Білім беру ұйымының атауы

«Рудный қаласы білім бөлімінің Міржақып Дулатұлы атындағы жалпы білім беретін мектебі» КММ

Пәні:

Көркем еңбек

Бөлім:

Дизайн және технология

Педагогтің аты-жөні:

Карабалина Диана Адилевна

Күні:

Сынып: 5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Тоқыма материалдарын өңдеуге арналған құрал-жабдықтар

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.2.2.1 Тігін машинасының құрылысын, жіп өткізуді сипаттау және білу, машина тігістерін орындау.

5.2.2.2 Тігін бұйымдарын ылғалды-жылумен (үтік) өңдеуге арналған жабдықтарын білу, сипаттай алу және қолдану.

5.2.6.2 Қол еңбегі құралдарымен жұмыс істеудің қауіпсіз тәсілдерін, еңбек гигиенасының ережелерін білу (жұмыс орнын, құралдарды ұйымдастыру және тазалау, арнайы киімде жұмыс істеу).

Сабақтың мақсаты

Құрал- жабдықтарды ылғалды – жылумен (үтікпен) өңдіру (үтік, тігін машинасы жабдығы, қауіпсіздік шарасын сақтауды біледі.

Қол еңбегі құралдарымен жұмыс істеудің қауіпсіз тәсілдерін, еңбек гигиенасының ережелермен танысады.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру 2-3 мин

10 мин

. 10-15 мин.

Сабақ соңы 5мин

1.Ұйымдастыру кезені.

1. Дайын болуды тексеру ұйымдастырушылық іс- шарасы

2. Оқушылармен бірге сабақтың мақсатын/ міндеттерін және жетістік критерийлерін аңықтау.

3. (К) Зерттеуге кіріспе /сұхбат- пікір талқылау. 3.1 Оқушылармен қазіргі замандағы өндірісте және адам өмірінде тігін машиналардың мәнін талқылау. - Сіздің үйіңізде тігін машинасы бар ма? - Ол қалай жұмыс жасайды? (қол арқылы, пышақты немесе электрлі) - Тігін машинасын ойлап шығару біз үшін нені берді? 3.2 (К) Оқушылар машина түрлерімен және оның пайда болу тарихымен танысатын болады. Бейнебаян қарау. Жіктерді жіктеу, тігін электрлі машина жабдығының тарату материалдары, ҚТ ережелері

Тігін машина – бұл тоқыма және теріден жасалған материалдарды тігу үшін, тігін жіптері арқылы киім, аяқ қиім және басқа тігін бұйымдарын дайындау үшін арнайы жасалған жабдығы. Ерте заманда тігу әйелдер үшін басты абыройлардың бірі болатын. Олар тігумен тәулік бойы айналысатын, кәдімгі ине мен жіптің көмегімен өзінің гардеробы үшін және барлық жанұясы үшін сәнді киімдер тіккен. Ол өте жіңішке және еңбекті көп қажет ететін жұмыс болғасын, оны жоғары бағалаған, «Тігіншіге арналған ескерткіш» құрған. Қолөнершілер болашақта өзі тігетін керемет тігін машинасы пайда болатынын және оны сататын дүкендер пайда болатынын ойламаған-ды. Тағайындалуы бойынша тігін машиналары қайрайтын және арнайы болып бөлінеді: безеңдетілген, жасырын тігісті, түймелі және т.б. тігін машиналары сонымен қатар, әмбебап (әр түрлі түрдегі тігістерді, тігістердің әр түрлі ұзындықтарын және әр түрлі бағытта орындауды талап ететін) және жартылай автоматты (белгілі бір операцияларды орындауға арналған) болып бөлінеді. Тігісте жіптердің өрім түрлеріне байланысты тігін машиналары екі кіші топқа бөлінеді: челнок тігіс машинасы және бауланған тігіс машиналары.

