Отан Самат Аманұлы

Алматы қаласы 172 мектеп- гимназиясының дене шынықтыру пән мұғалімі

Заманауи дене шынықтыру саласында цифрлық платформаларды пайдалану

Кіріспе

Қазіргі кезеңде білім беру жүйесі қарқынды цифрландыру процесінен өтуде. Ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың дамуы дене шынықтыру саласына да тікелей әсер етіп, оқыту үдерісін жаңа деңгейге шығаруда. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та білімді цифрландыруды еліміздің стратегиялық дамуының маңызды бағыты деп атап: «Білім беру үдерісіне цифрлық технологиялар мен жасанды интеллектіні жедел енгізу – заман талабы» деп атап өтті. Бұл міндет дене шынықтыру пәніне де жаңа көзқарас пен инновациялық тәсілдерді қажет етеді.

1. Дене шынықтырудағы цифрлық платформалардың рөлі

Цифрлық платформалар дене шынықтыру сабақтарында бірқатар жаңа мүмкіндіктер ашады:

1. Жаттығуларды визуалды үйрету. Видеосабақтар, 3D-анимациялар қозғалыс техникасын жылдам әрі дәл меңгеруге көмектеседі.

2. Дене белсенділігін автоматты бақылау. Смарт-сағаттар мен фитнес-трекерлер оқушының жүрек соғысы, қадам саны, калория шығыны сияқты көрсеткіштерін тұрақты тіркейді.

3. Қашықтан оқыту форматын пайдалану. Онлайн жаттығулар мен цифрлық сабақтар аралас білім беру жүйесінде маңызды орын алуда.

4. Оқушыларды ынталандыру. Геймификация элементтері арқылы оқушылар челлендждерге қатысып, белсенділікті арттырады.

2. Кеңінен қолданылатын цифрлық құралдар

1) Мобильді қосымшалар

Nike Training Club, Strava, Google Fit секілді қосымшалар жаттығу бағдарламаларын орындауды, нәтижелерді бақылауды және командалық жарыстарды ұйымдастыруға мүмкіндік береді.

2) Онлайн платформалар

YouTube, Coursera, Udemy арқылы мұғалімдер жаңа әдістемелерді меңгеріп, оқушылар үшін бейнесабақтар ұсына алады.

3) Смарт құрылғылар

Фитнес-трекерлер мен смарт-сағаттар физиологиялық деректерді автоматты жинап, денсаулық мониторингін жүргізуге жағдай жасайды.

4) VR/AR технологиялары

Виртуалды жаттығу залдары мен толықтырылған шындық жүйелері қозғалысты талдауға және жаттығуды қызықты етуге мүмкіндік береді.

3. Цифрлық платформаларды қолданудың артықшылықтары

• Дербестендірілген оқыту. Әр оқушының жеке қабілетіне қарай жаттығу бағдарламасын бейімдеуге болады.

• Нәтиже мен даму динамикасының айқын көрінуі. Сандық деректер оқыту сапасын арттырады.

• Мұғалім жұмысын жеңілдету. Бағалау, бақылау, есеп жүргізу процестері автоматтандырылады.

• Оқушы мотивациясының артуы. Цифрлық орта қазіргі балалардың қызығушылығына сай келеді.

Осы бағытқа байланысты Президент Тоқаевтың тағы бір маңызды сөзі бар:
«Жақын жылдары білім беру жүйесі жасанды интеллектке негізделген икемді, жеке оқыту модельдеріне көшуі тиіс».
Бұл дене шынықтыру саласына да тікелей қатысты: әр оқушының физикалық қабілетін, жүрек жүктемесін, даму қарқынын есепке алып, жеке бағдарлама құруға мүмкіндік береді.

4. Қиындықтары мен шектеулері

• Кейбір мектептерде цифрлық инфрақұрылымның жеткіліксіздігі.

• Оқушылардың гаджеттерге тым тәуелді болуы.

• Мұғалімдерге цифрлық сауаттылықты жетілдіру қажеттілігі.

• Жеке деректердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі.

5. Болашақ даму бағыттары

Тоқаевтың тапсырмасына сәйкес, елімізде білім саласында жасанды интеллектті пайдалану қарқынды дамуы тиіс. Бұл дене шынықтыруда:

• қозғалыс техникасын автоматты тану,

• қауіп-қатерді алдын ала болжау (мысалы, жүрек жүктемесі бойынша),

• виртуалды спорттық жарыстар ұйымдастыру,

• оқушының «цифрлық физикалық профилін» жасау

сияқты жаңа мүмкіндіктерді ашпақ.

Қорытынды

Заманауи дене шынықтыру саласында цифрлық платформаларды қолдану оқытудың тиімділігін арттырып қана қоймай, оқушылардың денсаулық мәдениетін қалыптастыруға айтарлықтай ықпал етеді. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев атап өткен цифрлық трансформация бағыты – білім беру саласының ғана емес, дене тәрбиесі жүйесінің де жаңа кезеңге көтерілуіне жол ашатын маңызды бағдар. Инновациялық технологияларды тиімді қолдану – болашақ ұрпақтың денсаулығы мен белсенді өмір салтын қалыптастырудың маңызды кепілі.