Материалдар / ТЖБ, БЖБ тапсырмалар жинағы 7-сынып қазақ әдебиеті

ТЖБ, БЖБ тапсырмалар жинағы 7-сынып қазақ әдебиеті

Материал туралы қысқаша түсінік
4 тоқсанға арналған тжб, бжб тапсырмалар жинағы 7 сынып қазақ әдебиеті пәні
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ӘКІМДІГІНІҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫНЫҢ
ОҚУ – ӘДІСТЕМЕЛІК КАБИНЕТІ

7-сынып
«Казақ әдебиеті»
(оқыту қазақ тілінде)
Жиынтық бағалау тапсырмаларының жинағы

Тараз 2020

4

Баспаға Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы оқу-әдістемелік
кабинетінің Әдістемелік кеңесінің шешімімен ұсынылған (хаттама №5, «24»
желтоқсан 2019 жыл).

Пікір жазғандар:
Т.А.Мұқашев – М. Х. Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің
«Филология және журналистика» кафедрасының доценті, ф.ғ.к.
С.О. Құлбарақ – М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік университетінің
«Дулатитану»
ғылыми-зерттеу
орталығының
директоры,
филология
ғылымдарының докторы, профессор.
Редакция алқасы:
Ш.А.Усерова – Жамбыл облысы білім басқармасының оқу-әдістемелік
кабинетінің басшысы, төрайым, Б.Х.Тажибаев – облыстық оқу-әдістемелік
кабинеті
басшысының
орынбасары,
төрайымның
орынбасары;
Ш.М. Жамалбекова – облыстық оқу-әдістемелік кабинетінің «Білім үдерісін
ақпараттық–әдістемелік қамтамасыз ету» бөлімінің жетекшісі, редактор;
А.Н. Иманбекова – Назарбаев Зияткерлік мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті
пәнінің мұғалімі, сарапшы; А.Нұрмолдаева – облыстық оқу-әдістемелік
кабинетінің әдіскері, техникалық корректор.

Б.Р.Дүйсенбаев, З.С.Аманжолова «Жиынтық бағалау
жиынтығы» 7-сынып, Қазақ әдебиеті. Тараз 2020, – 88 бет.

тапсырмаларының

Ұсынылып отырған жинақ білім беру ұйымдарының 7-сыныптарында оқу
процесін ұйымдастыру бойынша қазақ әдебиеті пәнінен жиынтық бағалау
материалдары енгiзiліп, үлгі ретінде беріліп отыр. Бөлім және тоқсан бойынша
жиынтық бағалау үлгілерін өткізуде мұғалімге қажетті кеңес-ұсыныстар мен
нұсқаулар берілген.
Жинақ жалпы орта бiлiм беретiн мектептердiң мұғалімдеріне, мектеп
әкімшілігіне, білім беру бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау
бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне аралған.

© Жамбыл облысы әкімдігі білім
басқармасының оқу-әдістемелік кабинеті
Тараз қ. 2020

1

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ............................................................................................................................. 3
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар .......................... 4
«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша
жиынтық бағалау.............................................................................. ........ 5
«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша жиынтық
бағалау......................................................................................... .................. 11
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар.......................... 17
«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлімі бойынша жиынтық бағалау............................ 18
«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлімі бойынша жиынтық бағалау............................ 25
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар........................... 31
«Балалар мен үлкендер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау................................... 32
«Балалар мен үлкендер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау................................... 38
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар........................... 44
«Ұрпақ тәрбиесі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау. ............................................ 45
«Ұрпақ тәрбиесі» бөлімі бойынша жиынтық............................................................ 53
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау спецификациясы.......................................... 59
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау спецификациясы…………......................... 69
3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау спецификациясы……................................. 79
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау спецификациясы.......................................... 91
Қорытынды ....................................................................................................... 103
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ........................................................................... 104