3.3 Тігін машинасының шығу тарихымен танысу. Бейнені қарау. 3.4 (Ж) (Т) (Ф) Электрлі тігін машинасының құрылымын оқу. Оқушыларға тігін машинасының бөліктерімен: платформа, жеңі, жетегі, табаны, өркеш - өркеш рейкасы, машиналы ине, челнок жабдығы, шпульді қалпақша, шпулька, жоғарғы жіптің тарту реттегіші сияқты бөлекшерді аңықтау және есте сақтауды ұсыну.

(К) Қауіпсіздік іс-шараларымен танысу.

4.1 Тігін машинасымен жұмыс жасаған кезде қауіпсіздік іс- шаралары мен санитарлы- гигиеналық талаптар

1. Мұғалімнің рұқсатынсыз тігін машинаның алдына отыруға болмайды. 2. Шаштарынды жинап, жеңдеріңді қайырыңыздар, аксессуарлар мен әшекейді жинап қойыңыз. 3. Тігін машинасының платформасынан және станинасынан бөтен заттарды алыңыз. 4. Жұмыс алдыңда матадан түйреуіштер мен иенелерді алыңыздар. 5. Тігін машинасын белбеу арқылы пышақ жетегімен тоқтаушы болмаңыздар. 6. Жіпті машиналы инеге байлаған кезде аяқты педальға баспаңыздар. 7. Машинаның қозғалып және айналып жатқан бөліктеріне жақын еңкеймеңіздер. 8. Машина алдына тек таза қолмен отырыңыздар. 9. Қол мен аяқтың дұрыс жағдайында болғанын қадағалаңыз. 10. Жарық алдыңан немесе сол жақтан түсіп тұруы және арнайы терминология. Құрал- жабдықтар және материалдар: мата үзімдері , қайшылар, жіптер, инелер және т.б. Сызуға арналған материалдар (қарындаш сызғыш, өшіргіш және т.б.)тиіс. 11. Жұмыс барысында алаңдамаңыз. 12. Ине Сіздің алдында болуы тиіс сондықтан үстелді ыңғайлы болып қойыңыз. 13. Машина алдыңда тіке, үстелдің толық үстіңде отыру керек. 14. Бұйымдар жұмыс істеп отырған адамның көзінен 30-40 см арақашықтықта болуы тиіс. 4.2 Тігін машинасында жұмыс істеудің басталуы мен аяқталу ережелері Машинаны жұмыс істеуге дайындау. 1.Машинаны жұмыс істеуге арнап қою. 2. Инені және жіп тартуды жоғарыға қарай жағдайға көтеру. 3. Табан астынан мата үстіндісін алу. 4. Жоғарғы және төменгі жіпті ішіне қарай салу.

Жұмыстың басталуы. 1.Табан астына жұмыс үшін арнап дайындалған матаны салу және оны инемен тесу. 2. Жіптің соңын артқа қарай шектеу. 3. Табанды түсіру және жұмысқа кірісу. Жұмыстың аяқталуы. 1. Инені және жіп тартушыны жоғарыға көтеру. 2. Табанды көтеру және матаны сол қолымен артқа қарай апару. 3. Машинада ұзыңдығы 10-15 см болатын соңдарын қалдыра отырып жіптерді кесу. 4. Табан астына мата үзіңдісін сала отырып, оны түсіру. 5. Бос жүріске машинаны қалдыру. 4.3 Ылғалды- жылу жұмыстарын орындаған кезде қауіпсіздік техникасының ережелері 1. Жұмыс кезіндегі қауіптер: . шнурдың жануы; . күіп қалу: бумен, үтік табанынан және шнурдың жануынан; . электрлі тоқтан зардап шегу. 2. Жұмыс басталмай тұрып не істеу керек: Шнурдың түгел боғанын және үтік табанын таза болғанын тексеру; Үтік басқышты және пульверизаторды дайындау; 4. Жұмыс барысында нені істеуіміз керек: . үтікті құрғақ қолымен қосу және сөндіру. . үтікті арнайы тіреуге қою; . шнур үтіктің табанына жанаспай, қызып кетпеуін байқау ; . матаны ылғандыру үшін пульверизатор қолдану. 4. Жұмыс аяқталған кезде не істеуіміз керек: . үтікті сөндіру; . оны арнайы тіреуге қою.

