3-бөлім. Адам жанының құпиясы

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

"Ұлпан" романындағы Ұлпан бейнесі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.1.3.1 көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау;

9.3.1.1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау.

Сабақтың мақсаттары

«Ұлпан» романының идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау, романды басқа туындымен салыстыру.

«Ұлпан» романының тарихи және көркемдік құндылығын бағалау.

Бағалау критерийлері

• Ұлпан» романының идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтайды;

• «Ұлпан» романын басқа туындымен салыстырады

• «Ұлпан» романының тарихи және көркемдік құндылығына баға береді.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика мен терминология:

кейіпкерлер жүйесі

Оқушылар түсінеді және сипаттайды...

Диалог және айтылымға пайдалы тіркестер:

Менің байқағаным,...Менің ойымша,... Мен ... ойлаймын

Құндылықтарға баулу

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы (6-құндылық)

Пәнаралық байланыстар

Тарих, өзін-өзі тану

Осыған дейін меңгерілген білім

Шығарманың сюжеттік-композициялық құрылымына талдау жасалды

Жоспар

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылар түгенделіп, назары сабаққа аударылады.

Қызығушылығын ояту

Сөзжұмбықты шешу арқылы сабақтың тақырыбын болжау.

1 Есенейдің торы төбел аты - Мұзбел

2 Алдай руынан шыққан, «азырақ асыға, азырақ асыра сөйлейтін адам». - Мүсіреп

3 Есенейге іштей өш, кек алу үшін Ұлпанды масқара қылғысы арам сирақ. - Тілеміс

4 Түрікпен Мүсірептің құдағиы - Несібелі

5 Өзі азғана талдырмаштау... Қасқыр қуған қыз емес, түйе жетелеп өскен. Бала біткен оны «Әяй-апа» десе, олдасы «Ақмаралым» деп еркелетеді. - Шынар

6 Ұлпанмен «жұлдызы шақырайысып қарсы қарасып тұрған» адам, Ақтотының күйеуі – Еменалы (Еламан)

7 Шынармен қалжыңдасып қалса, көңілі көтеріліп, өзі мәз болатын қайнағасы. - Әсіреп

Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсатын, бағалау критерийлерін анықтау.

Оқушылар түгенделіп, назары сабаққа аударылады.

Сөзжұмбақты шешу арқылы сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтайды.

Шығарма мазмұнына байланысты тиісті сөздерді анықтайды.

ҚБ

9-сынып «Қазақ әдебиеті» оқулығы

Сабақтың ортасы

Мағынаны тану

Көркем бейнені жасауда автор келесі тәсілдерді қолданады:

1. Портрет, сырт келбетін сипаттау

2. Кейіпкердің іс-әрекеттері

3. Басқа кейіпкерлердің сөздері мен ойлары

4. Кейіпкердің өз ойлары

5. Кейіпкердің сөздері

6. Автордың өз ойы – өте күрделі тәсіл.

1 тапсырма

Оқушылар төрт кейіпкер бойынша кесте толтырып, жұмыс жасайды.

1 топ – Ұлпан

2 топ – Есеней

3 топ – Мүсіреп

4 топ – Торсан

1

2

3

4

Бұл кейіпкерлердің автордың идеясын көрсетудегі рөлі қандай?

Дескриптор:

- кейіпкердің бейнесін ашу тәсіліне (әрқайсысына) сәйкес мәтіннен кемінде 5 аргумент келтірді;

- ақпаратты салыстыра отырып, өзіндік қорытынды жасай алды;

- автордың идеясын көрсетудегі кейіпкердің рөліне баға берді.

ҚБ

2-тапсырма «Талдап білу» әдісі

Оқушылар Ғ. Мүсіреповтің «Ұлпан» романын өздері таңдаған ұқсас туындымен салыстыра талдап, шығарманың тарихи және көркемдік құндылығына баға береді.

Анықтаушы – шығарманың көркемдік құндылығын дәледейтін аргументтер дайындайды.

Талқылаушы – шығарманың тарихи құндылығы бойынша 3 сұрақ дайындайды, басқа топтарға қояды.

Байланыстырушы - шығармадағы тарихи шындықты өмірмен байланыстырады.

Топ шешені – шығарма идеясын ашатын монолог/өлең шумақтарын/ құрастырады.

Қорытындылаушы – топтық жұмысты қорытындылап,

Ғ. Мүсіреповтің «Ұлпан» романының тарихи және көркем құндылығына баға береді.

Дескрипторлар:

- шығарманың көркемдік құндылығын анықтайды;

- шығарманың тарихи құндылығын анықтайды;

- романның тарихи және көркем құндылығына баға береді.

ҚБ

Бекіту тапсырмасы

«Төрт сөйлем» әдісі арқылы келесі сұраққа жауап беріңіз:

«Ұлпан» романының тарихи және көркемдік құндылығы неде?

Менің ойымша...

Себебі, мен оны мен былай түсіндіремін...

Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын...

Осыған байланысты мен мынадай қорытындыға келдім...

Оқушылар төрт кейіпкер бойынша кесте толтырып, жұмыс жасайды.

Ақпаратты салыстыра отырып, өзіндік қорытынды жасай алды

Автордың идеясын көрсетудегі кейіпкердің рөліне баға берді.

Оқушылар Ғ. Мүсіреповтің «Ұлпан» романын өздері таңдаған ұқсас туындымен салыстыра талдап, шығарманың тарихи және көркемдік құндылығына баға береді.

«Төрт сөйлем» әдісі арқылы тақырыпты қорытындылайды.

ҚБ

ҚБ

Ғ. Мүсірепов «Ұлпан» романы

Сабақтың соңы

Кері байланыс

Бүгінгі сабақта алған ақпараттың алдағы өміріңізде пайдасы бар ма?

Сабақта қай тапсырманы орындау қиындық туғызды?

Сізге қиындықты жеңу үшін не істеу керек деп ойлайсыз?

Оқушылармен кері байланыс жасалған соң, сабақ барысында қиындық туғызған тапсырмаларды қалай жеңіл орындауға болатын жолдары талқыланады.