7-9 сыныптарда функционалды сызықтарды оқу кезінде интерактивті тақтаны қолданудың әдіснамалық ерекшеліктері»

1 слайд
«7-9 сыныптарда функционалды сызықтарды оқу кезінде интерактивті тақтаны қолданудың әдіснамалық ерекшеліктері» Орында ған : Толыс Ұлдана

2 слайд
  1 . Мазмұны Кіріспе   2 . Мектеп оқулықтарындағы функция және функционалды сызықтарды оқып үйренуде интерактивті тақтаны қолдану ерекшеліктері   2 .1 3 . Мектеп математикасы оқулықтарындағы функция және функционалды сызықты зерттеудің орны мен талдауы Мектеп оқулықтарындағы функция және функционалды сызықтарды оқып үйренуде интерактивті тақтаны қолдану ерекшеліктері   3 .1 3 .2 Математиканы оқытуда интерактивті тақтаны қолдану тәсілдері  7-9 сыныптарда функционалды сызықтарды оқу кезінде интерактивті тақтаны қолдану ерекшеліктері     4 . Қорытынды     5 . Пайдаланылған әдебиеттер тізімі  

3 слайд
КІРІСПЕ Функция ұғымы математикалық ғылымның негізгі ұғымдарының бірі болып саналады және мектеп математикасы ұшін құндылығы өте үлкен. Функционалды тәуелділікті мектепте терең меңгерудің маңызы туралы А.Я.Хинчин бьшай дейді: «Функционалдық тәуелділік үғымы - бүкіл математиканың негізгі үғымы, ендеше орта мектеп бітірушілердің дайындыгы да көп жағдайда осы өте маңызды үғыммен қаншалықты берік, толық жэне мәдени дағдыланғандығы- мен өлшенеді...» жэне «...өмірдегі шынайы ширақгықгы, қимыл қозғалысты жэне де нақгы шамалардың өзара байланысын функционалдық тәуелділіктен басқа үғымдардың ешкайсысы да әрі тікелей, әрі дәл қамтып көрсете алмайды» [1, 2] . Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі: математика курсын оқу барысында оқушылардың функционалдық сызықтарды зерттеуді дамыту жолдарын іздеу қажеттілігі Зерртеу объектісі: 7-9 кластарда алгебраны оқып үйрену үрдісі.

4 слайд
Дипломдық жұмыстың мақсаты: 7-9 сынып алгебрасындағы функция және функционалдық сызықтар ұғымдарына, функционалды сызықтарды оқу кезінде интерактивті тақтаны қолданудың әдіснамалық ерекшеліктеріне талдау және мектеп математика курсында функционалды сызықтарды оқып үйрену барысында интерактивті тақтаны қолдану ерекшеліктеріне әдістемелік нұсқаулар жасау. Дипломдық жұмыстың міндеттері: 1. Математика мектеп оқулықтары бойынша функция мен функционалдық сызықтың рөлін, мазмұнын, орнын түсіндіру. 2. Мектеп математика курсында функционалды сызықтарды оқып үйрену барысында интерактивті тақтаны қолдану ерекшеліктеріне әдістемелік нұсқаулар жасау. 3. Қарастырылған әрбір оқулықтағы функцияларды және олардың қасиеттерін зерттеу әдістерін анықтау және интерактивті тақтаны қолдану ерекшеліктеріне талдау жасау . Жұмыстың ғылыми жаңалығы: 7-9 сыныптар алгебрасы оқулықтарында функция және функционалдық сызықтар туралы түсініктерді зерттеуге арналған әдістемелік ұсыныстарда интерактивті тақтаны қолдану ерекшеліктеріне әдістемелік ұсыныстар жасалынған.