Оқушыларға арналған сұрақтар: - Тігін бұйымдарын ылғалды - жылумен өңдеу дегенді қалай түсінуге болады? - Ылғалды - жылумен өңдеу үтік үтіктен басқа қандау құрал-жабдығын қолданады? Электрлі үтікпен жұмыс жасаған кезде қандай ережені сақтауымыз керек?

(Д)Мұғалім үлгіге практикалық әрекеттермен дәлелдеп үтікпен қауіпсіздік іс- шараларын түсіндіреді: қайып тігілген тігісті үтікпен басу, үтіктеп бастыру, үтіктендіру

5. (И) (Ф) Практикалық жұмыс/ тәжірибе өткізу. 5.1 Оқушылар жоғарғы және төменгі жіптерді ішіне салу ережелерімен танысады. 5.2 Оқушылар тігіс және жік деген не екенімен танысады. Тігін машинаны басқару дағдыларын әзірлеу үшін оқушылар сызбаларды пайдалана отырып, қағаз бетінде жіптерді ішіне салмай-ақ тігісті салу бойынша жаттығулар орындайды. (тіке, ирек, сопақ, параллельді және т.б.) 5.3 Материалды бекіту және игеру үшін оқушылар жіптерді ішіне салу тәсілдерін, сонымен қатар, мата үлгілерінде немесе қысып алу бөлшектерінде сынамалық тігістер, қайып тігілген тігістерді орындайды, сынамаладың немесе тоқыма баумен қсыылған немесе жазық матамен немесе жік шетімен үлгілік кесінділерін орындайды. 5. 4 Оқушылар өздерінің үлгілерін рәсімдейді және дескрипторлар бойынша өздерінің жұмыстарын бағалайды:

1. Тігіс үлгілерін ұқыпты орындайды.

2. Жікті техникалық жағынан сауатты орындау. Кейбір оқушылар ауызша комментарийлер береді

Шаттық шеңбері тренингі. Оқушылар сабаққа бір-бірлеріне сәттілік тілейді.

Тігін машинасымен танысады. Тарихына шолу жасайды.

Қауіпсіздік ережелерімен танысады.

Оқушылар шапалақ арқылы бір біріне баға береді.

Оқушылар сабақ бойын ша өз ойларын сұрақтарға жауап беру арқылы

ҚБ: Шапалақ арқылы бағалау.

Үш рет шапалақтау өте жақсы

Екі рет шапалақ жақсы

Бір рет шапалаұ қанағаттанарлық

Жіктерді жіктеу, тігін электрлі машина жабдығының тарату материалдары, ҚТ ережелері және арнайы терминологя.

http://www.technologystudent.com/health1/safetyr1.htm Құрал- жабдықтар және материалдар: мата үзімдері , қайшылар, жіптер, инелер және т.б. Сызуға арналған материалдар (қарындаш сызғыш, өшіргіш және т.б.)

http://www.technologystudent.com/health1/safetyr1.htm

https://www.youtube.com/watch?v=23AfGXcjpWE

https://www.youtube.com/watch?v=jTf20HJwxlQ

3. Сабақ шарттары бойынша өзіңдік бақылау және нәтижеге өзіңдік баға беру.

Сабақтың соңында оқушылар жасаған жұмыстарына талдау жүргізеді және қандай жұмыс жақсы атқарылды ал, қай жұмысты жақсарту керек екендігіне белгілер (рефлексия) жүргізеді.

8. Қорытынды өткізу. Оқушылармен келесі сұрақтарды талқылау: - Тақырыпты бекіту үшін сұрақтар: - Тігін машина не үшін қолданылады? - Ылғалды – жылумен өңдеуді орындау кезінде қандай жүйелілік қолданады? - Электрлі үтікті қолданған кезде қандай ережені сақтаған дұрыс?