"Абай Құнанбаев" 6 сыныпқа арналған қазақ әдебиеті пәнінен сабақ жоспары
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
1 слайд
2 слайд
Абай ( Ибраһим ) Құнанбаев Абай ( Ибраһим ) Құнанбаев
(1845—1904) — ақын, (1845—1904) — ақын,
жазушы, қоғам қайраткері, жазушы, қоғам қайраткері,
қазіргі қазақ жазба қазіргі қазақ жазба
әдебиетінің негізін салушы, әдебиетінің негізін салушы,
либералды білімді исламға либералды білімді исламға
таяна отырып, орыс және таяна отырып, орыс және
еуропа мәдениетімен еуропа мәдениетімен
жақындасу арқылы қазақ жақындасу арқылы қазақ
мәдениетін жаңартуды мәдениетін жаңартуды
көздеген реформатор. Азан көздеген реформатор. Азан
шақырып қойған аты — шақырып қойған аты —
Ибраһим.Ибраһим.
2 слайд
Абай ( Ибраһим ) Құнанбаев Абай ( Ибраһим ) Құнанбаев (1845—1904) — ақын, (1845—1904) — ақын, жазушы, қоғам қайраткері, жазушы, қоғам қайраткері, қазіргі қазақ жазба қазіргі қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы, әдебиетінің негізін салушы, либералды білімді исламға либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Азан көздеген реформатор. Азан шақырып қойған аты — шақырып қойған аты — Ибраһим.Ибраһим.
3 слайд
Жазушы
Қоғам
қайраткеріАқын
3 слайд
Жазушы Қоғам қайраткеріАқын
4 слайд
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей
облысының Шыңғыс тауларында облысының Шыңғыс тауларында
Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың
төрт әйелінің бірінен туған. Орта жүздің төрт әйелінің бірінен туған. Орта жүздің
Арғын тайпасының Тобықты руынан Арғын тайпасының Тобықты руынан
шыққан билер әулетінен. Әкесі шыққан билер әулетінен. Әкесі
Өскенбайұлы Құнанбай өз заманындағы Өскенбайұлы Құнанбай өз заманындағы
атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың
бірі болған. Патша өкіметі XIX ғасырдың бірі болған. Патша өкіметі XIX ғасырдың
ортасындағы бір сайлауда оны ортасындағы бір сайлауда оны
Қарқаралы ауданының аға сұлтандығына Қарқаралы ауданының аға сұлтандығына
бекіткен. Шешесі Ұлжан Орта жүздің бекіткен. Шешесі Ұлжан Орта жүздің
Арғын тайпасынан Қаракесек руының Арғын тайпасынан Қаракесек руының
шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен
аты шыққан шаншарлардың қызы «Абай» аты шыққан шаншарлардың қызы «Абай»
деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан
еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен
Абай тарихқа ендіАбай тарихқа енді
..
4 слайд
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс тауларында облысының Шыңғыс тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірінен туған. Орта жүздің төрт әйелінің бірінен туған. Орта жүздің Арғын тайпасының Тобықты руынан Арғын тайпасының Тобықты руынан шыққан билер әулетінен. Әкесі шыққан билер әулетінен. Әкесі Өскенбайұлы Құнанбай өз заманындағы Өскенбайұлы Құнанбай өз заманындағы атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың атақ даңқы алысқа кеткен адамдардың бірі болған. Патша өкіметі XIX ғасырдың бірі болған. Патша өкіметі XIX ғасырдың ортасындағы бір сайлауда оны ортасындағы бір сайлауда оны Қарқаралы ауданының аға сұлтандығына Қарқаралы ауданының аға сұлтандығына бекіткен. Шешесі Ұлжан Орта жүздің бекіткен. Шешесі Ұлжан Орта жүздің Арғын тайпасынан Қаракесек руының Арғын тайпасынан Қаракесек руының шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен шешендікпен, тапқырлық, әзіл әжуамен аты шыққан шаншарлардың қызы «Абай» аты шыққан шаншарлардың қызы «Абай» деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан деп жас Ибраһимді анасы Ұлжан еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен еркелетіп атаған. Содан бері бұл есіммен Абай тарихқа ендіАбай тарихқа енді ..
5 слайд
АбайАбай
5 слайд
АбайАбай
6 слайд
Абайдың поэтикалық Абайдың поэтикалық
шығармалары мен қара шығармалары мен қара
сөздері пәлсапалық, этикалық, сөздері пәлсапалық, этикалық,
эстетикалық, психологиялық эстетикалық, психологиялық
және педагогикалық ой-және педагогикалық ой-
пікірлерге толы. Абай пікірлерге толы. Абай
түсінігінше, табиғат біздің түсінігінше, табиғат біздің
санамыздан тыс және бізге санамыздан тыс және бізге
тәуелсіз өмір сүреді. Біздің тәуелсіз өмір сүреді. Біздің
түйсігіміз бен қабылдауымыз, түйсігіміз бен қабылдауымыз,
түсінігіміз айналадағы ақиқат түсінігіміз айналадағы ақиқат
шындық өмірдің сәулесі ғана.шындық өмірдің сәулесі ғана.
