Бөлім:

Түзулердің өзара орналасуы

Педагогтің Аты; Тегі; Әкесінің аты бар болса):

Кашкинбаева Г.К.

Пән/Сынып:

7 «Ә»

Күні:

28.02.2025 ж

Сабақтың тақырыбы:

Тікбұрышты үшбұрыштардың теңдігінің белгілері. Тікбұрышты үшбұрыштың қасиеттері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.1.1.27 тікбұрышты үшбұрыштың қасиеттерін қолдану;

Сабақтың мақсаттары:

Сабақ барысы:

Уақыты

Кезең дері

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

5 минут

Ұйымдастыру

Сәлеметсіздерме!

Бүгін, Тікбұрышты үшбұрыштардың теңдігінің белгілері. Тікбұрышты үшбұрыштың қасиеттері тақырыбын қарастырамыз

Бүгінгі сабақта меңгеретініңіз:

• - үшбұрыш қабырғалары мен бұрыштары арасындағы қатыстар. -үшбұрыш қабырғалары мен бұрыштары арасындағы қатыстарды есептер шығаруда қолдану.

• Үйге тапсырмасын тексеру. №3.22.

Сұрақ - жауап / өткен тақырыптарға шолу/

1. Үшбұрыш дегеніміз не?

2. Қандай үшбұрыш тік бұрышты үшбұрыш деп аталады?

3. Элементтерін атаңыз?

4. Үшбұрыштар теңдігінің 3 белгісін еске түсірейік?

Сұрақтарға жауап береді

Оқу құралдары; оқулық; слайд; бағалау парақтары

10 мин

Жаңа сабақты бекіту

Тікбұрышты үшбұрыштардың теңдігінің белгілері
Екі тікбұрышты үшбұрыштың мына өлшемдері тең болса, онда олар өзара тең болады:
1. Гипотенуза мен сүйір бұрышы.
1. Катет пен қарсы жатқан бұрыш.
1. Катет пен іргелес бұрыш.
1. Екі катеті.

1. Гипотенуза мен катет.
І белгі. Егер тік бұрышты үшбұрыштың екі катеті екінші тік бұрышты үшбұрыштың екі катетіне тең болса, онда бұл тік бұрышты үшбұрыштар тең болады.

ІІ белгі. Егер тік бұрышты үшбұрыштың катеті мен оған іргелес сүйір бұрышы екінші тік бұрышты үщбұрыштың сәйкес катеті мен оған іргелес сүйір бұрышына тең болса, онда бұл үшбұрыштар тең болады.

ІІІ белгі. Егер тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузасы мен сүйір бұрышы екінші үшбұрыштың гипотенузасы мен сүйір бұрышына тең болса, онда бұл үшбұрыштар тең болады.

ІV белгі. Егер тік бұрышты үшбұрыштың катеті мен гипотенуза екінші тік бұышты үшбұрыштың сәйкес катеті мен гипотенузасына тең болса, онда бұл үшбұрыштар тең болады.
Екі үшбұрыштың мына өлшемдері тең болса, онда олар өзара тең болады:
1. Екі қабырғасы мен олардың арасындағы бұрышы.
1. Бір қабырғасы мен оған іргелес бұрыштары.
1. Үш қабырғасы.
1 - теорема. Егер екі тікбұрышты үшбұрыштың 1) сәйкес катеттері тең болса;
2) сәйкес бір катеті және оған іргелес жатқан сүйір бұрышы тең болса;
3) гипотенузалары және оған іргелес жатқан бір сүйір бұрышы тең болса, онда бұл үшбұрыштар тең болады.
2 - теорема. Егер бір тікбұрышты үшбұрыштың катеті мен гипотенузасы екінші тікбұрышты үшбұрыштың сәйкес катеті мен гипотенузасына тең болса, онда мұндай тікбұрышты үшбұрыштар тең болады.
3 - теорема. Кез келген үшбұрыштың үлкен қабырғасына қарсы үлкен бұрыш жатады.

Тақырып бойынша ресурстарды қарап, танысады

Дескриптор:

-Үшбұрыш теңсіздігін біледі

- Теореманы дәлелдейді

- Сызбасы

Интернет ресурстары

10

минут

Бекіту тапсырмасы

Есептер шығару. №1

Бер:

№2

Бер:

Жауабы:

3 – есеп:

Берілгені: ∆АВС тік бұрышты тең бүйірлі үшбұрыш <А = <С = 45⁰, АС + ВД = 12см, табу керек : АС - ?

4 – есеп:

АВС және А₁ В₁ С₁ тік бұрышты үшбұрыштарында : <А = <А₁ = 90⁰ , АВ =А ₁В₁ = 3см , АС = А ₁С₁ = 4см , ВС = 5см , табу керек: В ₁С₁ -?

Оқулықпен жұмыс. №3.23

Берілген тапсырмаларды орындайды.

Білім алушы берілген дескрипторға сәйкес тапсырмаларды орындайды.

Оқулықтан тақырыпқа қатысты есептерді шығарады.

№3. Шешуі : АС = АД + ДС , Тең бүйірлі болғандықтан АД = ДС = ВД , АД + ДС + ВД = 12см , АД=ДС=ВД=12:3=4см , АД=4см , ДС=4см, ВД=4см → АС=8см.

Шешуі: 1-ші белгі бойынша ∆АВС = ∆А₁ В₁ С₁ → В₁С₁ = 5см . жауабы: 5см

Дескриптор:

- есептерді шығарып

-жауабын жазады

4-балл

Бағалау:

Әрбір дұрыс жауапка 1 балл қойылады

Дескриптор:

-суракка жауап береді

Сонымен қатар, өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Слайд

Жалпы білім беретін мектептің 7–сыныбына арналған оқулық.

Оқулық авторлары: Ә.Н.Шыныбеков, Д.Ә.Шыныбеков

Алматы «Атамұра» баспасы 2017 жыл

15мин

Жеке жұмыс

Оқулықтан оқушылардың орындайтын тапсырмалары

1)Үшбұрыш теңдігінің бірінші белгісі:

А. Егер бір үшбұрыштың екі қабырғасы және олардың арасындағы бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес екі қабырғасы мен олардың арасындағы бұрышына тең болса, онда мұндай үшбұрыштар өзара тең болады.

В. Егер бір үшбұрыштың екі қабырғасы және олардың арасындағы бұрышы екінші үшбұрыштың екі қабырғасы мен олардың арасындағы бұрышына тең болса, онда мұндай үшбұрыштар өзара тең болады.

С. Егер бір үшбұрыштың екі қабырғасы және бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес екі қабырғасы мен бұрышына тең болса, онда мұндай үшбұрыштар өзара тең болады.

2)АС мен ОВ кесінділері К нүктесінде қиылысады. К нүктесі осы кесінділерді қақ бөледі. В мен С нүктелері қосылған. Егер АКВ = 60⁰ болса, ОКА бұршының градустық өлшемі қандай болады?

А. 120⁰

В. 60⁰

С.30⁰

3)ЕҒК және MNР үшбұрыштарында ЕҒ= NР, ЕК =MN, ЕҒК және MNР үшбұрыштарын салыстырыңдар. ЕҒК үшбұрышында М бұрышына тең болатын бұрышты табыңдар.

А. Е

В. К

С. Ғ

4)АС мен ВD кесінділері О нүктесінде қиылысады: АО=СО, ВО=DО. А мен В нүктелерін, С мен D нүктелерін қосқанда ВАО және ОDС үшбұрыштары пайда болады. АВ=47 см болса, DС кесіндісінің ұзындығын табыңдар.

А.50 см;

В. 45 см;

С. 47 см.

5)Үшбұрыштар теңдігінің екінші белгісін жалғастырыңдар. Үшбұрыштар өзара тең болады, егер...

А. қандай да болмасын бір үшбұрыштың бір қабырғасы және оған іргелес жатқан екі бұрышы екінші бір үшбұрыштың бір қабырғасы мен оған іргелес жатқан екі бұрышына тең болса;

В. бір үшбұрыштың қабырғасы мен оған іргелес жатқан екі бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес қабырғасы мен оған іргелес жатқан бұрышына тең болса;

С.бір үшбұрыштың бір қабырғасы мен оған іргелес жатқан бұрышы екінші үшбұрыштың сәйкес қабырғасы мен оған іргелес жатқан бұрышына тең болса.

Тақтаға шыққан оқушыларды белсенділігіне қарай бағалайды

5 минут

Бүгінгі сабақта:

• - үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теорема мен оның салдарын есептер шығаруда қолдану;

• -үшбұрыштың сыртқы бұрышы туралы теореманы есептер шығаруда қолдану.

Кері байланыс

Үйге тапсырма. №3.25.

Тақырыпты меңгергенін анықтау

Кері байланыс

Оқулық; оқу құралдары; слайд

Презентация