Мақала

Тіл – қасиетті тақырып, нәзік және күрделі

Мәсе­лен, қазақ тілі – ана тілі ретіндегі қатар­да­ғы этностық тілдің бірі емес. Оның мәртебесі бөлек. Ата Заңымызда айшықталғандай, ол – мемлекеттік тіл! Қазақ елінің бүкіл әлеммен тең дәрежеде байланысқа түсе алатын ресми қатынас құралы. Елбасымыз Біріккен Ұлттар Ұйымының мінберінен қазақша сөйлегенде мерейі асып, көңілі тасып, шаттыққа кенелмеген жан болды ма?! Әрине, болған жоқ. Себебі сол күні мемлекетіміздің беделі тағы бір сатыға биіктеді.

«Егемен Қазақстан» да мемлекеттік тілдің күшеюіне мүдделі. Соған қа­тыс­ты жайларды қалт жібермейді. Аузы дуалы, көкірегі кеніш кемел зиялыларды әңгімеге тартады. 2009 жылы 23 қаңтарда Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, көрнекті жазушы Төлен Әбдікұлының «Қазақтың болашағы қазақтың тілінде» атты мақаласы жарық көріпті. Автор бұл мақалада ең алдымен қазақ тілінің мәртебесі мен оның заңдық күшіне тоқталады. Ата Заңда айтылған анықтаманы мемлекеттік тіл туралы дербес заң қабылдау арқылы одан әрі нығайтуды қалайды. Барынша түсінікті етіп, таратып, талдап іске қосуды ұсынады. «Қазақ тілі қазақтар үшін болса, мемлекеттік тілді тек қазақтар үшін деп айта алмаймыз. Мемлекеттік тіл – міндетті тіл. Ал ана тілі әркімнің өзінің ұжданы, перзенттік парызы» – дейді. Газет авторының осындай ойлы да батыл сөзі арқылы көпшіліктің көкейіндегі талап, тілекті дөп басып тауып айтқан.

Тілдің дамуы – ел дамуының құрамдас бөлігі. Олар өзара үйлесуге тиісті тұтасқан үдеріс. Мұндай тақырыптар да «Егемен Қазақстанның» материалдарына арқау болған. Соның бір мысалы ретіндегі сөзді белгілі қоғам қайраткері, философия ғылымдарының докторы Амангелді Айталының мақаласынан оқып көрелік. «Мемлекеттік тіл – азаматтық қауымдастықтың негізгі факторы. Оның ұлтаралық үйлесімге ықпалы мол» – дейді «Үйлесімнің жүгі ауыр, жолы алыс» деген еңбегінде.