#1 слайд
Обаған орта мектебі КММ

1 слайд

#2 слайд
ТАҚЫРЫБЫ : “ ҚАЗАҚТЫҢ ҰЛТТЫҚ ТАҒАМЫ - ҚҰРТ”

2 слайд

#3 слайд
Ұзынкөл ауданы, Обаған ауылы Обаған орта мектебі Мен 3-сынып о қушысы Мукашова Саяжан Ермекқызы Жұмыс жасау тақырыбым: “ Қазақтың ұлттық тағамы - құрт ”

3 слайд

#4 слайд
МАҚСАТЫ: ҚҰРТТЫҢ ЖАСАЛУ ЖОЛДАРЫ МЕН АДАМ ДЕНСАУЛЫҒЫНА ПАЙДАСЫН ЗЕРТТЕУ ;

4 слайд

#5 слайд
МІНДЕТТЕРІ: *АУЫЛЫМЫЗДА ӨНДІРІЛЕТІН ҚҰРТТЫҢ ТҮРЛЕРІ МЕН ҚАЙНАТУ ЖОЛЫН АНЫҚТАУ; *ҚҰРТТЫҢ ЕМДІК ҚАСИЕТТЕРІ ЖӘНЕ ҚАЗІРГІ ТАҢДАҒЫ ҚҰРТҚА ДЕГЕН СҰРАНЫС ҚҰРТҚА БАЙЛАНЫСТЫ МАҚАЛ – МӘТЕЛДЕР, ЖҰМБАҚТАР ЖИНАҚТАУ.

5 слайд

#6 слайд
Аңдатпа Зерттеудің мақсаты : Қазақтың ұлттық тағамы құрттың емдік қасиеті, адам денсаулығына пайдасы туралы түсінік беру. Ғылыми болжам : Құрттың құрамы туралы түсінік беру арқылы адам денсаулығына пайдасы зор екенін дәлелеу. Зерттеу кезеңдері: Дайындаушылық: тақырыпты таңдау, мақсат пен талаптың қойылуы Зерттеушілік: Адам денсаулығы үшін пайдалы болып саналатын құрттың түрлері мен маңызын анықтау Тәжірибелік: Зерттеу барысында құрттың жасалу жолдары мен бойға күш беретін тағам екенін дәлелдей отырып, әртүрлі ауруға ем екенін дәлелдеу. Зерттеу әдістері : зерттеу, баяндау, әңгімелеу. Зерттеу жаңалығы: денсаулыққа пайдалы, әрі тамақ, әрі шөліңді қандыратын ұлттық тағамды Қазақстанда ғана емес шет елдерде өндіріліп, кең түрде қолданады. Жұмыстың нәтижесі мен қортындысы : Құрт қазір елдің қалаулы тағамы болып, көптің сүйсініп ішетін тағамы болып қалу. Келешек ұрпаққа құрттың маңызы зор екенін ұғындыру арқылы ұлттық тағамдар өндірісін дамытуға үлес қосу.

6 слайд

#7 слайд
Р А Ф Т әдісі • Қ - Құрғатылған • Ұ- ұсақталған • Р-реттелген • Т-тағам • Құрт - құрғатылып, кептірілген, ұсақталып реттелген сүт тағамы деп ой түйіндедім.

7 слайд

#8 слайд
Аулымдағы қайнатылатын құрт түрлері ТұщыАщы Тұзды СүзбеТәтті Жеміс қосылған Құрт

8 слайд

#9 слайд

9 слайд

#10 слайд

10 слайд

#11 слайд

11 слайд

#12 слайд

12 слайд

#13 слайд

13 слайд

#14 слайд

14 слайд

#15 слайд
Құрттың жасалу түрлері Ащы құрт Жаздың ыстық күндері әбден ашыған іркітті қайнатып, дорбаға құйып сары суынан арылтып жаятын құртты айтамыз. Бұл құрттың түрі кепкенде қарайып қатып қалады. Қыстың аязды күндері құрт көже жасап , май қосып сапырып ішетін кенеулі ас. Өкпе ауруына, суық тиіп ауырған сырқаттарға ем саналған.