5 слайд
2 .1.Мектеп математикасы оқулықтарындағы функция және функционалды сызықты зерттеудің орны мен талдауы Функционалдық сызықтар мектеп математика курсының негізгі желілерінің бірі. Оқушылардың функционалдық сызықтарды оқып үйрену математикадан мектеп оқулықтарына негізделеді. Жалпы білім беретін мектептерде 7-9 класс оқушылары математиканы оқып үйрену барысында «Атамұра» және «Мектеп» баспаларынан шыққан «Алгебра» оқулықтарын қолданады. «Атамұра» баспасынан шығатын «Алгебра» оқулықтарының авторлары А.Н.Шыныбеков, Д.А.Шыныбеков, Р.Н. Жумабаев [3], [4], [5]. «Мектеп» баспасынан шығатын «Алгебра» оқулықтарының авторлары А.Е.Абылкасымова, Т.П.Кучер [6], [7], [8]. Мектеп математика курсында функция, функционалдық сызықтар ұғымдарын оқып үйрену негізгі мақсат болып есептеледі, себебі функционалдық сызықтар немесе функционалдық желілер математиканың басқа желілерін оқып үйрену үшін және басқа жаратылыстану-ғылыми пәндерімен, физика, химия, биология және т.б. байланыс негізі болып табылады.

6 слайд
Оқушы күнделікті өмірде әртүрлі функционалдық тәуелділіктермен кездеседі, олар графиктер, диаграммалар және т.б. болуы мүмкін. Осыларды оқу, түсіну үшін оқушыларға функционалдық ойлау қажет . Функция және функционалдық сызықтар ұғымдарын оқып үйрену үшін 2017-2019 жылдары «Атамұра» және «Мектеп» баспаларынан шыққан математика оқулықтарына талдау жасадық. Бұд тақырыпта біз 7, 8 және 9 сыныптарда функция және функционалдық сызықтарға байланысты тақырыптарға талдама жасадым. Функционалдық желі мектеп математикасындағы жетекші желілердің бірі болып табылады, функция ұғымымен танысу 5-ші сыныптан басталып, 11-сыныпта аяқталады. Бастауыш мектепте, яғни 7–9 сыныптарда функция ұғымдарының негізгі анықтамалары, функцияның анықталу оьлысы, мәндер жиыны, функцияларды салу әдістері, функциялардың өсу және азайту аралықтарын анықтау, функцияның ең үлкен және ең кіші мәндерін табу , функцияның жұптығы мен тақтығы анықтау қарастырылған.

7 слайд
3 . Математиканы оқытуда интерактивті тақтаны қолдану тәсілдері Білім беруді ақпараттандырудың негізгі мақсаты ҚР біртұтас білімдік ақпараттық ортаны құру болып табылады  [10]. Ақпараттық технологиялардың бірі – интерактивтік тақта, мультимедиялық және он-лайн сабақтары. Интерактивті тақтаны дидактикалық мақсатта пайдалану барысында, оқушылардың, ойлау және ойын қысқа және түсінікті түрде жеткізе білу қабілетін арттырып, өз ойларын жаңа технология құралдары көмегімен жүзеге асыруын қалыптастыруды қамтамасыз ете алатыны белгілі. Интерактивті тақтаның математика сабақтарында кейбір қолдану әдістерін айта кетейік: • Мультимедиа презентацияларын ұсыну; • Ауызша есептеулерді жүргізу; • Ақпараттың біртіндеп берілуі; • Формула, мәтін, тапсырмалардағы бос орындары толтырылуы; • Цифр, сөз, сан немесе суретты жылжыту арқылы керекті объекттермен өзара әрекеттесу, байланыстыру; • Дайын коллекциядағы суреттер кадрларын қиыстыру(кесте, графика, сызықты қағаз, нышандар, иллюстрация, координаталар жүйесi, сызғыш, схема және т. б.) ;

