2

8

«Суретке сәйкес сөйлем құра»

Грамматикалық дағдыларды дамыту

2

9

«Бірге әңгіме құрайық»

Топтық әңгіме құрастыру

2

10

«Кім тез табады?»

Логикалық ойлау және сөйлеуді дамыту

2

11

«Суретті есте сақта»

Көрнекі есте сақтау қабілетін дамыту

2

12

«Оқиға ретімен»

Картиналар арқылы оқиғаны ретімен баяндау

2

13

«Ассоциациялар»

Қиялдау мен байланыстыру қабілетін дамыту

2

14

«Қай суретке сәйкес?»

Лексикалық дағдыларды жетілдіру

2

15

«Ертегіні аяқта»

Оқиға ойлап табу

2

16

«Сипаттаманы тап»

Объектілерді сипаттау

2

17

«Суреттің айырмашылығын тап»

Зейін мен есте сақтау қабілетін дамыту

2

18

«Ертегіні жалғастыр»

Оқиға желісін жалғастыру

2

19

«Жұмбақ шешу»

Логикалық ойлау мен сөйлеуді дамыту

2

20

«Тіл дамыту жаттығулары»

Фонетикалық жаттығулар

2

21

«Ертегіні сахналау»

Драмалық қойылым

2

22

«Қиял әлемі»

Суретке қарап ертегі ойлап табу

2

23

«Сөйлемді жалғастыр»

Грамматикалық дағдыларды дамыту

2

24

«Есте сақтау жаттығулары»

Көру және есту арқылы есте сақтау

2

25

«Тақырыптық сөздік»

Белгілі бір тақырып бойынша сөздерді меңгеру

2

26

«Комикс құрастыру»

Қиял мен шығармашылық қабілетін дамыту

2

27

«Суреттер тізбегі»

Логикалық тізбек құрастыру

2

28

«Жаңа сөздерді үйрену»

Жаңа сөздерді есте сақтау

2

29

«Ең жақсы әңгіме»

Бала өз ойын еркін жеткізуге үйрену

2

30

«Қорытынды сабақ: Менің жетістігім»

Балалардың жетістіктерін бағалау

1

31

Бағдарламаны аяқтау. Қорытынды тест

Балалардың сөйлеу дағдыларын бағалау

1





30 Наурыз 2025
135
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі