«Ұлттық ойындар дене шынықтыру сабағында»

«Ақмола облысы білім басқармасының

Атбасар ауданы бойынша білім бөлімі

Бастау ауылының № 2 ЖОББМ»КММ

Дене шынықтыру пәнінің мұғалімі

Тойшубеков Булат

Ұлттық ойындар – қазақ халқының мәдени мұрасы мен болмысын айқындайтын маңызды компоненттердің бірі. Бұл ойындар балалардың тек физикалық дамуын ғана емес, сонымен қатар ұлттық құндылықтарды, дәстүрлерді сақтауға және дамытуға ықпал етеді. Сондықтан жалпы орта білім беретін мектептерде дене шынықтыру сабағында ұлттық ойындарды қолдану — балалардың денсаулығын нығайтып, оларды жан-жақты тәрбиелеудің тиімді жолы болып табылады.

Ұлттық ойындардың маңызы

Ұлттық ойындар қазақ халқының ғасырлар бойы жинақталған тәжірибесінің, даналығы мен тәрбиесінің көрінісі болып табылады. Олар адамның дене тәрбиесімен қатар, рухани дамуына да әсер етеді. Мұндай ойындар баланы шыдамдылыққа, ептілікке, жылдамдыққа, топта жұмыс істеуге үйретеді. Олар ұлттың тарихы мен мәдениетіне деген құрметті қалыптастырып, балаларға ұлттық құндылықтарды тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.

Ұлттық ойындардың түрлері және олардың дене шынықтыру сабағындағы орны

1. Арқан тарту – бұл ойын балалардың күшін, төзімділігін және ынтымақтастық дағдыларын дамытуға көмектеседі. Қарсыластардың бірігуі арқылы жеңіс үшін күресетін бұл ойын командалық рухты қалыптастырады.

2. Теңге алу – қазақ халқының дәстүрлі ойындарының бірі болып табылатын бұл ойын жылдамдықты, икемділікті және ептілікті дамытуға ықпал етеді. Ойынның мақсаты – теңгені алып, жеңіске жету. Бұл балалардың физикалық шыдамдылығын арттырады.

3. Қыз қуу – ұлдар мен қыздар арасында өтетін ойын, жылдамдық пен ептілікке ерекше көңіл бөледі. Ойын кезінде балалар бір-бірімен жарыса отырып, өздерінің жылдамдығын, икемділігін және күшін тексереді.

4. Ақсерек-көксерек – бұл ойын балалардың ептілігін, шапшаңдығын, сондай-ақ қозғалыс координациясын дамытуға арналған. Ойынның мәні – екі топтың бірігіп, қарсыласын жеңу үшін күш салуы.

5. Асық ату – ұлдар арасында кең тараған ойын, онда дәлдік пен зейін қажет. Бұл ойында балалар асықты атып, оның кімге түскенін анықтайды, бұл олардың көзі мен қолының үйлесімділігін жетілдіреді.

Ұлттық ойындардың дене шынықтыру сабағында қолданудың пайдасы

1. Физикалық дамуды ынталандыру: Ұлттық ойындар балалардың дене шынықтыру деңгейін арттырады. Бұл ойындар физикалық күшті дамытуға, жылдамдықты, төзімділікті арттыруға көмектеседі.

2. Әлеуметтік дағдыларды дамыту: Командалық ойындар балаларды біріктіреді, бір-біріне көмектесуді, ынтымақтастықты үйретеді. Бұл олардың әлеуметтік дағдыларын дамытуға ықпал етеді.

3. Ұлттық құндылықтарды сақтау: Ұлттық ойындар арқылы балалар өздерінің тарихи және мәдени мұраларын терең түсінеді. Оларға халқымыздың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары туралы мәліметтер беріледі.

4. Шығармашылық және рухани даму: Ұлттық ойындар балалардың шығармашылық қабілеттерін, тапқырлығын дамытады. Олар ойын барысында ойлау дағдыларын, шешім қабылдау қабілетін жетілдіреді.

5. Күшті патриоттық сезімді қалыптастыру: Ұлттық ойындар балаларға өз мәдениетін құрметтеуге, Отанға деген сүйіспеншілікке тәрбиелейді. Бұл олардың патриоттық сезімін қалыптастырып, ұлттық бірлікті нығайтады.

Ұлттық ойындар дене шынықтыру сабағында баланың тек физикалық денсаулығын нығайтып қана қоймай, рухани, мәдени дамуында да маңызды рөл атқарады. Олардың көмегімен балаларды патриоттық тәрбиеге, ұлттың тарихы мен дәстүрлерін құрметтеуге үйрету мүмкіндігі туындайды. Сондай-ақ, бұл ойындар балалардың шығармашылық қабілеттерін арттырып, оларды адамгершілік қасиеттерге тәрбиелейді. Жалпы орта білім беретін мектептерде ұлттық ойындарды енгізу – бұл оқушылардың денсаулығын жақсартып, олардың әлеуметтік және рухани дамуына үлес қосатын маңызды құрал болып табылады.