8 слайд
Оқушылардың интерактивті тақта көмегімен қалыптасатын ж ə не визуализациялау арқылы жүзеге асырылатын логикалық ойлау қабілеті тақта көмегімен қалыптасатын ойлау жүйесінен өзгеше болатындықтан, бұл жағдайда оқушылардың тек ойлау қабілеті түсінігі ғана емес, олардың қабылдау, есте сақтау қасиеттері де жоғарғы деңгейде болады. Осыған байланысты интерактивті тақтаның келесі ерекшеліктерін атап өтуге болады: 1. Бормен тақтаға жазылған кескінді интерактивті тақтадағы түрлі- түсті айқын, ұқыпты кескінмен салыстыруға болмайды. 2. Тақта мен бордың көмегімен ə р түрлі қосымшалары бар жұмысты түсіндіру қиын, кей жағдайда мүмкін емес. 3. Слайдтарда, флипчартта қателер жіберілсе, тез арада түзетуге болады. 4. Сабақта ACTIVote тестілеу жүйесі арқылы тест алу мүмкіндігін қолдануға болады. 5. ACTIVwand указкасының көмегімен тақтаның жоғарғы бөлігіне кішкентайларға да қол жеткізуге мүмкіндік береді. 6. Сабақта көрнекілікті қолдану деңгейі артады. 7. Сабақтың өнімділігі артады. 8 Оқушылардың білім деңгейіне оң ə сер етеді.

9 слайд
3 .2. Алгебра 7-9 сыныптарда фунтақтаны қолдану ерекшеліктері. Алгебра сабақтарында интерактивті тақтаны тиімді қолдану тәсілдері көп. Түрлі функциялардың графиктерін жылдам салу және оларды түрлендіруге мүмкіндік береді: қысу, созу, параллель тасымалдау. Алгебра сабақтарында интерактивті тақтаны қолдану мүмкіндіктерінің ерекшеліктері мынадай: 1. Әрбір шығарылатын есеп үшін координаталар жүйесін қайта салмау (сабақ барысында әр график үшін 1-2 минут уақытты үнемдеу). 2. Күрделі функциялардың графиктерін интерактивті тақтада тез салу мүмкіндіктері, нәтижесінде үй тапсырмасын тексеру және оқушылардың функционалды графиктерді салу, меңгеру деңгейлері бойынша өзіндік жұмысын талдау уақыты орташа есеппен 5-6 минутқа азаяды. 3. Графиктің масштабын тез (қолдың бір қимылымен) өзгертуге мүмкіндігі, бұл іс-әрекет есеп шығаруда, функция графигін салуда белгілі бір мақсат үшін көрнекі етеді. 4. Графиктік тәсіл көмегімен көптеген теңдеулер мен теңсіздіктерді соның ішінде параметрді теңдеулер мен теңсіздіктерді шешу барысында сызбаны өзгерту мүмкіндігі. Сабақ барысында 2-3 теңдеудің немесе теңсіздіктің шешімін табудың орнына 10-нан астам теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуге және көрнекі түрде бейнелеу мүмкіндігі.

10 слайд
Сабақ барысында интерактивті тақталармен жұмыс істеудің мұғалімдерге беретін артықшылықтары: 1. Мұғалімдерге сабақ түсіндіру барсында сынып орталығынан жаңа материалды түсіндіруге, үлкен аудиторияда жұмыс істеуге мүмкіндік береді; 2. Сабақ өту барсында тақта импровизация мен икемділікті қолдайды, кез-келген тақтадағы немесе қолданылатын қосымшаның үстіне сурет салуға және жазуға мүмкіндік береді; 3. Интерактивті тақтаны пайдалану көп уақыт пен күш жұмсамай, сабақ барысында жасалған кез-келген жазбаларды қоса, сабақта түсіндірілген материалдарды оқушылардың меңгеруін жеңілдету арқылы, сабақта қолданылған суреттер мен сызбаларды, тескстерді тақтаға сақтауға және басып шығаруға мүмкіндік береді; 4. Мұғалімдерге сабақтарда қолданылған материалдарды бір- бірімен бөлісуге және оларды қайта пайдалануға мүмкіндік береді; 5. Мұғалімдерге оқытушыларды оқытудың жаңа тәсілдерін іздеуге шабыттандырады, кәсіби өсуді ынталандырады

