Бөлім: Қиял мен шындық Мектеп:

Күні: Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: Қатысқандар саны: Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Т.Ахтанов «Күй аңызы» әңгімесі кейіпкерлерінің іс-әрекеті мен портреттік мінездемесі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

8.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулерді жіктеу;

8.2.2.1 автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау;

Сабақ

мақсаты

Шығарма кейіпкерлері арқылы тура және жанама мінездеулерді анықтайды; автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау.

Бағалау

критерийі

• Кейіпкерлерді тура және жанама мінездеулерге жіктейді;

• Автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік ерекшелігін талдайды.

Ойлау дағдыларының

деңгейі

• Қолдану, талдау

Тілдік

мақсаттар

Оқушылар қолдана алады:

Көркем шығармадағы кейіпкерлерге мінездеме беріп, кейіпкерлерді сомдау жайында ойларын айтады;

Көркем шығармадағы кейіпкер бейнесін талдап жазады;

Өз көзқарастарын жазылым жұмысында шығармашылықпен жеткізеді.

Пәндік лексика мен терминология: кейіпкер, кейіпкерге мінездеме, тура мінездеу, жанама мінездеу,құндыз бөрік, аты кең жайылған,домбыраның мойны,шекпен қап.

Диалог пен жазылымға арналған тілдік қолданыстар:

Менің ойымша...

Менің байқауымша...

Шығармадағы кейіпкерлер жайында былай ойлаймын...

Кейіпкерлерді сомдауда жазушының суреткерлік шеберлігі мына жолдардан анық байқалады:

Ойымды қорыта келе:

Құндылықтарды дарыту

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы (6-құндылық)

Пәнаралық байланыс

Бейнелеу өнері, музыка пәнімен байланыс болады.

Бастапқы білім

Алдыңғы сабақта оқушылар шығарма үзінділері арқылы өз көзқарастарын дәлелді жеткізіп, шығармашылыққа бағытталған тапсырмалар орындады. Бұл сабақта оқушылар түрлі тәсілдер бойынша алдыңғы сабақта қалыптасқан дағды мен білімдерін қолдану арқылы сыни ойлау, тілдік қабілеттерін арттырады.

Сабақ барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

8 минут

Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылар назары сабаққа аударылады. Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру.

Қызығушылығын ояту. «Сөз бұлты»

Сынып оқушыларына «Образдың жасалу жолдары» мақаласы таратылады. Мақаланы оқып болғаннан кейін жұппен пікір алмасып талдайды. Мақалаға сүйене отырып «Образдың жасалу жолдары қандай?» деген сұрақты ашатын сөздер мен сөз тіркестерін «Сөз бұлтына» жазады. Екі топқа бөлініп «Сөз бұлтында» берілген идеяларды топтастырады.

Топ мүшелері жазғандарын тақтаға іледі. Әр топтың спикері шығып

«Кейіпкерді сомдаудағы тура және жанама мінездеу» туралы топтың жасаған анықтамасымен таныстырады.

Талдау аяқталған соң мұғалім сабақтың тақырыбы мен мақсатын сынып оқушыларымен бірлесе отырып анықтайды. Сабақ барысында мақсатты нәтижеге жету үшін тапсырмалар бойынша бағалау критерийін жасайды.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты анықталады.

Оқушылар назары сабаққа аударылады. Сынып оқушыларына «Образдың жасалу жолдары» мақаласы таратылады. Мақаланы оқып болғаннан кейін жұппен пікір алмасып талдайды. Талдау аяқталған соң мұғалім сабақтың тақырыбы мен мақсатын сынып оқушыларымен бірлесе отырып анықтайды.

Қалыптастырушы бағалау

ҚБ

Т.Ахтанов «Күй аңызы» әңгімесі, А4 қағаздар, түрлі - түсті маркерлер, шығарма үзіндісі жазылған үлестірме қағаздар.

«Образдың жасалу жолдары»

Сабақтың ортасы

Мағынаны тану. 1-тапсырма

«Интервью» тәсілі

Оқушылар өздері жақсы көретін түстері арқылы топқа бөлінеді. Бір топта төрт оқушы болуы керек. Топтағы оқушылардың біреуі интервью жүргізуші болады. Қалғандары оның сұрағына жауап береді. Интервью алушы оқушы сұрақтары:

• Ботасы өлген аруана Естемес күйшіге қалай  әсер етті?

• Оразымбетке қандай мінездеме берген болар едіңіздер?

• «Әкемнің ұлы жоқ, айып етпеңіздер» - Жаңылға қандай мінездеме берер едіңіздер?

• «Өлімнен ұят күшті» - Шалға қандай мінездеме берер едіңіздер?