2

КІРІСПЕ
Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік жинақ мұғалімдерге, 7-сынып
оқушыларына «Қазақ әдебиеті» пәні бойынша жиынтық бағалауды жүйеліелі
жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек ретінде «Жалпы білім беру
ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және
факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» ҚР Білім және
ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы» ҚР Білім және ғылым министрі м.а. 2017 жылғы
25 қазандағы № 545 бұйрығымен (ҚР Әділет министрлігінде 2017 жылы
13 қарашада № 15982 тіркелген) бекітілген «Негізгі орта білім беру деңгейінің
«Қазақ әдебиеті» пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы»
және 2019-2020 оқу жылына арналған Қазақстан Республикасының орта білім
беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы:
(2019 жылғы 15 маусымдағы №7 хаттамасы) Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім
академиясының Әдістемелік нұсқау хаты негізінде құрастырылды.
Әдістемелік жинақ 7-сынып «Қазақ әдебиеті» пәні бойынша ұзақ
мерзімді оқу бағдарламасы негізінде әзірленді. Жиынтық бағалау тапсырмалары
оқу бағдарламасындағы мақсаттармен және күтілетін нәтижелермен тікелей
байланысты оқытудың ажырамас бөлігі болып табылады. Тапсырмалар түсінікті
және ашық ақпаратты береді, білім беру процесінің барлық қатысушыларының
қызығушылығы мен жауапкершілігін арттырады.
Жиынтық бағалау тапсырмаларының негізгі критерийлері жоспарланған
нәтижелер болып табылады. Бұл ретте бағалау нормалары мен критерийлері,
бөлім және тоқсан бойынша жиынтық бағалау (БЖБ мен ТЖБ) нәтижелерін қою
алгоритмі мұғалімдерге және білім алушыларға алдын ала белгілі болуы
мақсатында жасалынды.
Бөлімде ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары
мұғалімге оқушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына
жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Тапсырмалар жүйесі білім
оқушылардың өзін-өзі бағалау және өзара бағалау дағдыларын меңгере отырып,
бағалау қызметіне қатысатындай етіп құрылады. Сондай-ақ қазақ әдебиетінің әр
кезеңінде жазылып, өзінің көркем құндылығын жоймай келе жатқан осы
туындылармен танысу арқылы оқушы әдеби талдау, сыни ойлау қабілеттеріне ие
болып, шығармашылдық ізденіске қадам басады. Жалпы білім беретін
мектептерде әдебиетті оқытуда қазақ әдебиетінің мазмұнын, стилін, идеяларын
және жанрын бағалай білуге, талдау жасауға, шығармашылық ойлау дағдыларын
дамытуға баса назар аударылды.
Әдістемелік ұсыныстарда бөлімге ортақ тақырып бойынша жиынтық
бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар
тапсырмалар ұсынылған. Осы негізді көркем шығармадағы астарлы ойды
талдайды, шығарма оқиғаларын қазіргі өмірмен байланыстырады. Туындыдағы
мәселеге өз ойын қосып, эссе жазады немесе ауызша ой қорытады.
Сондай-ақ, жинақта оқушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін
деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар
тапсырмалар ұсыныс түрінде берілді.
Ұсынылып отырған жинақ білім беру ұйымдарының 7-сыныптарында оқу
процесін ұйымдастыру бойынша қазақ әдебиеті пәнінен жиынтық бағалау
материалдары енгiзiліп, үлгі ретінде беріліп отыр. Бөлім және тоқсан бойынша
жиынтық бағалау үлгілерін өткізуде мұғалімге қажетті кеңес-ұсыныстар мен
нұсқаулар берілген.

3

1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР

4

«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша жиынтық
бағалауға арналған тапсырмалар
І нұсқа
Оқылатын шығарма
Оқу мақсаты

«Қыз Жібек» жыры, «Күлтегін»
жыры
7.1.3.1 Көркем шығармадағы кейіпкерлердің
типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау.
7.2.4.1Шығармадағы оқиға желісін
өзіндік көзқарас тұрғысынан
дамытып жазу.

Бағалау критерийі

Білім алушы
- Кейіпкерлердің типтерін жасалу.
- тәсілдеріне қарай анықтайды.
- Оқиға желісін дамытып жазады.
- Өзіндік көзқарасын білдіреді.

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары.