6 слайд
Абайдың поэтикалық Абайдың поэтикалық шығармалары мен қара шығармалары мен қара сөздері пәлсапалық, этикалық, сөздері пәлсапалық, этикалық, эстетикалық, психологиялық эстетикалық, психологиялық және педагогикалық ой-және педагогикалық ой- пікірлерге толы. Абай пікірлерге толы. Абай түсінігінше, табиғат біздің түсінігінше, табиғат біздің санамыздан тыс және бізге санамыздан тыс және бізге тәуелсіз өмір сүреді. Біздің тәуелсіз өмір сүреді. Біздің түйсігіміз бен қабылдауымыз, түйсігіміз бен қабылдауымыз, түсінігіміз айналадағы ақиқат түсінігіміз айналадағы ақиқат шындық өмірдің сәулесі ғана.шындық өмірдің сәулесі ғана.
7 слайд
Қазақтың классик жазушысы Қазақтың классик жазушысы
Әуезовтың бас кітабы-”Абай Әуезовтың бас кітабы-”Абай
жолы” ұлы ақынға жолы” ұлы ақынға
арналған.1993 жылы ”Абай арналған.1993 жылы ”Абай
жолы” эпопеясы дүние жүзі жолы” эпопеясы дүние жүзі
халықтарының 116 тіліне халықтарының 116 тіліне
аударылған.аударылған.
7 слайд
Қазақтың классик жазушысы Қазақтың классик жазушысы Әуезовтың бас кітабы-”Абай Әуезовтың бас кітабы-”Абай жолы” ұлы ақынға жолы” ұлы ақынға арналған.1993 жылы ”Абай арналған.1993 жылы ”Абай жолы” эпопеясы дүние жүзі жолы” эпопеясы дүние жүзі халықтарының 116 тіліне халықтарының 116 тіліне аударылған.аударылған.
8 слайд
Абайдың шығармаларыАбайдың шығармалары
•
Ғылым таппай мақтанбаҒылым таппай мақтанба
•
Интернатта оқып жүрИнтернатта оқып жүр
•
Пайда ойлама, ар ойлаПайда ойлама, ар ойла
•
Жасымда ғылым бар деп Жасымда ғылым бар деп
ескермедімескермедім
•
Әсемпаз болма әрнегеӘсемпаз болма әрнеге
•
ЖазғытұрыЖазғытұры
•
ЖазЖаз
•
КүзКүз
•
ҚысҚыс
•
Желсіз түнде жарық айЖелсіз түнде жарық ай •
Қансонарда бүркітші шығады аҚансонарда бүркітші шығады а
ңғаңға
•
Өлең - сөздің патшасы, сөз Өлең - сөздің патшасы, сөз
сарасысарасы
•
Мен жазбаймын өлеңді ермек Мен жазбаймын өлеңді ермек
үшінүшін
•
Кұлақтан кіріп, бойды аларКұлақтан кіріп, бойды алар
•
Өзгеге, көңілім, тоярсыңӨзгеге, көңілім, тоярсың
•
Қараша, желтоқсан мен сол Қараша, желтоқсан мен сол
бір-екі айбір-екі ай
•
Біреудің кісісі өлсе, қаралы олБіреудің кісісі өлсе, қаралы ол
•
Білімдіден шыққан сөзБілімдіден шыққан сөз
•
Қақтаған ақ күмістей кең Қақтаған ақ күмістей кең
маңдайлымаңдайлы
•
Сап, сап, көңілім, сап, көңілімСап, сап, көңілім, сап, көңілім
8 слайд
Абайдың шығармаларыАбайдың шығармалары • Ғылым таппай мақтанбаҒылым таппай мақтанба • Интернатта оқып жүрИнтернатта оқып жүр • Пайда ойлама, ар ойлаПайда ойлама, ар ойла • Жасымда ғылым бар деп Жасымда ғылым бар деп ескермедімескермедім • Әсемпаз болма әрнегеӘсемпаз болма әрнеге • ЖазғытұрыЖазғытұры • ЖазЖаз • КүзКүз • ҚысҚыс • Желсіз түнде жарық айЖелсіз түнде жарық ай • Қансонарда бүркітші шығады аҚансонарда бүркітші шығады а ңғаңға • Өлең - сөздің патшасы, сөз Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасысарасы • Мен жазбаймын өлеңді ермек Мен жазбаймын өлеңді ермек үшінүшін • Кұлақтан кіріп, бойды аларКұлақтан кіріп, бойды алар • Өзгеге, көңілім, тоярсыңӨзгеге, көңілім, тоярсың • Қараша, желтоқсан мен сол Қараша, желтоқсан мен сол бір-екі айбір-екі ай • Біреудің кісісі өлсе, қаралы олБіреудің кісісі өлсе, қаралы ол • Білімдіден шыққан сөзБілімдіден шыққан сөз • Қақтаған ақ күмістей кең Қақтаған ақ күмістей кең маңдайлымаңдайлы • Сап, сап, көңілім, сап, көңілімСап, сап, көңілім, сап, көңілім