Топтағы екі оқушы сұрақтарға әңгімедегі автор қолданған көркемдегіш сөздер мен суреттеулер арқылы жауап береді.Тапсырмаларды бөліп алып жауап беруге де болады немесе барлығы бірлесіп жауап та бере алады. Үшінші оқушы баспасөз қызметкері рөлінде интервью жүргізушінің сұрақтары мен екі оқушының жауабын қағаз бетіне түсіріп отырады. Интервью жүргізуші сұрақтарына толық жауап берілгеннен кейін барлық топтағы баспасөз қызметкерлері топ жұмыстарын сыныпқа таныстырып, интервьюді қабырғадағы постерге апарып іледі. Оқушылар сынып бөлмесін шарлап, интервьюді оқып танысады да, өз бағалауларын стикерге «жақсы», «өте жақсы» сөздері арқылы жазып, постерге жапсырады

Талдау жұмысы аяқталғаннан кейін топ мүшелері бағалау критерийі бойынша бірі -бірі бағалайды.

Дескриптор:

• Сұрақтарға дәлелді жауап береді;

• сұрақтарға әңгімедегі автор қолданған көркемдегіш сөздер мен суреттеулер арқылы жауап береді.

ҚБ

2-тапсырма. Оқушылар шығармадағы кейіпкерлерді сомдаудағы тура және жанама мінездеулерді тауып, кесте бөліктерін толтырып жазады. Сынып оқушыларының жұмыстарын алдыңғы тапсырмадағы интервью жүргізген оқушы жинап алып, топ спикеріне тапсырады.

Тапсырманы ең бірінші орындап болған оқушыға «Жалынды от» атағы беріледі.

Қабілеті жоғары оқушы шығармадағы жазушының кейіпкерді сомдаудағы стильдік ерекшелігін талдап, қабілеті орта оқушыға түсіндіреді.

Дескриптор:

• кейіпкерлерді анықтайды;

• тура мінездеулерді табады;

• жанама мінездеулерге шығармадан мысал келтіреді.

ҚБ

Бекіту. 3-тапсырма. «Кейіпке ену» әдісі

Оқушыларға «күй», «нар идірген», «күй құдіреті», «мінез-құлық» сөздері жазылған үлестірме қағаздар таратылады. Оқушылар осы сөздер бойынша топқа бірігеді. Бір топта 4 оқушы болуы керек. Шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқындағы ерекшелікті талдау үшін топтағы оқушылар «Кейіпке ену» әдісі бойынша рөлдерді бөліп алады. 1-оқушы: таныстырушы – Естеместің Жаңылды көргендегі мінез-құлқын шығармамен байланыстыра отырып жеткізеді. 2-оқушы:байланыстырушы – Жаңылдың мінез-құлқын шығармамен байланыстыра отырып сипаттайды. 3-оқушы:салыстырушы –Естемес күйші мен Оразымбетті салыстырады. 4-оқушы:суретші – күйші мен нардың бауырында отырған қыздың суретін салады.

Мұғалім деңгейі жоғары оқушыға жұмысқа сараптама жасап, қорытындысын шығаруды ұсынады.

Дескриптор:

• Естеместің Жаңылды көргендегі мінез-құлқын шығармамен байланыстыра отырып жеткізеді.

• Жаңылдың мінез-құлқын шығармамен байланыстыра отырып сипаттайды.

• Естемес күйші мен Оразымбетті салыстырады.

• күйші мен нардың бауырында отырған қыздың суретін салады.

ҚБ

Оқушылар өздері жақсы көретін түстері арқылы топқа бөлінеді. Бір топта төрт оқушы болуы керек. Топтағы оқушылардың біреуі интервью жүргізуші болады. Қалғандары оның сұрағына жауап береді.

«Жұлдызша»

«Жұлдызша»

«Жұлдызша»

8-сынып қазақ әдебиеті

Халық күйі «Нар идірген»

https://www.youtube.com/watch?v=TFFRkOuU58A

Сабақтың соңы

5 минут

Кері байланыс: «Сенің сұрақтарың...» парағы

1. Cенің сұрақтарың...

2. Сенің есіңде ерекше қалатын ойлар...

3. Сенің бүгін білгенің… - оқушылар жауаптарын стикерге жазып, тақтаға апарып іледі.

Стикерлер

Дифференциация – Сіз оқушыларға көбірек қолдау көрсету үшін не істейсіз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай тапсырма беруді көздеп отырсыз?

Бағалау – сіз оқушының материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық пен техника қауіпсіздігін сақтау

Сабақ барысында қабілеті жоғары оқушылардың топ спикері ретінде бағалау арқылы сыни ойлау, топ мүшелерінің ойын қорытындылау арқылы шығармашылық қабілетін арттыру көзделеді. Сабақтың барысындағы«Жалынды от», әдісінде қабілеті жоғары оқушының көшбасшылық қабілетін дамыту көзделеді.

Қабілеті орташа оқушылардың сыни ойлау қабілеттерін арттыруға «Жуан және жіңішке мәселелер» әдісі кезінде жағдай жасалады.

Сабақ барысында сынып оқушыларының материалды меңгеру деңгейі әр тапсырма барысында бағалау критерийі бойынша топтық, өздік бағалау ретінде жүзеге асырылады.

Сынып бөлмесіндегі үстелдер мен орындықтар оқушылар бір-біріне бөгет жасамайтындай ыңғайланып қойылады.