Сабақтың
тақырыбы: Тригонометриялық функциялар тарауын
қайталау
Сабақтың
мақсаты:
-
Білімділік: Тарау бойынша
алған білімдерін жинақтау, бір жүйеге келтіру, математика тілінде
сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;
-
Тәрбиелік: Математика
пәніне деген қызығушылығын арттыру. Ұлттық салт-дәстүрге
тәрбиелеу;
-
Дамытушылық: Шығармашылық
жұмыс істеуге, тез ойлауға дағдыландыру, қарым-қатынасты күшейтуге
үйрету, ұқсастықты, қарама-қайшылықты байқауға дағдыландыру;
Сабақтың түрі:
дәстүрлі емес
сабақ.
Сабақтың әдісі:
жарыс
түрінде.
Пәнаралық
байланыс: информатика, әдебиет.
Сабақтың
көрнекілігі: Компьютер, плакаттар, нақыл сөздер, үлестірме материал,
бағалау парағы, макет, жіп, слайд (ұлттық
ойындар)
Сабақтың барысы:
-
Ұйымдастыру кезеңі
-
Сұраққа-жауап
-
Семантикалық карта
толтыру
-
Лото ойыны
-
Есептер шығару (деңгейлік
тапсырма орындау)
-
Тест жұмысы
-
Ой толғаныс
-
Топ жетекшілер жарысы
-
Үйге тапсырма беру
-
Қорытынды
-
Бағалау
1. Ұйымдастыру кезеңі:
Сабақтың мақсаты, эпиграфімен таныстыру. Сыныпты екі топқа бөліп
(«Синус», «Косинус»), жарыстың жүргізу барысымен таныстыру. Бәйге 7
кезеңнен тұрады. Әр кезеңнің аты және ұраны бар. Мұғалімдер
арасынан үш әділ қазылар алқасын сайлап, оларға бағалау парағы мен
тестінің жауабы және мақтау қағазы беріледі.
2. Сұраққа – жауап: I.
Бәйге: «Қыз қуу» Ұраны: «Шапқан озар, жатқан
қалар»
Қыз қуу ойыны туралы
комьютерде дайындалған слайд арқылы түсінік беріледі.
Ойын шарты: Карточкадағы
сұрақтарға топ оқушылары кезекпен жауап береді. Осы кезде өзім
олардың жауап бергеніне қарай қыз бен жігіт макетін жылжытып
отырамын.
Сұрақтары:
-
Периодты функция дегеніміз
не? Мысал келтір.
-
Тригонометриялық
функциялардың қайсысы тақ, қайсысы жұп болады?
-
а санының арксинусы
дегеніміз не ?
-
а санының арккосинусы
дегеніміз не ?
-
а санының арктангенсі
дегеніміз не ?
-
а санының арккотангенсі
дегеніміз не ?
-
Координаталық ширектердің
әрқайсысында тангенс пен котангенстің таңбалары қандай?
-
I ширектің бұрыштары
қандай?
-
II ширектің бұрыштары
қандай?
-
III ширектің бұрыштары
қандай?
-
IV ширектің бұрыштары
қандай?
-
Координаталық ширектердің
әрқайсысында синус пен косинустың таңбалары қандай?
-
α бұрышының синусының анықтамасын
тұжырымдап айт.
-
α бұрышының косинусының анықтамасын
тұжырым-дап айт.
3. Семантикалық карта
толтыру:II.Бәйге. «Арқан тартыс» Ұраны: «Асу бермес асқар
жоқ»
Арқан тартыс ойыны туралы
слайд арқылы мағлұмат беріледі.
Ойын шарты: Тақтаға арқан,
яғни жіп бекітіледі де, әр топтан екі оқушы кезекпен шығып,
«Семантикалық карта»-ны толтырады. Мұнда тригонометриялық
функциялардың қасиеттерін айтады. Ойын соңында арқан кімнің жағында
тұрса, сол топ жеңеді.
