Сабақтың тақырыбы: Ұшқыр ой мен өткір тіл

Сабақтың мақсаты: Оқушылардың білімдерін жинақтап тереңдету,сабаққа деген қызығушылығын арттыру, тапқырлыққа баулып, жылдамдық пен алғырлыққа үйрету.

Сабақтың түрі: Интеллектуалдық сайыс

Барысы:

Сәлеметсіздер ме оқушылар, көрермендер! Білгірлер алаңына қош келдіңіздер!

Сергіту сәті: Би билеу

Сайысымыз бес кезеңнен тұрады:

1. «Қызығушылыты ояту»

2. «Зымыран»

3. «Ойлан тап»

4. «Жеті жұрттың тілін біл»

5. «Ұлттық құндылықтар»

I Қызығушылықты ояту мақсатындағы бастама сұрақтар:

1. Суретте бейнеленген әйгілі қазақ ақыны, жазушысы, қоғам қайраткері

Сәбит Мұқанов

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/uk/9/95/Mukanov_Sabit.jpg

2. «Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы» авторы (Әл-Фараби)

3. Өлең үзіндісінің атауын, авторын тап:

Алыстан сермеп,

Жүректен тербеп,

Шымырлап бойға жайылған;

Қиуадан шауып,

Қисынын тауып,

Тағына жетіп қайырған –

Толғауы тоқсан қызыл тіл,

Сөйлеймін десең өзің біл. (Абай Құнанбаев «Сегізаяқ»)

4. Суретте қандай ұлттық ойын түрі көрсетілген?

(көкпар)

https://news.store.rambler.ru/img/cfaf83f38cc03e39a9243d22900c760f?img-format=auto&img-1-resize=height:350,fit:max&img-2-filter=sharpen

5. Үйректер ұшып келе жатыр. Біреуі артында, екеуі алдында, біреуі екеуінің арасында және үшеуі қаз-қатар. Қанша үйрек ұшып келе жатыр? (3)

II «Зымыран» сұрақ-жауап кезеңі

1. Абайдың қанша қарасөзі бар? (қырық бес)

2. Дүниедегі ең үлкен арал (Гренландия)

3. Алғаш рет қазақ хандығын құрған кімдер? (Керей мен Жәнібек)

4. Нені қызған кезде соқ? (Темір)

5. Үш арсыз (ұйқы, күлкі, тамақ)

6. Неше  септік  жалғауы бар? (жеті)

7.  «Ерінбесең - емерсің» тақырыбы не? (еңбек ету)

8. Әнұран авторлары (Нұрсұлтан Назарбаев, Шәмші Қалдаяқов, Жұмекен Нәжімеденов)

9. Қиылыспайтын екі түзу (паралель)

10. Көлемі мен тереңдігі жағынан ең үлкен мұхит (Тынық мұхиты)

III «Ойлан тап» тұрақты сөз тіркестерін, мақал табу

+

Мақал-мәтел (мағынасы) Көз қорқақ, қол батыр

https://i.pinimg.com/originals/1a/bf/6d/1abf6d1f0f75be254e1beb1ddb45199a.jpg

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhcprvM2zFIP8eVZuQ19CFt4kbLiSgKzM8c2639UFPlIrV_dyr_RnEsPHFCIMWCmcSz4hFvIZEsZN0nKMTjk60QMHw4uAPJn-veb9NCMLPBz2HZ4y6nHFscxo7X-8CPTIY6lW68kzt1oju1/s1600/57.jpg

+

Тұрақты сөз тіркесі (мағынасы) Тілі аузына сыймау

https://img-s-msn-com.akamaized.net/tenant/amp/entityid/AA19XRgV.img?w=1920&h=1280&m=4&q=89

https://i.pinimg.com/originals/63/7e/d9/637ed9668118712d5978cf77f6439b88.jpg

+

Тұрақты сөз тіркесі (мағынасы) Бетінен оты шықты

https://i.pinimg.com/originals/ec/e5/b3/ece5b3bffad7183e3be609e6ddaefa6d.jpg

https://avatars.mds.yandex.net/i?id=8156feb90ee25b0540641c8a8d9ed8ef_l-5378083-images-thumbs&n=13

+

Тұрақты сөз тіркесі (мағынасы) Езуі екі құлағына жету

https://kartinkof.club/uploads/posts/2022-05/1653006254_9-kartinkof-club-p-kartinka-mimika-schaste-11.jpg

https://media.baamboozle.com/uploads/images/69723/1624189090_85719_url.jpeg

+

Тұрақты сөз тіркесі (мағынасы) Екі аяғын бір етікке тығу

https://avatars.mds.yandex.net/i?id=fbe79274d38b454497ca784ba3b125cb_l-5336359-images-thumbs&n=13

https://thumbs.dreamstime.com/b/rubber-yellow-boot-waterproof-rain-shoes-rubber-yellow-boot-waterproof-rain-shoes-fishing-gardening-flat-cartoon-238966586.jpg

IV «Жеті жұрттың тілін біл» жұмбақ шешімін, мақал-мәтел қалып кеткен сөздерін тауып үш тілде жазу

1. Жеті ............ білмеген — жетесіз. (ата; дедушка; grandfather)

2. Үй үстінде алтын тас,
   Алайын десе табылмас. (жұлдыз; звезда; star) 

3. Бар ма, жоқ па, оны анық білмейсің,
   Ол жоқ жерде өмір сүріп жүрмейсің (ауа; воздух; air)

4. .............көпті   жау   алмайды,
   Ақылы   көпті дау алмайды.(дос; друг; friend)

5. Век живи – век ..........(учись; оқы; learn)

6. Өз елімнің басы болмасам да, сайының ........ болайын. (тас; камень; stone)

7. ......... раз отмерь, один раз отрежь. (семь; жеті; seven)

V «Ұлттық құндылықтар»

Қазақтың ұлттық киімдері

1. Түйенің немесе қойдың жабағы жүнін ішіне қаратып, ұзыннан ұзын сырған, сыртын әртүрлі матамен қаптап, тіккен сырт киім. Атақты ғалым С. Руденконың пікірінше 2000жылдан астам тарихы бар көне киім түрі.