Орындау уақыты

15-20 минут

1-тапсырма.Кейіпкерлерге тән қасиеттерді анықтап, кестені толтырыңыз.
Ойыңызды шығармадан мысалдар келтіру арқылы дәлелдеңіз.
Жібек
сұлулық
махаббат
пәктік
тұрақтылық

Төлеген
адалдық

жақсылық

қиянат

Бекежан
жауыздық

жамандық

2-тапсырма.«Күлтегін» жырында тәуелсіздік жолындағы Күлтегіннің ерлік ісәрекеттерін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жаз.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

5

Бағалау критерийі Тапсырма
Кейіпкерлердің
типтерін жасалу
тәсілдеріне қарай
анықтайды.

1

Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға
желісін дамытып
жазады.

2

Барлығы

Дескриптор
Балл
Білім алушы
кейіпкерлер бейнесін ажыратады;
1
жасалу тәсіліне қарай анықтайды;
1
ойын мысал келтіру арқылы
1
дәлелдейді;
типтік образдарды анықтайды.
1
кейіпкерлер бейнесін талдау
1
жасайды;
жырдан дәлелдер келтіреді;
1
өз көзқарасын танытады.
1
7

6

«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне
қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
«Қыз Жібек», «Күлтегін» жырлары

Білім алушының аты-жөні

_________________________________________________________

Бағалау критерийі
Кейіпкерлердің
типтерін
жасалу
тәсілдеріне
қарай
анықтайды.

Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға желісін
дамытып жазады.

Төмен
Кейіпкерлердің типтерін
жасалу тәсілдеріне қарай
анықтауда қиналады.

Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға желісін
дамытып жазуда
қиналады.

Оқу жетістігі деңгейі
Орта
Кейіпкерлердің типтерін жасалу
тәсілдеріне қарай анықтауда
дәлелдері жеткіліксіз.

Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға желісін дамытып
жаза алмайды.

Жоғары
Кейіпкерлердің типтерін
жасалу тәсілдеріне қарай
анықтауда нақты дәлелдер
келтірді.
Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға желісін
дамытып жазуда ойын
нақты әрі ашық жеткізді.

7

«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша
жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар
ІІ нұсқа
Оқылатын шығарма
Оқу мақсаты

«Қыз Жібек» жыры, «Күлтегін»
жыры
7.1.3.1 Көркем шығармадағы кейіпкерлердің
типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау.
7.2.4.1Шығармадағы оқиға желісін өзіндік
көзқарас тұрғысынан дамытып жазу.

Бағалау критерийі

Білім алушы
- Кейіпкерлердің типтерін жасалу.
- тәсілдеріне қарай анықтайды.
- Оқиға желісін дамытып жазады.
- Өзіндік көзқарасын білдіреді.

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары.

Орындау уақыты

15-20 минут

1-тапсырма. Кейіпкерлердің типтік образын жасалу тәсілдеріне қарай анықтап,
кестені толтырыңыз. Ойыңызды шығармадан мысалдар келтіру арқылы
дәлелдеңіз.
Елтеріс қаған

Қапаған

Білге қаған

Төныкөк

Иоллығтегін

2-тапсырма. Жырдағы Төлеген мен Бекежан қандай бейнелер? Бір –
біріне қарама-қарсы ма, әлде бір – бірін толықтырып отыра ма? Оқиға желісін
өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жаз.
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

8

_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Бағалау критерийі
Кейіпкерлердің
типтерін жасалу
тәсілдеріне қарай
анықтайды.

Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға
желісін дамытып
жазады.
Барлығы

Тапсырма
1

2

Дескриптор
Білім алушы
кейіпкерлер бейнесін
ажыратады;
жасалу тәсіліне қарай
анықтайды;
ойын мысал келтіру арқылы
дәлелдейді;
типтік образдарды анықтайды.
кейіпкерлер бейнесін талдау
жасайды;
жырдан дәлелдер келтіреді;
өз көзқарасын танытады.

Балл
1
1
1
1
1
1
1
7

9

«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне
қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
«Қыз Жібек», «Күлтегін» жырлары
Білім алушының аты-жөні

______________________________________________________

Бағалау критерийі
Кейіпкерлердің типтерін
жасалу тәсілдеріне қарай
анықтайды.
Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға желісін
дамытып жазады.