Семантикалық карта
«ТРИГОНОМЕТРИЯЛЫҚ ФУНКЦИЯЛАР»
|
Функциялар
Қасиеттері
|
y=Sinx
|
y=Cosx
|
y=tgx
|
y=ctgx
|
1.
|
Периодты функция
|
|
|
|
|
2.
|
Жұп функция
|
|
|
|
|
3.
|
Тақ функция
|
|
|
|
|
4.
|
Ең кіші оң
периоды: 2
|
|
|
|
|
5.
|
Ең кіші оң
периоды:
|
|
|
|
|
6.
|
D(y)=R
|
|
|
|
|
7.
|
E(y)=[-1; 1]
|
|
|
|
|
8.
|
E(y)=R
|
|
|
|
|
9.
|
Ox осімен
қиылысу нүктесі: (pn; 0)
|
|
|
|
|
10.
|
Oy осімен қиылысу нүктесі: (0;
1)
|
|
|
|
|
11.
|
Oy осімен қиылыспайды.
|
|
|
|
|
12.
|
ymax
=1
|
|
|
|
|
13.
|
Максимум, минимум нүктелері
жоқ.
|
|
|
|
|
4. Лото ойыны: III.
Бәйге. «Көкпар». Ұраны: «Өнер ағып тұрған
бұлақ
Ілім – жанып тұрған
шырақ»
Көкпар ойыны туралы слайд арқылы
мағлұмат беріледі. Ойын шарты: «ЛОТО» ойыны арқылы жүргізіледі.
Тақтадағы қалташадан топ оқушылары кезекпен карточка алып,
формулаларды аяқтайды.
Карточка №2
Cos(α+β)=Cosα Cosβ –
Карточка №1
Sin2α =
Карточка №4
tgα =
Карточка №3
1
+ 1 =
----------
Cos2α
Карточка №5
Sin2α +
= 1
Карточка №6
Cos2α =
- Sin2α
Карточка №7
ctg2α +
1 =
Карточка №8
Sinα + Sinβ = 2 Cos
Карточка №9
tg2α = --------------
1 - tg2α
Карточка №10
Cosα Cosβ= [Cos(α+β)+
]
5. Есептер шығару:IV.
Бәйге. «Аударыспақ» Ұраны: «Еңбек қылсаң
емерсің»
Аударыспақ ойыны туралы
слайдтан мағлұмат беріледі.
О
йын шарты: Карточкалардағы тапсырмаларды орындайды. Мұнда деңгейлік
тапсырма беріледі. Күрделі тапсырма - (1-деңгей), орташа күрделілік
дәрежесіндегі тапсырма - ( 2 - деңгей), жеңілдетілген тапсырма -
(3-деңгей) шартты белгілермен көрсетілген.
Тапсырмалары:
Теңдеуді шеш:
3
tg2x + 2 tgx – 1 = 0
Теңдеуді шеш:
2
Sin2x + Sinx – 1 = 0
3.
Топ басшылары тақтада
орындайды. Қалғандары карточкаға орындап, аты-жөнін жазып әділ
қазылар алқасына тапсырады.
6. Тест жұмысы: V.
Бәйге. «Күміс алу» Ұраны: «Көре-көре көсем
болады»
Күміс алу ойыны туралы
слайдтан мағлұмат беріледі.
Ойын шарты: Әр топқа
4-нұсқа бойынша тестік тапсырма беріледі. Онда алты тапсырма бар.
Орындаған оқушылар тапсырмасын әділ қазылар алқасына береді. Оны
мен берген тестінің кілті бойынша тексеріп, маған айтады. Сол
бойынша оқушыларға күміс теңге (1 теңге) ұпайына қарай беремін.
Тест жұмысы I-нұсқа Тест жұмысы
II-нұсқа
Оқушының аты-жөні: Оқушының
аты-жөні:
7. Ой толғаныс: VI.
Бәйге. «Айтыс» Ұраны: «Жеті жұрттың тілін
біл
Жеті түрлі білім
біл»
Айтыс туралы слайдтан
мағлұмат беріледі.