Күпі + Ішік Бешмет

https://avatars.mds.yandex.net/i?id=a24aa29b0faa70d1fa975c9145eb06f4_l-9053197-images-thumbs&n=13

https://el.kz/upload/storage_el/media/images/tiny_images/1aca3778a53d7233fd3656bfe2a0bd6f.jpg

https://shareslide.ru/img/thumbs/5aa9a0664c132997eafb078b44f7146f-800x.jpg

2. Биік төбелі, маңдайы, екі құлағы бар, желке жотаны жауып тұратын, аңның, малдың терісінен тігілген қысқы бас киім. Суықтан, бораннан қорғайтындай мол пішіледі. Атауы қандай?

Малақай Кимешек Тымақ +

https://cdn.fishki.net/upload/users/2021/06/28/904701/05b3dd2ad13f94f82a5c7bd150003b69.jpg

https://avatars.mds.yandex.net/i?id=e6a03171aba8dee075739b7f1ad7499a_sr-5242570-images-thumbs&n=13

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/b/ba/%D0%A2%D2%AF%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%B0%D2%9B.jpg

3. Әрі жеңіл, әрі жұмсақ аяқ киім. Тазалық үшін аса қолайлы. Атауы?

Саптама етік Мәсі + Кебіс

https://i.pinimg.com/originals/67/53/b3/6753b37e719c91295039f2deb3aad73b.jpg

https://avatars.mds.yandex.net/i?id=063820a992b101cae706c40fbfcce20c77b3f451-16827511-images-thumbs&n=13

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/kk/e/ea/%D0%9A%D0%B5%D0%B1%D1%96%D1%81.jpg

Қазақтың ұлттық аспаптары

4. Темірден немесе күмістен жасалған сүйір тілшесі бар көне музыкалық аспап

Шаңқобыз + Жетіген Сыбызғы

https://i.pinimg.com/736x/cb/f2/97/cbf2978df1f87cb5198fbbebf7866632.jpg

https://resh.edu.ru/uploads/lesson_extract/5258/20191004143351/OEBPS/objects/t_musi_2_9_6/5c17fab4a4db3438f0e5b4fe.jpeg

https://i.ytimg.com/vi/jjW1hdlqqWY/maxresdefault.jpg?sqp=-oaymwEmCIAKENAF8quKqQMa8AEB-AGMCYAC0AWKAgwIABABGHIgWCg8MA8=&rs=AOn4CLBxqRIh2yUrSA7IZ3mG8OPCtH1aRg

5. Екі ішекті, көп пернелі музыкалық аспап

Сақпан Адырна Домбыра +

https://avatars.mds.yandex.net/i?id=6d4482c753b9016322931cda9316a7ed_sr-5499599-images-thumbs&n=13

https://e-history.kz/media/upload/2065/2014/08/01/68aa7a16e766be6381939a7188749f73.jpg

https://avatars.mds.yandex.net/i?id=523ac93b6022372b9dc0620083a061be_sr-10932914-images-thumbs&n=13

Қазақтың салт-дәстүрлері

6. Үйге қуанышты хабар әкелген адамға алғыс ретінде үй иелерінен бағалы сыйлық алатын әдет....... (сүйінші)

7. Адамдар бір-біріне үй салуға, егін жинауға немесе басқа да ірі міндеттерді шешуге көмектесу үшін жиналатын қазақтың өзара көмек корсету дәстүрі

Асар +

Байғазы

Бес жақсы

Қазақтың ұлттық тағамдары

8. Жаңа сойған малдың іш майын, бүйрек, т.б. еттерін қарнына немесе бүйенге салып пісіретін ұлттық тағам.

Әсіп + Бұқтырма Жөргем

https://i.ytimg.com/vi/uyZI6FfSAVU/maxresdefault.jpg

https://i.pinimg.com/originals/a2/56/42/a25642c904635f15e737197636f6f645.jpg

https://i.ytimg.com/vi/T8tZzmg8CqQ/hqdefault.jpg

Қазақтың ұлттық ойындары

Қандай ойын түрі бейнеленген?

Көкпар

Аударыспақ

Жамбы ату + https://liter.kz/cache/imagine/1200/uploads/news/2023/06/15/648b0e88bc324306288038.jpeg

9. Мұнда бастысы ақыл мен логика. Ойыншыларға сексен бір құмалақ беріледі. Ойындағы негізгі сан тоғыз. (тоғызқұмалақ)

Қазақтың тыйым сөздеріне бес мысал

Сайысты қорытындылау.

Алған ұпайларын шығарып жеңімпаз топты анықтау

Рефлексия. Оқушылар пікірімен бөлісу.