Тарих пәніне әдіс тәсілдер арқылы оқушылардың қабілеттерін арттыру

№28жалпы орта білім беретін мектеп

тарих пәні мұғалімі

Оразалы А.О

Тарих пәніне әдіс тәсілдер арқылы оқушылардың қабілеттерін арттыру

Тарих пәні – жас ұрпақтың дүниетанымын кеңейтіп, тарихи оқиғаларды, халықтың мәдениетін, салт-дәстүрін, өнерін зерттеуге мүмкіндік беретін маңызды пәндердің бірі. Бұл пән арқылы оқушыларға қоғамның даму тарихы мен мәдениетінің терең негіздері жайында түсінік беріледі. Тарих пәнінің оқу үдерісінде қолданылатын әдіс-тәсілдер оқушылардың ой-өрісін дамытып, олардың білім деңгейін арттыруға зор ықпал етеді.

1. Тарих пәнін оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер

Тарих пәнінің оқу үрдісінде түрлі әдіс-тәсілдер қолданылуы қажет. Бұл әдістер оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып, олардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға септігін тигізеді. Оларға мыналар жатады:

1.1. Интерактивті әдіс-тәсілдер

Интерактивті әдістерді қолдану оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыруда маңызды рөл атқарады. Мұндай әдістер оқушыларды топтық жұмыстарға, пікірталастарға, рөлдік ойындарға тартуды көздейді. Мысалы, оқушыларға белгілі бір тарихи кезеңді қайта құру тапсырмасы беріліп, олар осы кезеңде өмір сүрген адамдардың рөлін атқарып, сол уақыттағы маңызды оқиғаларды талқылай алады.

1.2. Дебат (пікірсайыс)

Дебат әдісі оқушылардың сыни ойлау қабілеттерін дамыту үшін өте тиімді. Тарихи оқиғаларды немесе тұлғаларды әртүрлі көзқарастармен талқылап, өз пікірлерін дәлелдеу арқылы оқушылардың аналитикалық қабілеттері шыңдалады.

1.3. Кейс-стадиді талдау (оқиғаларды зерттеу)

Тарихи оқиғаларды немесе тұлғаларды зерттеудің терең әдісі ретінде кейс-стадиді қолдануға болады. Оқушыларға тарихи оқиғалар немесе кезеңдер бойынша зерттеу тапсырмалары беріледі. Олар оқиғаға қатысты деректерді жинап, анализ жасап, сол кезеңнің маңыздылығын зерттейді. Бұл әдіс оқушылардың зерттеу дағдыларын қалыптастырады.

1.4. Ойын технологиясы

Ойындар арқылы оқыту әдісі оқушыларды белсенді оқытуға бағытталған. Мысалы, "Тарихи Квест" ойыны, онда оқушылар белгілі бір тарихи кезеңге байланысты сұрақтарға жауап беріп, әртүрлі тапсырмаларды орындау арқылы кезеңдердің ерекшеліктерін үйренеді.

1.5. Мультимедиалық құралдар мен ақпараттық технологияларды пайдалану

Тарих пәнінде мультимедиалық құралдар мен ақпараттық технологиялар (бейнемазмұндар, презентациялар, виртуалды турлар) маңызды рөл атқарады. Бұл құралдар оқушылардың тарихи оқиғалар мен тұлғаларды көрнекі түрде түсінуіне көмектеседі.

2. Оқушылардың қабілеттерін арттыру

Тарих пәні бойынша оқушылардың қабілеттерін арттыру үшін бірнеше негізгі тәсілдерді қолдануға болады:

2.1. Ойлау қабілетін дамыту

Тарих пәні оқушылардың сындарлы ойлау дағдыларын дамытуды көздейді. Әрбір тарихи оқиғаны талдау, оқиғалардың себеп-салдар байланысын анықтау оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамытуға көмектеседі.

2.2. Қызығушылықты ояту

Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру үшін тарихтың әртүрлі қырларын зерттеуге мүмкіндік беру қажет. Қызықты деректер, тарихи тұлғалардың өмірі мен шығармашылықтары арқылы оқушыларды тарихқа баулу тиімді әдіс болып табылады.

2.3. Топтық жұмыстар

Топтық жұмыстар арқылы оқушылар өз пікірлерін бөлісіп, бір-бірінен жаңа ақпараттар алуды үйренеді. Әрбір топтың өз тапсырмасын орындауы оқушылардың жауапкершілік сезімін оятады және оларды өз бетімен жұмыс істеуге ынталандырады.

2.4. Өзін-өзі бағалау және кері байланыс

Оқушылардың өз жетістіктерін бағалауы және мұғалімнен кері байланыс алуы оқыту процесінің тиімділігін арттырады. Кері байланыс арқылы оқушылар өз білімдерін нығайтып, қателіктерін түсініп, жақсартудың жолдарын табады.

3. Қорытынды

Тарих пәнін оқыту барысында әдіс-тәсілдердің дұрыс таңдалуы мен үйлесімді қолданылуы оқушылардың білім сапасын арттырып, олардың тарихқа деген қызығушылығын қалыптастырады. Әртүрлі әдістерді қолдану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттері, сындарлы ойлау дағдылары дамып, оларды болашақта өздерінің еліміздің тарихын түсінуге және зерттеуге дайындайды.