Физика

Сабақ 36

10-сынып

30.11. 2018 жыл

Сабақтың тақырыбы

Термодинамикадағы жұмыс. Работа в термодинамике. Work in thermodynamics.

Жалпы мақсаты

Термодинамикадағы жұмыс жайлы мағлұмат беру

Термодинамикадағы жұмысты есептер шығаруда қолдана білуге үйрету

Күтілетін нәтиже

Термодинамикадағы жұмысты есептер шығаруда қолдана білу жайлы мағлұмат алады

Термодинамикадағы жұмысты есептер шығаруда қолдана білуге үйренеді

Тілдік мақсат

Бағалау парақшасымен таныстыру

Әр топқа бағалау парағын таратамыз. Онда жалпы бағалау жүйесі мен ұпай көрсеткіштері көрсетілген.

Оқушылар бағалау нұсқаларымен танысады

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Сабақтың басы

10-мин

Ойды шоғырландыру Consolidation of thought (кэнсалидэйшн оф сат)

«Болжау» әдісі. The method of "Prediction." (Зи мэсот оф придикшн)

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/molekulalyq-fizika/termodinamika/lesson/termodinamikanyng-birinshi-zangy

Бүгінгі сабағымыздығың тақырыбы қандай болмақ деп ойлайсыздар?

What do you think will be the topic of today's lesson?

Topic of today's lesson «Work in thermodynamics»

I.Ұйымдастыру кезеңі Organizational stage

1.1Сәлемдесу. Жағымды ахуал қалыптастыру. «Тілек айту» әдісі

Good morning students. Formation of a favorable situation. The method of " Wish" (Формайшн оф фэбрэбл ситуэйшн. Зи месод оф «Уеш»

1.2 Топқа бөлу «Формулалар» әдісі. Division into groups.

The method of «Formula»

Әр топқа формулалар таратылады.

Each group will be given a the formulas.(ич гроуп уил би гивн э зи формулэс).

Формулалар бойынша оқушылар үш топқа бөлінеді.

According to the formulas, you will be divided into thee groups (Экодинг ту зи формулэс ю уел би дивайдид инто сри гроупс)

Формулаларды алыңдар. Take the formulas.

Сол формулалар бойынша үш топқа бөлініңдер.

According to the same formulas, you are divided into three groups.

I топ – А = p(V₂-V₁) = pΔV.

. II топ –

IIІ топ -

Сабақтың ортасы

20 мин

1) Тарихий мағлумат    (мұғалім)

М. Ломоносов үйкелісте қолдың қызатынын байқаған.

Б.Румфорд зембірек жасайтын заводта бұрғамен жұмыс  істегенде  темір қызады.

Дэви 1799 екі мұзды бір-біріне үйкелдіріп суға айналдырған.

Термодинамикадағы жұмыс. Термодинамикада қозғалыстағы ортаның аз бөлшектерiнiң бiр-бiрiне қатысты орын ауыстыруы ғана қарастырылады. Нәтижесiнде дене көлемi, оның iшкi энергиясы өзгередi. Дене жылдамдығы тұтасымен алғанда нөлге тең болып қалады. Жұмыс классикалық механикадағы сияқты анықталады, бiрақ ол дененiң кинетикалық энергисының өзгеруiне емес,оның iшкi энергиясының өзгеруiне тең болады. Мысалы, газдардың сығылуы кезiнде поршень өзiнiң механикалық энергиясының бiр бөлiгiн газдарға бергендiктен, молекулалардың кинетикалық энергиясы ұлғаяды, газ қызады. Керiсiнше, егер газ ұлғайса, онда алыстаған поршенмен соқтығысқаннан кейiн молекулалардың жылдамдығы азайып, газ суиды.

А′ = p(V₂-V₁) = pΔV.

Проблемалы эксперимент- тәжірибе  (мұғалім).

Ауа   тұтындырғыш аспабының ішіне   мата  үзіндісінің кішкіне  бір бөлігін  эфир тамшысымен   ылғандандырып   саламыз.  Поршын тұтқасын  тез арада  қағып  төмен   түсіреміз.  Сонда  эфир   буларының шығуы байқалады.  Не себептен  эфир  булануы  пайда  болады.

Жұптық жұмыс

1. Газға 210⁴ Дж жылу мөлшерін бергенде, ол 510⁴ Дж жұмыс атқарған болса, ішкі энергиясының өзгерісі

A) -310⁴ Дж. B) -210⁴ Дж. C) 710⁴ Дж. D) 510⁴ Дж. E) 310⁴ Дж.