15 слайд

#16 слайд
Тұщы құрт Тұщы айранды жинап қазанға қайнатады. Қойылған айранға аздап кебек салып қойылғанша тағы қайнатады. Салқындатып сықпалап тақтайшаға жаяды. Ол өте жұғымды және тез сіңетін тағам болып саналады . Үлкендер бұл құртты шай дастарханына қойып жейді

16 слайд

#17 слайд
Сүзбе құрт • Күзде жиналған іркіттен қайнатылған құртты айтады. Күн салқын болып ашуы жетпегендіктен, ыдыстарға салып қояды. Қыста ол бүлінбейді. Ыдысқа салынып тұрған ащуы жетпеген құртты сорпаға езеді. Сонымен қатар сары маймен жентектеп бастырма ретінде шаймен бірге дастарқанға қояды. Әсіресе кепкен құртқа, бауырсаққа тісі өтпейтін қарттар үшін өте кенеулі ас саналады. Ертеректе жас құртты мипалауға, құйрық-бауырға қосқан.Құрттың сарысуын сүт ке қосып қайнатып, ірімшік жасайды, ауырған малға ішкізеді, әйелдер бас жуады, бетке маска да жасап, әрлендіреді. С ондай-ақ одан тері илеу үшін малма жасайды.

17 слайд

#18 слайд
Жеміс қосылған құрт • Сүттен ұйытылған айранды қазанға құйып қойылғанша қайнатады. Қоймалжыңға жеміс түрлерін үсақтап турап салады. Жеміс қоймалжыңмен бірге қайнап суынан арылады.Суыған құртты әр түрлі формаларға келтіріп, сықпалап тақтайшаға жаяды. Кепкен құрттың тіл үйірер дәмі болады. Бұл құрттың түріне балалар әуес келеді. Жеміс қосылған құрт адам денсаулығына өте пайдасы көп болады. Сүттің дәрумендері мен қатар жеміс дәрумендері баланың ойын да бойын да өсіреді денесі шымыр болып, денсаулығы мықты болады.

18 слайд

#19 слайд
Тұзды құрт • Мұның кайнатқан кұрттан айырмашылығы сол ашыған айран ды қапқа кұйып сүзіледі де тұздалып, әр түрлі үлгімен бөлшектеліп тақшаға кептіріледі .

19 слайд

#20 слайд
Құрттың адамға пайдасы Құрттан 370,1 қуат алуға болады. құрт ақуызға өте бай – 52,6%.  А, В, С дәрумендері, мыс, мырыш, күміс, темір, кремний, магний, алюминий микроэлементтері жетерлік. • Атап айтсақ,  А дәрумен і арқасында біз жарықты көреміз, түстерді ажыратамыз. • С  - дәрумені иммунитетті көтереді.Суық тию ауруларына қарсы тұрады. Егер бұл дәрумен жетіспесе қызыл иек қанағыш келеді . Тісті қатайтатын қасиеті бар. Сүйек ауруларының алдын алады. • В  дәрумені ас қорыту, зат алмасу үдерісін қалпына келтіреді. • Осындай пайдалы заттардан құралған құртты м едицина ғылымдары пайда болмай тұрып-ақ тани білген қазақ - нағыз данышпан. Асылы, аузынан ақ ажырымаған халқымыз қымызын ішіп, құртын жеп отырып-ақ осы күнгі көп кеселдің алдын алған.  

20 слайд

#21 слайд
• Құртқа байланысты нақыл сөздер Ыстық-ыстық көже ішсең, Дәмі кетпес таңдайдан. Бой жадырап кенеттен, Буы шығар маңдайдан.

21 слайд

#22 слайд
Барында батып іш, Құрт, майыңды қатып іш. Ауырсаң айран іш, Сіңірің түйілсе құрт көже іш.

22 слайд

#23 слайд
Тарысы бардың — тақаты бар, Құрт, майы бардың — рахаты бар. Қауыны бардың — сауыны бар, Тілігі бардың — тынымы бар .

23 слайд

#24 слайд
Қорытынды Құрт – адам денсаулығына қажетті құндылық екеніне көз жеткіздім. Бұл тағамның емдік, тұрмыстық пайдасы бар. Қазіргі заманда жастардың көбі осы тағамды, оның денсаулыққа пайдалы екенін білмейді. Өз сыныптастарымнан құрт туралы не білетіндерін сұрастырғанда, біреуі де білмей шықты. Мектепте сыныптастарымды жобаммен таныстырдым. Оларға құрттың өте маңызды тағам екенін түсіндіре алдым деп ойлаймын. Өз отбасым да, құрбыларым да осыған көз жеткізді. Менің келешектегі мақсатым құрттың т ехнологиясын жетілдіріп, түрлі құрт түрлерін жасау және ұлттық брендке айналдыру, оның жасау технологиясын жоғалтпау. Құрт ө ндірісін жолға қойып, бұл тағам түрін әр қазақтың күндік тағам рационына қосу. Сонда денсаулығы мықты, қазақтың батыр жігіттері мен әдемі қыздары бар ұлт боламыз . Қорыта айтқанда, қазақтың ұлттық тағамы – құрт адам денсаулығына қажетті тағам.

24 слайд

#25 слайд

25 слайд