9 слайд
Ақынның өз балаларыАқынның өз балалары
::
Абай
Ділдәдән Әйгерімнен
Ақылбай, Әкімбай
Әбдірахман,Райхан Тұрағұл, Мекайыл
Ізкәйіл, Кенже Талантты балалары:
Әбдірахман,Мағауия,
Тұрағұл,Мекайыл
Күлбадан
Мағауия
9 слайд
Ақынның өз балаларыАқынның өз балалары :: Абай Ділдәдән Әйгерімнен Ақылбай, Әкімбай Әбдірахман,Райхан Тұрағұл, Мекайыл Ізкәйіл, Кенже Талантты балалары: Әбдірахман,Мағауия, Тұрағұл,Мекайыл Күлбадан Мағауия
10 слайд
1891 жылдан бастап Абай 1891 жылдан бастап Абай
басына ауыртпалық түсіп, басына ауыртпалық түсіп,
бір-біріне ұласқан қайғы бір-біріне ұласқан қайғы
бұлты ашылмай қояды. Осы бұлты ашылмай қояды. Осы
жылы ақынның сүйікті інісі жылы ақынның сүйікті інісі
Оспан жарық дүниеден Оспан жарық дүниеден
өтеді. Одан кейін орысша өтеді. Одан кейін орысша
әскери білімі бар, үлкен үміт әскери білімі бар, үлкен үміт
күткен баласы күткен баласы
Әбдірахманнан айырылады.Әбдірахманнан айырылады.
10 слайд
1891 жылдан бастап Абай 1891 жылдан бастап Абай басына ауыртпалық түсіп, басына ауыртпалық түсіп, бір-біріне ұласқан қайғы бір-біріне ұласқан қайғы бұлты ашылмай қояды. Осы бұлты ашылмай қояды. Осы жылы ақынның сүйікті інісі жылы ақынның сүйікті інісі Оспан жарық дүниеден Оспан жарық дүниеден өтеді. Одан кейін орысша өтеді. Одан кейін орысша әскери білімі бар, үлкен үміт әскери білімі бар, үлкен үміт күткен баласы күткен баласы Әбдірахманнан айырылады.Әбдірахманнан айырылады.
11 слайд
Бұлардың қазасының ақын Бұлардың қазасының ақын
жанына қандай батқаны жанына қандай батқаны
оның осы тақырыпқа оның осы тақырыпқа
арнаған топтама арнаған топтама
өлеңдерінен айқын өлеңдерінен айқын
көрінеді. Сөйтіп жүргенде көрінеді. Сөйтіп жүргенде
соңғы тіренішіндей болған соңғы тіренішіндей болған
дарынды ақын баласы дарынды ақын баласы
Мағауия да қайтыс болды.Мағауия да қайтыс болды.
11 слайд
Бұлардың қазасының ақын Бұлардың қазасының ақын жанына қандай батқаны жанына қандай батқаны оның осы тақырыпқа оның осы тақырыпқа арнаған топтама арнаған топтама өлеңдерінен айқын өлеңдерінен айқын көрінеді. Сөйтіп жүргенде көрінеді. Сөйтіп жүргенде соңғы тіренішіндей болған соңғы тіренішіндей болған дарынды ақын баласы дарынды ақын баласы Мағауия да қайтыс болды.Мағауия да қайтыс болды.
12 слайд
Осындай қабаттасқан қайғы Осындай қабаттасқан қайғы
қасіреттен күрт сынған Абай қасіреттен күрт сынған Абай
Мағауияның қазасынан кейін Мағауияның қазасынан кейін
қырық күннен соң, өзі де қырық күннен соң, өзі де
дүние салады. дүние салады.
Шыңғыстаудың ығындағы Шыңғыстаудың ығындағы
Жидебай мекенінде, інісі Жидебай мекенінде, інісі
Оспанның жанына Оспанның жанына
жерленеді.жерленеді.
12 слайд
Осындай қабаттасқан қайғы Осындай қабаттасқан қайғы қасіреттен күрт сынған Абай қасіреттен күрт сынған Абай Мағауияның қазасынан кейін Мағауияның қазасынан кейін қырық күннен соң, өзі де қырық күннен соң, өзі де дүние салады. дүние салады. Шыңғыстаудың ығындағы Шыңғыстаудың ығындағы Жидебай мекенінде, інісі Жидебай мекенінде, інісі Оспанның жанына Оспанның жанына жерленеді.жерленеді.
13 слайд
Абайдың шығарған Абайдың шығарған
кітаптарының бірікітаптарының бірі
13 слайд
Абайдың шығарған Абайдың шығарған кітаптарының бірікітаптарының бірі
14 слайд
ҰҰ
ЛЛ
ЫЫ
АА
ББ
АА
йй
14 слайд
ҰҰ ЛЛ ЫЫ АА ББ АА йй
15 слайд
Тыңдағандарыңы
зға рақмет!!!
15 слайд
Тыңдағандарыңы зға рақмет!!!