ҮЙІРМЕ САБАҚТАРЫНДА

ФЕТРМЕН ЖҰМЫС ЖАСАУ

Автор: _______________________
Білімі: _______________________
Жұмыс орны: __________________
Үйірме атауы: «Қолөнер әлемі»
Жасы: 10–14 жас аралығындағы қыз балалар

Аннотация

Бұл әдістемелік мақалада фетр материалымен жұмыс жасаудың тәрбиелік және дамытушылық маңызы, қауіпсіздік ережелері, оқушылардың жас ерекшелігіне сай ұйымдастыру жолдары мен қазақтың ұлттық өнеріндегі фетрдің алатын орны қарастырылады. Үйірме сабақтарында фетрді қолдану арқылы оқушылардың шығармашылық қабілетін, эстетикалық талғамын және еңбек дағдыларын дамыту жолдары ұсынылған.

Кіріспе

Қазіргі заман талабына сай оқушыларды шығармашылыққа баулу, ұлттық өнерге қызығушылығын арттыру – білім беру жүйесінің маңызды бағыттарының бірі. Сол бағытта қолданбалы өнер үйірмелерінің орны ерекше. Соңғы жылдары қолөнер бұйымдарын жасауда фетр материалы кеңінен қолданылып келеді.

Фетр – табиғи жүннен немесе синтетикалық талшықтардан жасалатын жұмсақ, иілгіш әрі экологиялық таза материал. Ол тігуге, жапсыруға, оюлауға және безендіруге қолайлы болғандықтан, 10–14 жас аралығындағы оқушылармен жұмыс істеуге өте тиімді.

Мақсаты мен міндеттері

Мақсаты:

Фетрмен жұмыс жасау арқылы оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, ұлттық өнерге қызығушылығын арттыру және еңбек мәдениетін қалыптастыру.

Міндеттері:

• Фетр материалымен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру;

• Қауіпсіздік техникасын сақтауға үйрету;

• Эстетикалық талғам мен түстер үйлесімін сезіну қабілетін арттыру;

• Ұлттық құндылықтарды танып-білу және құрметтеу сезімін тәрбиелеу.

Негізгі бөлім

1. Қауіпсіздік ережелерін сақтау

Фетрмен жұмыс барысында қауіпсіздік ережелерін сақтау — ең басты шарт. Сабақ барысында келесі талаптар міндетті түрде орындалуы қажет:

1. Қайшы мен инені дұрыс және қауіпсіз пайдалану;

2. Электр құралдарын (желім пистолеті, үтік) тек жетекшінің бақылауымен қолдану;

3. Жұмыс орнын таза және ретімен ұйымдастыру;

4. Қолды және киімді ластанудан қорғау;

5. Сабақ соңында барлық құралдарды жинап, орнын тазалау.

Бұл ережелер балалардың еңбек мәдениетін қалыптастырып, жауапкершілігін арттырады.

2. Балалардың жас ерекшелігін ескеру

10–14 жас аралығы — тұлғаның шығармашылық қабілеті белсенді дамитын кезең. Бұл жастағы балалар ұсақ моторикасын жетілдіреді, эстетикалық талғамы қалыптасады және өз ойын бұйым арқылы білдіруге тырысады.

Сол себепті, үйірме сабақтары олардың мүмкіндіктеріне сай ұйымдастырылуы тиіс:

• 10–11 жаста: қарапайым фигуралар мен оюлар, ойыншықтар, брелоктар жасау;

• 12–14 жаста: күрделі панно, сәндік композициялар, ұлттық кәдесыйлар әзірлеу.

Мұндай кезеңдік күрделендіру әдісі оқушылардың қызығушылығын тұрақты сақтап, өздігінен ізденуге бағыттайды.

3. Фетрдің кең ауқымды қолданылуы

Фетр материалын қолдану аясы өте кең. Ол тұрмыстық және сәндік бұйымдардан бастап, оқу құралдары мен ойыншықтарға дейін қолданылады. Мысалы:

• киім мен аксессуарлар (қол сумкалары, брошь, бас киімдер);

• интерьер заттары (жастық, перде әшекейі, панно);

• оқу және ойын құралдары (әріптер, сандар, ертегі кейіпкерлері);

• ұлттық сувенирлер мен сыйлық бұйымдары.

Бұл материалдың артықшылығы – қауіпсіз, жұмсақ, түрлі түсті және оңай өңделетіндігінде.

4. Қазақ ұлттық өнеріндегі фетрдің орны

Қазақ халқы фетрдің табиғи түрі – киізді көне заманнан бері кеңінен қолданған. Киіз басу өнері көшпелі мәдениеттің ажырамас бөлігіне айналып, текемет, сырмақ, киіз үйдің туырлығы мен үзігі сияқты тұрмыстық бұйымдарда пайдаланылған.

Ұлттық ою-өрнекпен әшекейленген фетр бұйымдары халқымыздың дүниетанымын, сұлулыққа деген көзқарасын бейнелейді. Үйірме сабақтарында осы дәстүрлі өнер элементтерін енгізу арқылы оқушылар қазақ мәдениетінің терең тамырын түсініп, өз ұлтына деген құрмет сезімін қалыптастырады.

Қорытынды

Фетрмен жұмыс жасау үйірме сабақтары — оқушылардың эстетикалық талғамын, шығармашылық қабілетін және еңбек дағдыларын қалыптастырудың тиімді жолы. Сабақ барысында қауіпсіздік ережелерін сақтау, жас ерекшеліктерін ескеру және ұлттық өнер элементтерін кіріктіру арқылы оқушылардың тұлғалық дамуына қолайлы жағдай туады.

Фетр материалының қолөнердегі кең мүмкіндігі оқушыларға өз шығармашылығын еркін көрсетуге мүмкіндік береді және ұлттық дәстүрлерді жаңғырту ісіне септігін тигізеді.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. С. Қасенова. Қазақтың қолөнері: дәстүр және заманауи бағыттар. – Алматы, 2019.

2. Ә. Тәжібаева. Бейнелеу өнері мен технология пәндерінде шығармашылық қабілетті дамыту. – Нұр-Сұлтан, 2021.

3. «Технология» пәні бойынша әдістемелік нұсқаулық. – ҚР БҒМ, 2023.