Ойын шарты: Әрбір топтан
бір оқушы шығып у = Sinx және y = tgx функциялардың қасиеттерін
кезекпен жазады. Қалған оқушылар кезекпен ортақ қасиетін
атайды.
ВЕНН
диаграммасы
у=Sinx ортақ y=tgx
8. Топ жетекшілер жарысы: VII.
Бәйге. «Қазақша күрес» Ұраны: «Талаптыға нұр
жауар»
Қазақша күрес туралы
слайдтан мағлұмат беріледі.
Ойын шарты: Топ жетекшілері тақтада
берілген сатыдағы есептерді шығарып жоғары көтеріле отырып
математикалық жалауды алу. Тапсырмалары:
a.Сұраққа –жауап.
1. 2300
бұрышы координаталар
жүйесінің қай ширегінің бұрышы?
2. -1790
бұрышы координаталар
жүйесінің қай ширегінің бұрышы?
3. sin 900
–тің мәні неге
тең?
4. tg 450
–тің мәні неге
тең?
5. Косинустың таңбасы қай
ширекте оң?
6. Синустың таңбасы қай
ширекте теріс? т.с.с
б .
Есептеңдер:
1. sin 300
+ cos
300; 1. tg 450 + tg 600;
2. tg 7800; 2. tg 4050;
3. 4 sin 300
– 2 tg
450; 3.
2 sin
300 +6 cos 600– 3 tg 450;
в
.Теңдеуді шеш:
2 sinx – 3 sinx = 2; 2 cosx – 5 cosx =
3.
9. Үйге тапсырма беру:
-
Венн диаграммасы бойынша
у=Cosx және y=Сtgx функцияларының қасиеттерін жазу.
-
Оқулықтағы қайталауға
арналған есептерінен №21, 23(2) бет – 101.
Әділ қазылар алқасы
қорытындысын шығарғанша тақтадағы «Тарихи мәліметтер» атты кестені
сызып алуды айтамын.
Тарихи мәліметтер
Атауы
|
Уақыты
|
Ұлты
|
Тегі
|
p саны
|
б.з.б. III ғасыр
|
грек
|
Архимед
|
Тригонометрия
|
1505 ж.
|
неміс
|
Питискус
|
Синус
|
1739 ж.
|
швейцар
|
Даниил Бернулли
|
arcSin
arcCos
|
1772 ж.
|
вена
француз
|
Шерфера
Лагранж
|
Тангенс
Котангенс
Секанс
Косеканс
|
X ғасыр
|
араб
|
Әбу-л-Вафо
|
функция
|
1673 ж.
|
неміс
|
Готфрид Вильгельм
Лейбниц
|
Тригонометрия
(қазіргі түрі)
|
XVIII ғасыр
|
швейцар
|
Леонардо Эйлер
|
10. Қорытынды:
«Той
тарқар» Ұраны: «Білімнің басы бейнет, соңы
зейнет»
Әділқазылар алқасы бағалау
парағы бойынша жарыс қорытындысын шығарып, мақтау қағазымен
марапаттау рәсімін өткізеді.
11. Бағалау: Бағалау парағы
бойынша алған ұпайларына сәйкес баға қойылады.
Бағалау парағы
Топтың
аты
|
№
|
Оқушы-ның
аты- жөні
|
1-бәйге Қыз қуу
|
2-бәйге
Арқан тартыс
|
3-бәйге Көкпар
|
4-бәйге Ауда-рыспақ
|
5-бәйге Күміс алу
|
6-бәйге Айтыс
|
7-бәйге Қазақша күрес
|
рейтинг
|
Топ бойынша қорытынды ұпай, орын
|
баға
|
Сұрақ - жауап
|
Семантикалық карта
|
Лото
ойыны
|
Есептер шығару
|
Тест
|
Ой толғаныс «Венн
диаграммасы»
|
Топ жетекшілер
жарысы
|
Синус
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Косинус
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|