Төмен
Кейіпкерлердің типтерін
жасалу тәсілдеріне қарай
анықтауда қиналады.
Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға желісін
дамытып жазуда
қиналады.

Оқу жетістігі деңгейі
Орта
Кейіпкерлердің типтерін жасалу
тәсілдеріне қарай анықтауда
дәлелдері жеткіліксіз.
Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға желісін дамытып
жаза алмайды.

Жоғары
Кейіпкерлердің типтерін
жасалу тәсілдеріне қарай
анықтауда нақты дәлелдер
келтірді.
Өзіндік көзқарасын
білдіріп, оқиға желісін
дамытып жазуда ойын
нақты әрі ашық жеткізді.

10

«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша жиынтық бағалауға
арналған тапсырмалар
І нұсқа
Оқылатын шығарма

Жиембет жырау «Еңсегей бойлы Ер Есім»,
Қазтуған жырау «Қазтуғанның қонысымен
қоштасуы» толғаулары.

Оқу мақсаты

7.2.3.1 Шығармадағы көркемдегіш
синекдоха, қайталау түрлері: эпифора,
анафора,
аллитерация,
ассонанс,
риторикалық сұрақ) қолданысын талдау.
7.3.4.1 Әдеби шығарманың эстетикалық
құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу.

Бағалау критерийі

Білім алушы
- Шығармадағы көркемдегіш құралдарды
анықтайды.
- Көркемдегіш құралдардың
қолданылу ерекшелігін талдайды.
- Шығарманың эстетикалық құндылығын
анықтайды.
- Сыни шолу жазады.

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары.

Орындау уақыты

15-20 минут

1-тапсырма.Кестені
талдаңыз.

толтырып,

Мысалдар

көркемдегіш

құралдардың

Көркемдегіш
құралдардың
түрлерін
анықтаңыз

қолданысын

Қолданылу
ерекшелігін
түсіндіріңіз,
талдаңыз

Таудағы тарлан бөрі едім,
Тарылған сынды тынысым.
Еділді алса – елді алар,
Енді алмаған не қалар?
Жайықты алса – жанды алар
Жанды алған соң не қалар?
Ойылды алса – ойды алар,
Ойланшы сонда не қалар?
Еділ, Жайық арасы
Кешілік қоныс болғай ма?!
Ебей басты құба үлек
Ернімен шырпы шалғай ма?!
Бұл қоныста отырып,

11

Біздің мұсылман баласы
Жағасы босап тынғай ма?!
Толғамалы жақ тартқан,
Толассыз тұрып оқ атқан,
Тоғыз оқ торғауытты бөгеген,
Тобылғыдан су татқан…
Ақ отаудың тіреу сырығы,
Айдаса – қойдың көсемі,
Сөйлесе – сөздің шешені.
2-тапсырма. Жиембет жыраудың «Еңсегей бойлы Ер Есім» жырының
эстетикалық құндылығы туралы сыни шолу жазады.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Бағалау критерийі
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтайды және
ерекшелігін
талдайды.

Әдеби шығарманың
эстетикалық
құндылығы туралы
сыни шолу жазады.
Барлығы

Тапсырма

1

2

Дескриптор
Білім алушы
Шығармадағы көркемдегіш
құралдарды анықтайды;
көркемдегіш құралдардың
қолданылу
ерекшелігін талдайды;
әдеби-теориялық тұрғыдан
түсіндіре
отырып талдайды.
Шығармадан эстетикалық
құндылықты анықтайды;
сыни шолу жазады;
сыни шолудың талаптарын
анықтайды.

Балл
1
2

1

2
1
1
8

12

«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне
қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Жиембет жырау «Еңсегей бойлы Ер Есім», Қазтуған жырау «Қазтуғанның қонысымен қоштасуы» шығармалары
Білім алушының аты-жөні

_________________________________________________________

Бағалау критерийі
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтайды және
ерекшелігін
талдайды.
Әдеби шығарманың
эстетикалық құндылығы
туралы сыни шолу
жазады.

