Сынып тәрбиешісі:

Коскараева Ажар

Күні:

14.11.2024ж

Сынып: 9 «А»

Қатысушылар саны: 25

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы: Эпиграфтар (тақырып мазмұнын ашатын)

«Ұлттық теңге-Тәуелсіздігіміздің нышаны».

Сабақтың мақсаты:

Тәуелсіз еліміздің  ең  бірінші  айрықша белгісі  теңгемен тереңірек  таныстыра отырып,сөздердің мағынасын, қолдану аясын  жете білуменнен  байланысты оқушылардың мүмкіндігін дамыту. Туған жеріне , отанына сүйіспеншілігін ояту.

Құндылықтарды дарыту.

Оқушыларға ұлттық нышандарды құрметтеуге, әділдік пен жауапкершілік құндылықтарын бойларына сіңдіру.

Үлестірмелі материалдар

Нақыл сөздер, алғашқы теңгелердің үлгілері.

Апта дәйексөзі:

Тура биде туған жоқ!

Сабақтың барысы:

Сабақтың кезеңі / уақыт

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Ресурстар

Сабақтың техникалық құрал-жабдықтары

Ұйымдастыру кезеңі (5 мин)

І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу.

Мақсаты:

Оқушылар мұғаліммен сәлемдесіп, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тақырыпқа байланысты слайдтар мен мақал-мәтелдер, басқа пәндермен байланыстыру.

Сабақ басы (10 мин)

 Қазақстан  Республикасы —  егеменді , тәуелсіз демократиялық мемлекет. Оның  өзі Ата Заңы , мемлекеттік  рәміздер, ұлттық валютасы бар.. Ұлттық валютамыздың  өз дизайні, өз идеясы болуы  керектігіне қатаң мән берілді.  Қазақстан  аймағында ерте кезеңде қандай ақша болғанын, тарихта бұл  жөнінде  қандай деректер бары іздстірілді. Ұлттық валютамыз теңгені  жасап шығаруға  байланысты жұмыстар   жүргізілді. Бірнеше  эскиздер  жасалып , ішіндегі « мықтыларына » таңдау берілді. 1993 жылғы  12 қарашадағы  жарлығымен 15 қараша  күні  таңертеңгі  сағат  8:00-ден   бастап  енгізіліп , елдің   қолына   тиіп ,  ел мәре – сәре  болысты. Өйткені  төл  теңгеміз  тәуелсіздігіміздің  басты белгісі   еді.

Миға шабуыл

— Мемлекетіміздің Әұранның авторы    кімдер?
— Мемлекетіміздің Туының авторы   кім?

— Мемлекеттік Елтаңбаның  авторлары кімдер ?

«Теңге»  деген  сөздің синонимін қалай түсінесіңдер?

Оқушылар сұрақтарға жауап береді.

Ж. Нәжімеденов, Ш. Қалдаяқов.

Ш.Ниязбеков

Ш.Уәлиханов, Ж. Мәлібеков

Теңге, тиын, ақша, валюта, қаржы,капитал

ҚБ: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, сабаққа белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Ортасы (20 мин)

Биыл  теңгеміздің  айналымға шыққанына 31 жыл толып отыр. Қазақ теңгесі  Англияда басылды.

Теңгенің  16 – ға жуық құпия қорғанысы  белгісі бар. Ұлттық  валютамыздың   дизайның     жасаушы  авторлық  топтың   жетекшісі  Тимур  Сүлейменов  болды.

Теңге  — біздің  дербес  ел   болғанымыздың   белгісі .

Ұлттық  валюта – еліміздің  даму көзі, әлемдік  деңгейге  теңелудің алғашқы факторларының   бірі. Ол барлық уақытта тәуелсіздігіміздің  қамтамасыз етеді.
ҚР 1995 жылғы 30 наурызда  №2155  Заңына сәйкес ҚР Ұлттық банкі 2006 жылғы үлгідегі    номиналы  200, 500, 1000, 2000, 5000, 10000  теңгелік  банкноттары  айналысқа  шықты.
Алдыңғы шыққан ақша мен қазіргі шыққан ақшаның арасында қандай  айырмашылықтар  бар?

Енді теңге туралы әңгімелейік.
Алдыңғы  шыққан  Ұлттық  теңгеміздің шеттері       қазақтың ою – өрнектермен безендірілген.  Бірінші бетінде  қазақ   халқының  әйгілі ұлы тұлғаларының  бейнелері  басылды. Екінші бетінде  ою  — өрнектер, табиғат көріністері бейнеленіп, елтаңбамыз  салынған. Одан  кейін жаңа айналысқа  шыққан  ақша мынадай  болып өзгерді.(қазіргі қолданыстағы  теңгелер көрсетіледі.
Теңгенің орталық  бөлігінде « Астана – Байтерек»  монументі  бейнеленген . Қазақстан Республикасы  Мемлекеттік  әнұраны ноталарының  фрагменті  ақ түспен  безендірілген. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік  елтаңбсы  жасыл түспен   бейнеленген.Жоғары оң  жақ   бөлігінде  Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы бейнеленген.Банкноттың  төменгі  жағында  ашық  алақан  бейнеленген.  Бұл бейбітшіліктің   белгісін білдіреді. Негізгі   бейнесі: Қазақстан картасының  контуры, алдыңғы  жағында ҚР Көлік  және коммуникация  министрлігінің үйі  және  Астанда  Есіл  өзені арқылы көпірде орнатылған  қанатты барыстың  суреті салынған.

Оқушылардың ойы тыңдалады

Кім тез ұғып алды  екен « Сиқырлы сандықша»  ойынын  ойнап  көрейік.

-Ұлттық валюта қай жылы шығарылды?
-Теңгеде кімдер бейнеленген? Олар  кімдер?
-Ақша  қандай қызмет атқарады?
-Тәуелсіз   елдің ең бірінші  айрықша  белгісі  қандай?
-Ерте заманда   теңгелерді қайда жасаған ?
-Теңгенің  неше    құпия    қорғанысы бар?
-Қайдан несие алуға болады?
-Ақшаны қайда  жинауға  болады?
-Ұлттық валюта дегеніміз не?
-Теңге немен   безендіріледі?
-Қазіргі  теңгеде қандай  суреттер салынған?
-Қазақ теңгесі  қайда басылды ?
-Сен ақшаны  орынды жұмсай аласың ба?

Оқушылар сұрақтарға толық жауап берді.

Интерактивті тақта

Нақыл сөздер.

ҚБ: Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, сабаққа белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Соңы

(10 мин)

Қауіпсіздік сабағы:

«Кәмелетке толмаған бала заңды жауапкершілікке тартылуы мүмкін бе?»

Сабақты қорытындылау:

Оқушылар бірауыз сөзбен сабақ туралы өз ойларын ортаға салады.

Үйге тапсырма: «Ұлттық теңгеміздің» шығу тарихын оқу.

1.https://youtu.be/UemLbhBjDLg?si=XBSTt5oEB2ZKY9uA

2.https://drive.google.com/file/d/1LfkYbutUBJZz-Z8Pfl0YWH39FaQWGEKI/view

3.https://drive.google.com/file/d/1kCDJjSxctHcbpmyKdpYhADL0AAplMIL4/view