11 слайд
Интерактивті тақтаның оқушыларға беретін артықшылықтары: 1. Сабақтарды қызықты етеді және сабақты түсінуге деген мотивацияны дамытады; 2. Сабақ барысында ұжымдық жұмысқа қатысу, жеке және әлеуметтік дағдыларды дамыту үшін көбірек мүмкіндіктер ұсынады; 3. Сабақ барысында материалдарды неғұрлым анық, тиімді және динамикалық түрде ұсыну нәтижесінде оқушылар күрделі сұрақтарды оңай қабылдайды және меңгереді; 4. Сабақ барысында оқытудың әртүрлі стильдерін қолдануға мүмкіндік береді, мұғалімдер белгілі бір қажеттіліктерге сәйкес, ресурстардың барлық түрлерін қолдана алады; 5. Тақырыптарды меғгерген оушылар шығармашылықпен жұмыс істей бастайды және өзіне сенімді болады. Мұғалімдер сабақ барысында тек интерактивті тақтаны пайдалану барлық оқу мәселелерін шешпейтінін түсіну керек. Сонымен қатар мұғалімдер әр сабақта интерактивті тақтамен үнемі жұмыс істеуге міндетті емес. Бірақ оны қолдану сабақты қызықты және динамикалы етеді.

12 слайд
Функция ұғымын түсіндіруде мысалдар мен функция анықтамасын презентация көмегімен тақтада көрсету арқылы оқушылардың функция ұғымын түсінуін және меңгеруін қамтамасыз етуге болады. Сонымен қатар функция ұғымын түсіндіргенде сабақ барысында дайын мультимедиялық бағдарламаларды тауып керек жерінде қолдануға болады. сабақтарда мұғалім өзі дайындаған компьютерлік сабақ модельдерін қолдана алады. Сабақ түсіндіру барысында мультимедиялық файлдарды және презентацияларды қолдану, сабақты қызықты жəне динамикалық түрде өтуге мүмкіндік береді. . Оқушылардың көпшілігі естігенінің 5 % жəне көргенін 20 % есте сақтайтыны белгілі. Аудио- жəне бейнеақпаратты бір мезгілде қолдану есте сақтауды 40–50 % дейін арттырады. Ал мультимедиалық құралдар көмегімен оқушылардың қызығушылықтарын тудыратындай оқуға мүмкіндік беретін визуалды сабақтар, оқушылардың тақырыпты тезірек түсініп меңгеруіне ықпал етеді. Сондықтан оқу материалын презентация, мультимедиялық файлдар арқылы түсіндіру жəне оқушылардың берілген ақпаратты меңгеруін ұйымдастыру арқылы, көзбен көру, жадын іске қосқанда арта түсетін қабылдау мүмкіндіктерімен қамтамасыз ететін əдіс деп қарауға болады. Оқытуда интерактивті тақтаны пайдалану сабақтың сапасын арттыруға ықпалын тигізеді.

13 слайд

14 слайд

15 слайд

16 слайд
Бұл мысалды түсіндіру барысында, мұгалім оқушыларға графикті салуды интерактивті тақтада визуалды көрсете алады. Ал оқушылар графиктің салынуын визуалды түрде көргендіктен, графикті салуды есте жақсы сақтап қалады.

17 слайд

18 слайд

19 слайд

20 слайд

21 слайд
Жоғарыда талдағандарды қорытындылай келе, мынадай тұжырымдама жасайық: 1. Сабақ алдын - ала дайындалған болу керек, сонда ғана материалдар жылдам түсіндіріледі. 2. Интерактивті тақтада бір уақытта бірнеше материалдарды қолдануға болады: бейне, дыбыс, сурет, мәтін, және т. б. 3. Сабақ соңына дейін логикалық үздіксіз түрде болса, сонда ғана сабақ қойылған мақсатына жетеді; 4. Сабақ кезінде сақталған файлдар оқушыларға беріледі: сондай - ақ бұл файлдарды келесі сабақта өтетін материалдарды қайталау және толықтыру үшін қолданылады.

22 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет» деп, Елбасы атап көрсеткендей жас ұрпаққа білім беру жолында ақпараттық технологияны оқу үрдісінде оңтайландыру мен тиімділігін арттыру...