Төмен
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтауда және ерекшелігін
талдауда қиналады.
Әдеби шығарманың
эстетикалық құндылығы
туралы сыни шолу жазауда
қиналады.

Оқу жетістігі деңгейі
Орта
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтауда және ерекшелігін
талдауда қателесті.

Жоғары
Шығармадағы көркемдегіш
құралдарды
анықтады және ерекшелігін
талдады.

Әдеби шығарманың
эстетикалық құндылығы туралы
сыни шолу жазауда қателеседі.

Әдеби шығарманың эстетикалық
құндылығы туралы сыни шолу
жазды.

13

«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша жиынтық бағалауға
арналған тапсырмалар
ІІ нұсқа
Оқылатын шығарма

Жиембет жырау «Еңсегей бойлы Ер Есім»,
Қазтуған жырау «Қазтуғанның қонысымен
қоштасуы» толғаулары.

Оқу мақсаты

7.2.3.1 Шығармадағы көркемдегіш
синекдоха, қайталау түрлері: эпифора,
анафора,
аллитерация,
ассонанс,
риторикалық сұрақ) қолданысын талдау.
7.3.4.1 Әдеби шығарманың эстетикалық
құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу.

Бағалау критерийі

Білім алушы
- Шығармадағы көркемдегіш құралдарды
анықтайды.
- Көркемдегіш құралдардың
қолданылу ерекшелігін талдайды.
- Шығарманың эстетикалық құндылығын
анықтайды.
- Сыни шолу жазады.

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары.

Орындау уақыты

15-20 минут

1-тапсырма. Кестені толтырып, көркемдегіш құралдардың қолданысын
талдаңыз.
Мысалдар
Көркемдегіш
Қолданылу
құралдардың
ерекшелігін
түрлерін
түсіндіріңіз,
анықтаңыз
талдаңыз
Еңсегей бойлы Ер Есім,
Есім, сені есірткен
Есіл де менің кеңесім.
Ес білгеннен, Есім хан,
Қолыңа болдым сүйесін,
Қолтығыңа болдым демесін.
Тал шарбаққа мал сақтап,
Тас қалаға жан сақтап,
Тасқан екен мына хан!
Мен жоқ болсам, Есім хан,
Ит түрткіні көресің.
Жиембет қайда дегенде,
Не деп жауап бересің?..
Мен, өлсе, құнсыз кетер деме сен
14

Кешегі өзіңнің ұрып өлтірген
Тілеуберді құлыңдай!
Тілеуберді құлың мен емес,
Мұның, ханым, жөн емес.
Тал шарбаққа мал сақтап,
Тас қалаға жан сақтап,
Тасқан екен мына хан!
Қайрылып қайыр қылуға
Қылығың жоқ ұнаған.
Қайратым қанша қайтса да,
Мұныңа, ханым, шыдаман!
2-тапсырма.Қазтуған жырау «Қазтуғанның қонысымен қоштасуы»
жырының эстетикалық құндылығы туралы сыни шолу жазады.
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Бағалау критерийі
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтайды және
ерекшелігін
талдайды.

Әдеби шығарманың
эстетикалық
құндылығы туралы
сыни шолу жазады.
Барлығы

Тапсырма

1

2

Дескриптор
Балл
Білім алушы
Шығармадағы
1
көркемдегіш
құралдарды
анықтайды;
көркемдегіш құралдардың
2
қолданылу
ерекшелігін талдайды;
әдеби-теориялық
1
тұрғыдан түсіндіре
отырып талдайды.
Шығармадан эстетикалық
2
құндылықты анықтайды;
сыни шолу жазады;
1
сыни шолудың
1
талаптарын анықтайды.
8

15

«Көне күндерден жеткен жәдігерлер» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне
қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Жиембет жырау «Еңсегей бойлы Ер Есім», Қазтуған жырау «Қазтуғанның қонысымен қоштасуы»
шығармалары
Білім алушының аты-жөні
_________________________________________________
Бағалау критерийі
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтайды және ерекшелігін
талдайды.

Төмен
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтауда және ерекшелігін
талдауда қиналады.

Әдеби шығарманың
Әдеби шығарманың
эстетикалық құндылығы туралы эстетикалық құндылығы
сыни шолу жазады.
туралы сыни шолу жазауда
қиналады.

