Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті – бүгінгі таңда еліміздің ғана емес, Орталық Азия аймағындағы жетекші жоғары оқу орындарының бірі. 1934 жылы құрылған оқу орны биыл 90 жылдық тарихын атап өтіп, білім мен ғылымды дамытудағы рөлін одан әрі нығайтып келеді. Университет атауы адамгершілік пен ақыл-ой үйлесімін дәріптеген ұлы ойшыл Әбу Насыр әл-Фараби құрметіне берілген. Оның ғылымға, тәрбиеге, білімге қатысты идеялары ҚазҰУ-дың рухани негізі мен стратегиялық бағытын айқындайды.

Қазіргі таңда университет бакалавриат, магистратура және PhD деңгейінде кәсіби мамандар даярлап келеді. Заманауи аудиториялар, ғылыми зертханалар, оқу бағдарламалары мен профессорлық құрам студенттерге сапалы білім алуға мүмкіндік береді. Ғылыми-зерттеу институттары елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына бағытталған жобалар жасап, жас мамандардың ғылыми әлеуетін көтеруге үлес қосуда.

Университет қабырғасында жүргізілетін пәндердің ішінде еңбек нарығындағы кәсіби дамуға тікелей бағытталған курстар ерекше орын алады. Солардың бірі – психология ғылымдарының кандидаты, профессор Жұбаназарова Назираш Сүлейменқызы жүргізетін «Басқару психологиясы» пәні. Бұл курс болашақ педагогтар мен басқару саласының мамандарына кәсіби қарым-қатынас, көшбасшылық, топтық жұмыс және конфликтті басқару дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Теория мен практиканы үйлестіре отырып, оқытушы студенттерді кәсіби ортадағы адаптация, мотивация және эмоциялық тұрақтылық мәселелерімен жұмыс істеуге үйретеді.

Білім алушылар үшін бұл пәннің маңыздылығы – кәсіби өсу мен мамандыққа бейімделу кезіндегі қиындықтарды түсіндіруінде. Әр маман еңбек жолын бастағанда жаңа талаптарға, корпоративтік мәдениетке, қарқынды жұмыс ырғағына үйренуі қажет. Көп жағдайда бұл кезеңде кәсіби дағдарыстар, сенімсіздік, жауапкершіліктен қорқу және эмоционалдық шаршау сезімдері туындайды. Мұндай жағдайлар студенттерге теория жүзінде түсіндіріліп қана қоймай, практикалық әдістер арқылы жеңудің жолдары да көрсетіледі.

Маманның кәсіби бейімделуін жеңілдетуде ұйым ішіндегі қолдау жүйесі шешуші фактор болып саналады. Жұмыс орнында тәлімгерлік институты, ұжыммен ашық қарым-қатынас, біліктілікті арттыру курстары, уақытты тиімді жоспарлау, психологиялық тұрақтылықты дамыту – кәсіби дағдарыстың алдын алатын негізгі құралдар. Сонымен қатар қызметкерлердің эмоционалдық жағдайын жақсартуға спорт, медитация, тимбилдинг шаралары, кәсіби семинарлар көмектеседі. Бұл тәсілдер қызметкердің ішкі мотивациясын арттырып, ұжымдағы рөлін айқындайды.

Қорытындылай айтқанда, кәсіби даму – үздіксіз жүретін процесс. Мамандыққа бейімделу барысында қиындықтар мен дағдарыстардың болуы – табиғи құбылыс. Алайда дұрыс бағыт, психологиялық қолдау, кәсіби дағдыны жетілдіру және мотивация қызметкердің өзін-өзі жетілдіруіне мүмкіндік береді. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-да оқытылатын «Басқару психологиясы» пәні осы дағдыларды дамытуға ықпал етіп, болашақ мамандарға кәсіби ортада сенімді әрекет етуге жол ашады. Демек, ұйым мәдениеті мен білім беру жүйесі бірлескенде ғана бәсекеге қабілетті, табысты кадр қалыптасады.

Жубаназарова Н.С.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ

Жалпы және қолданбалы психология

психология ғылымдарының кандидаты, профессор

Сейтнур Жарас

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ

психология ғылымдарының кандидаты, доцент м.а.

Еркін Аякөз

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ

Филология факультеті, Екі шет тілі

мамандығының 1-курс магистранты