2. Сиретілген газдың берілген массасының күйін сипаттайтын идеал газ күйінің теңдеуі берілетін макроскопиялық параметрлер

A) Температура, қысым және концентрация. B) Көлем, температура және жылдамдық.

C) Қысым, көлем және температура. D) Қысым, температура және жылдамдық.

E) Көлем, жылдамдық және концентрация.

3. Газ қысымы тұрақты болған жағдайда, оның температурасы 3 есе төмендеген болса, онда сол газдың көлемі

A) 3 есе кемиді. B) 6 есе артады. C) өзгермейді. D) 6 есе кемиді. E) 3 есе артады.

4. Егер газдың көлемі 3 есе кеміп, молекулалардың орташа кинетикалық энергиясы 2 есе артса, онда бір атомды газдың қысымы:

A) өзгермейді. B) 2 есе артады. C) 6 есе артады. D) 6 есе кемиді. E) 3 есе артады.

5. Изотермиялық процесс кезінде өзгеріске ұшырайтын шамалар

A) V, Т. B) P, V, Т. C) P, V. D) P, V, Т, m. E) P, Т.

7. Көмірқышқыл газының молекуласының массасы 7,310^-26 кг. Егер молекулалардың концентрациясы 2,710²⁰ м^-3, ал орташа квадраттық жылдамдығы 910⁴ болса, онда ыдыстағы газдың қысымы:

A) 6 Па. B) 59 Па. C) 0,06 Па. D) 0,59 Па. E) 59 мПа.

8. Шолпан бетіндегі температура 750 К және атмосфералық қысым

9120 кПа. Планета атмосферасы көмірқышқыл газынан тұрады деп санап, планета бетіндегі оның тығыздығын табыңыз. (R=8,31Дж/(мольК); M (CO₂)=44 г/моль)

A) 66,5 кг/м³. B) 66,8 кг/м³. C) 56,3 кг/м³. D) 64,4 кг/м³. E) 58,6 кг/м³.

9. Мыстың мольдік массасы М=0,0635 кг/моль және тығыздығы 9000 кг/м³. 1м³ мыстағы атомдар саны:

A) 8,7·10²¹. B) 7,5·10⁸. C) 6,5·10²⁰. D) 8,5·10²⁸. E) 5,5·10²³.

9. Бір атомды идеал газдың ішкі энергиясын анықтайтын формула

A) . B) E= . C) U= . D) U= . E) U= .

10. Егер молекула концентрациясы 3 есе өссе, онда газ қысымының өзгерісі

A) 3 есе ұлғаяды. B) 6 есе ұлғаяды. C) 2 есе ұлғаяды. D) өзгермейді. E) 3 есе азаяды

11. Бөлменің еденіне түсетін атмосфералық қысым 400 кПа.Бөлменің төбесі мен қабырғасына түсіретін атмосфералық қысым....

A) 400 кПа қабырға мен төбеге. B) 400 кПа қабырғаға, 0 кПа төбеге. C) 0 кПа қабырғаға, 400 кПа төбеге.

D) 0 кПа қабырғаға және 200 кПа төбеге. E) 200 кПа қабырғаға, 0 кПа төбеге.

12. Бетке перпендикуляр бағытта әрекет ететін күштің осы беттің ауданына қатынасымен анықталатын физикалық шама A) потенциал. B) жұмыс. C) индукция. D) қысым. E) көлем.

13. 10⁵Па қысымдағы ауаның көлемі 0,8 м³ , ауаның көлемін 0,2 м³ – ке дейін азайтқан кезде атқарылатын жұмыс. 14. Қысымы 100кПа , ал бастапқы көлем 0,8 м³ , 60 кДж жұмыс жасағандағы соңғы көлем нешеге тең.

Ой

Толғаныс

8 мин

Ойын жазу арқылы сабақты жинақтайды

Топ бойынша тақырыпты жинақтау үшін тақырыпқа қатысты кейіпкерге өз ойларынан хат жазады топ басшысы оқйды.

Сабақтың соңы

2 мин

«2 минуттық үзіліс» әдісі

Үй тапсырмасы: Термодинамиканың бірінші заңын изопроцестерге қолдану.

Оқушылар өздерінің түсінгендерін, толықтыру қажет ететіндерді және сұрақтарын қояды

Оқушылар күнделіктеріне жазады

 Бағалау

Кері байланыс: «Екі жұлдыз, бір тілек»

Бағалау парақшасын толтырады