Оқу жетістігі деңгейі
Орта
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтауда және ерекшелігін
талдауда қателесті.
Әдеби шығарманың
эстетикалық құндылығы
туралы сыни шолу жазауда
қателеседі.

Жоғары
Шығармадағы
көркемдегіш
құралдарды
анықтады және ерекшелігін
талдады.
Әдеби шығарманың
эстетикалық құндылығы
туралы сыни шолу жазды.

16

2- ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН
ТАПСЫРМАЛАР

17

«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған
тапсырмалар
І нұсқа
Оқылатын шығарма

Ш.Қанайұлы «Зар заман» өлеңі,
С.Аронұлы «Сүйінбайдың Қатағанмен айтысы»

Оқу мақсаты

7.3.2.1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына,
жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру;
7.2.2.1Эпикалық, поэзиялық, драмалық
шығармадағы автор бейнесін анықтау.

Бағалау критерийі
-

Білім алушы
әдеби жанр түрлерінің даму барысына;
жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға береді;
Шығармадағы автор бейнесін анықтайды.

Ойлау
дағдыларының
деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары.

Орындау уақыты

15-20 минут

1-тапсырма. Берілген өлең жолдарындағы автор ойынна заманауи тұрғыдан баға
беріңіз.
Әуелгі қорлар зор болды,
Сондай зорлар қор болды,
Әуелгі барлар жоқ болды,
Сондай жоқтар тоқ болды,
Жөн білмеген жамандар
Ел билеген бек болды,
Көтере алмай билігін,
Ұласқан үлкен кек болды,
Ниетіне қазақтың
Тым - ақ тәуір еп болды —
Заманақыр болар деп,
Сол себептен қорқамын!
Бұл асылық, асқан заманда,
Ұл туады атаменен егесіп,
Қыз туады анаменен теңдесіп,
Баласы кетіп тыюдан.
Масқаралар таймайды

Зар заманның аяғы —
Заманың кетті баяғы,
Ықылас-ниет қалмады,
Үлкенге билік салмады,
Жарлының жалғыз сүйеніш
Мал болыпты таяғы.
Айрылмай дерт болды
Кедейге қылған қорлығың.
Кәріңді көрдің піріңдей,
Тілмашты көрдің жеңгеңдей,
Дуанды көрдің үйіңдей,
Абақты тұр қасыңда
Қазылған қара көріңдей!..

Себебі
Кешегі

Бүгінгі
Салдары

Кешегі

Бүгінгі

18

2-тапсырма.Берілген өлең жолдарындағы автор көзқарасын анықтап, дәлелдер
келтіріп және ақынның тұлғалық болмысын талдаңыз.
…Көппін деп айттың, Қатаған,
Көптігің сенің қайда бар,
Үш атаның ұлысың.
Қазағымды қаптатсам,
Жұртта қалған күшіктей,
Айдалада ұлырсың…
…Қәнекей, бетке қарашы!
Топ бастаған бұлбұлмын,
Сөз бастаған жүйрікпін,
Судан шыққан сүйрікпін,
Бәйгеден озған дүлдүлмін!
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Бағалау
критерийі
әдеби жанр
түрлерінің даму
барысына,
жаңашылдығын
а заманауи
тұрғыдан баға
береді.
Шығармадағы
автор бейнесін
анықтайды.

Барлығы

Тапсырма

1

2

Дескриптор
Білім алушы
әдеби жанр түрлерінің даму
барысына баға береді;
Жаңашылдығына баға береді;

Балл
1
1

Жаңашылдығына заманауи
тұрғыдан баға береді.

2

Эпикалық шығармадағы автор
бейнесін анықтайды;

1

Үзіндіге сүйене отырып, автор
бейнесін талдайды.
Ойын жүйелі жеткізеді.

2
1
8
19

«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың
нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Ш.Қанайұлы «Зар заман» өлеңі, С.Аронұлы «Сүйінбайдың Қатағанмен айтысы»
Білім алушының аты-жөні

____________________________________________________________________

Бағалау критерийі
Төмен
Әдеби жанр түрлерінің даму
Әдеби жанр түрлерінің даму
барысына, жаңашылдығына
барысына, жаңашылдығына
заманауи тұрғыдан баға береді. заманауи тұрғыдан баға беруде
қиналады.
Шығармадағы автор бинесін
анықтайды.

Шығармадағы автор бинесін
анықтауда қиналады

Оқу жетістігі деңгейі
Орта
Әдеби жанр түрлерінің даму
барысына, жаңашылдығына
заманауи тұрғыдан баға
беруде қателеседі
Шығармадағы автор
бинесін анықтауы
жеткіліксіз

Жоғары
Әдеби жанр түрлерінің даму
барысына, жаңашылдығына
заманауи тұрғыдан баға берді.
Шығармадағы автор бинесін
анықтады.

20

«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған
тапсырмалар
ІІ нұсқа
Оқылатын шығарма

Ш.Қанайұлы «Зар заман» өлеңі,
С.Аронұлы «Сүйінбайдың Қатағанмен
айтысы»

Оқу мақсаты

7.3.2.1 әдеби жанр түрлерінің даму
барысына,
жаңашылдығына
заманауи
тұрғыдан баға беру;
7.2.2.1Эпикалық, поэзиялық,
драмалық шығармадағы автор
бейнесін анықтау.

Бағалау критерийі

Білім алушы
- әдеби жанр түрлерінің даму
барысына;
- жаңашылдығына заманауи тұрғыдан
баға береді;
- Шығармадағы автор бейнесін
анықтайды.

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары.

Орындау уақыты

15-20 минут

1-тапсырма. Берілген өлең жолдарындағы автор ойына заманауи тұрғыдан баға
беріңіз.
Кәнеки бетке қарашы!
Көппін деген Қазақтан,
Қатағанның жоқ қой санасы!
Толып жатқан көп қазақ, Көк пенен
жердің арасы!
Манаптары Қырғыздың,
Қатағанды ақын деп,
Алып келдің ұялмай.
Қатаған ақын сөйлесе,
Күлесің езу жия алмай,
Енді міне отырсың,
Орыныңнан тұра алмай!
Мына отырған Қатаған,
Қайта қайта мақтанып,
Жантайдың шенін қоймайды.
Аңға шыққан тазыға,
Оған да қарғы байлайды!

Еменнен күшті ағашпын,
Еселесең сынбаймын!
Алдаспанға жолықтың,
Түбіңе жетпей тынбаймын!
Топ бастаған бұлбұлмын,
Сөз бастаған жүйрікпін,
Судан шыққан сүйрікпін,
Бәйгеден озған дүлділмін,
Шығарма Қатаған үніңді!
Есіңе сақта бүгінгі,
Қанатың сынған күніңді!
Жардағы өскен жапалақ,
Келтіріп менің жынымды!
Қырғыз, Қазақ қосылып,
Қырғыз, Қазақ қосылып,
Жалтылдатпа мұныңды!

21

Туысқан ел

Достық қарымқатынас

Эконоикалық серіктестік

2-тапсырма. Берілген өлең жолдарындағы автор көзқарасын анықтап,
дәлелдер келтіріп және ақынның тұлғалық болмысын талдаңыз.
Зар заманның аяғы —
Заманың кетті баяғы,
Ықылас-ниет қалмады,
Үлкенге билік салмады,
Жарлының жалғыз сүйеніш
Мал болыпты таяғы.
Айрылмай дерт болды
Кедейге қылған қорлығың.
Кәріңді көрдің піріңдей,
Тілмашты көрдің жеңгеңдей,
Дуанды көрдің үйіңдей,
Абақты тұр қасыңда
Қазылған қара көріңдей!..
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
22

Бағалау критерийі
Әдеби жанр түрлерінің
даму барысына,
жаңашылдығына
заманауи тұрғыдан баға
береді.
Шығармадағы автор
бейнесін анықтайды.

Тапсырма

1

2

Дескриптор
Білім алушы
әдеби жанр түрлерінің даму
барысына баға береді;
Жаңашылдығына
баға береді;
Жаңашылдығына
заманауи тұрғыдан
баға береді.
Эпикалық шығармадағы
автор бейнесін анықтайды;
Үзіндіге сүйене отырып,
автор
бейнесін талдайды.
Ойын жүйелі жеткізеді.

Барлығы

Балл
1
1
2

1

2

1
8

23

«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың
нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Ш.Қанайұлы «Зар заман» өлеңі, С.Аронұлы «Сүйінбайдың Қатағанмен айтысы»
Білім алушының аты-жөні
Бағалау критерийі
Әдеби жанр түрлерінің
даму барысына,
жаңашылдығына
заманауи тұрғыдан баға
береді.
Шығармадағы автор
бинесін анықтайды.

Төмен
Әдеби жанр түрлерінің даму
барысына, жаңашылдығына
заманауи тұрғыдан баға беруде
қиналады.
Шығармадағы автор бинесін
анықтауда қиналады

_______________________________________________________________
Оқу жетістігі деңгейі
Орта
Әдеби жанр түрлерінің даму
барысына, жаңашылдығына
заманауи тұрғыдан баға
беруде қателеседі
Шығармадағы автор
бинесін анықтауы
жеткіліксіз

Жоғары
Әдеби жанр түрлерінің даму барысына,
жаңашылдығына заманауи тұрғыдан
баға берді.

Шығармадағы автор бинесін анықтады.

24

«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған
тапсырмалар
І нұсқа
Оқылатын шығарма
Оқу мақсаты

Жамбыл Жабаев «Зілді бұйрық» өлеңі.
7.3.3.1 Шығарманы ұлттық құндылық
тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу.

Бағалау критерийі

Білім алушы
- Шығарманы ұлттық
құндылықтар тұрғысынан
талдайды.
- Әдеби эссе жазады.

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары.

Орындау уақыты

15-20 минут

1-тапсырма. Шығармадағы халықтың мақсат-мұратын, арман-тілегін ұлттық
құндылықтар тұрғысынан талдап, әдеби эссе жаз.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
25

Бағалау
критерийі
Шығарманы
ұлттық
құндылықтар
тұрғысынан
талдап, әдеби
эссе жазады.

Барлығы

Тапсырма

1

Дескриптор
Білім алушы
шығармадағы ұлттық
құндылықты
анықтайды;
ұлттық құндылық тұрғысынан
талдайды;
шығармадан мысалдар келтіре
отырып,
ойын дәлелді жеткізеді;
Әдеби эссе жазады;

Балл
1

1
1

2

ойын жүйелі жеткізеді;

1

құрылымын, сөз көлемін
сақтайды.

1
7

26

«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлімі бойынша жиынтық
бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Жамбыл Жабаев «Зілді бұйрық» өлеңі
Білім алушының аты-жөні
____________________________________________________________________
Бағалау критерийі
Шығарманы ұлттық
құндылықтар
тұрғысынан талдап,
әдеби эссе жазады.

Төмен
Шығарманы ұлттық
құндылықтар тұрғысынан
талдап, әдеби эссе жазуда
қиналады.

Оқу жетістігі деңгейі
Орта
Шығарманы ұлттық құндылықтар
тұрғысынан талдап, әдеби эссе
жазуда қателеседі.

Жоғары
Шығарманы ұлттық
құндылықтар тұрғысынан
талдап, әдеби эссе жазды.

27

«Толғауы тоқсан қызыл тіл» бөлім бойынша жиынтық бағалауға арналған
тапсырмалары
ІІ нұсқа
Оқылатын шығарма
Оқу мақсаты

Жамбыл Жабаев «Зілді бұйрық» өлеңі.
7.3.3.1 Шығарманы ұлттық құндылық
тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу.

Бағалау критерийі

Білім алушы
- Шығарманы ұлттық
құндылықтар тұрғысынан
талдайды.
- Әдеби эссе жазады.

Ойлау дағдыларының
деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары.

Орындау уақыты

15-20 минут

1-тапсырма.Шығармадағы ұлттық болмыс мәселесін ту еткен, ұлттық
құндылықтар тұғырында биік ой түйіндеген автор ойын талдап, әдеби эссе жаз.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________
Жариялаған:
Нұрлан Талдау
17 Наурыз 2024
2088
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі