Әбіш Кекілбаев
26 Қаңтар 2023
1052
1 слайд
Әбіш Кекілбаев
« Аңыздың ақыры» романы
1 слайд
Әбіш Кекілбаев « Аңыздың ақыры» романы
2 слайд
Әбіш Кекілбаев- 1939 жылы 6 желтоқсан күні
Маңғыстау облысы Маңғыстау ауданы. Онды
ауылының Мырзайыр деген жерін де туған. Арғы
атасы Жаңай ұлы Қожаназар ел ішінде беделді,
дәулетті адам болған. Ол – кіші жүз қазақтарының
көшін Маңғыстауға бастап келгендердің бірі
Әбіш Кекілбаевтың әдебиетке құмарлығы мектеп
қабырғасын да басталады.5-сыныпта оқып
жүргенде ауылшаруашылығындағы кемшіліктерді
сынап мақала жазса, 8-сыныпта бірі қазақ, бірі
орыс екі жазушының бір-бірінен айнымайтын
шығармаларын оқып, ұрлықты әшкерелеп жазған
мақаласы әдеби ортаны дүрліктіріп, қызу талқыға
түскен. Әбіш 1957 жылы «Ленин шіл жас»
газетінің белсенді ауылдық тілшісі ретінде
Қазақстан Комсомолы Орталық Комитетінің
мақтау қағазы мен марапатталады.
2 слайд
Әбіш Кекілбаев- 1939 жылы 6 желтоқсан күні Маңғыстау облысы Маңғыстау ауданы. Онды ауылының Мырзайыр деген жерін де туған. Арғы атасы Жаңай ұлы Қожаназар ел ішінде беделді, дәулетті адам болған. Ол – кіші жүз қазақтарының көшін Маңғыстауға бастап келгендердің бірі Әбіш Кекілбаевтың әдебиетке құмарлығы мектеп қабырғасын да басталады.5-сыныпта оқып жүргенде ауылшаруашылығындағы кемшіліктерді сынап мақала жазса, 8-сыныпта бірі қазақ, бірі орыс екі жазушының бір-бірінен айнымайтын шығармаларын оқып, ұрлықты әшкерелеп жазған мақаласы әдеби ортаны дүрліктіріп, қызу талқыға түскен. Әбіш 1957 жылы «Ленин шіл жас» газетінің белсенді ауылдық тілшісі ретінде Қазақстан Комсомолы Орталық Комитетінің мақтау қағазы мен марапатталады.
3 слайд
« Аңыздың
ақыры» романы
3 слайд
« Аңыздың ақыры» романы
4 слайд
«Аңыздың ақыры» – аңыздың ізімен жазылып, ондағы оқиғаны философиялық-
психологиялық астармен өрбіткен жазушы Әбіш Кекілбаевтың кесек
туындысы. Бұл роман алғаш рет « Махаббат мұнарасы » деген атпен жарияланған.
Роман төрт бөлімнен тұрады. Шығарманың кейіпкерлері бар болғаны үшеу.
Әмірші, Кіші ханымжәне шебер. Ұлы ханым, күтуші кемпір, бас шебер, Ахмет
саудагерлер осы негізгі басты үш ашу үшін алынған.
Бөлім аттары:
•
«Қызыл алма»
•
«Мұнара»
•
«Махаббат»
•
«Аңыздың
ақыры»
4 слайд
«Аңыздың ақыры» – аңыздың ізімен жазылып, ондағы оқиғаны философиялық- психологиялық астармен өрбіткен жазушы Әбіш Кекілбаевтың кесек туындысы. Бұл роман алғаш рет « Махаббат мұнарасы » деген атпен жарияланған. Роман төрт бөлімнен тұрады. Шығарманың кейіпкерлері бар болғаны үшеу. Әмірші, Кіші ханымжәне шебер. Ұлы ханым, күтуші кемпір, бас шебер, Ахмет саудагерлер осы негізгі басты үш ашу үшін алынған. Бөлім аттары: • «Қызыл алма» • «Мұнара» • «Махаббат» • «Аңыздың ақыры»
5 слайд
«Аңыз дың ақы ры» романының қан дай өзін дік ерек ше лік те рі бар?
«Аңыздың ақыры» романы – аңыздың ізімен жазылған философиялық-
психологиялық шығарма. Роман алғаш рет «Махаббат мұнарасы» деген атпен
жарияланған. Кейіннен осы атпен Ақсақ Темірдің образын бейнелейтін
сахналық туынды жасалды. Роман «Қызыл алма», «Мұнара», «Махаббат»,
«Аңыздың ақыры» деген 4 бөлімнен тұрады. Шығармада маңызды үш
кейіпкер бар. Олар: Әмірші, Кіші ханым және сәулетші шебер. Бұдан басқа
Ұлы ханым, күтуші кемпір, бас шебер т.б. осы үш кейіпкерді ашу үшін ғана
алынған. Роман мазмұны түркі дүниесінің тарихында өзгеше орны бар, ұлы
билеуші Әмір Темір өмірінің бір үзік сырын ашуымен ерекшеленеді.
Шығармада билеушінің аты аталмайды, Әмірші Алмас хан образы арқылы
ашылады.
5 слайд
«Аңыз дың ақы ры» романының қан дай өзін дік ерек ше лік те рі бар? «Аңыздың ақыры» романы – аңыздың ізімен жазылған философиялық- психологиялық шығарма. Роман алғаш рет «Махаббат мұнарасы» деген атпен жарияланған. Кейіннен осы атпен Ақсақ Темірдің образын бейнелейтін сахналық туынды жасалды. Роман «Қызыл алма», «Мұнара», «Махаббат», «Аңыздың ақыры» деген 4 бөлімнен тұрады. Шығармада маңызды үш кейіпкер бар. Олар: Әмірші, Кіші ханым және сәулетші шебер. Бұдан басқа Ұлы ханым, күтуші кемпір, бас шебер т.б. осы үш кейіпкерді ашу үшін ғана алынған. Роман мазмұны түркі дүниесінің тарихында өзгеше орны бар, ұлы билеуші Әмір Темір өмірінің бір үзік сырын ашуымен ерекшеленеді. Шығармада билеушінің аты аталмайды, Әмірші Алмас хан образы арқылы ашылады.
6 слайд
Композициялық талдау
1. Оқиғаның басталуы:Бас шебердің зынданға түсуі.
2. Оқиғаның байланысуы: Әміршінің аңға шығуы.
3. Оқиғаның дамуы : Әміжарыққа аттануы.
4. Оқиғаның шиеленісуі:Жолбарыс оқиғасы ,аңнан сарайға оралды.
5. Оқиғаның шарықтау шегі:Түсін жору,
6. Оқиғаның шешімі : Өлім алдындағы елестері.ршінің түс көру.
6 слайд
Композициялық талдау 1. Оқиғаның басталуы:Бас шебердің зынданға түсуі. 2. Оқиғаның байланысуы: Әміршінің аңға шығуы. 3. Оқиғаның дамуы : Әміжарыққа аттануы. 4. Оқиғаның шиеленісуі:Жолбарыс оқиғасы ,аңнан сарайға оралды. 5. Оқиғаның шарықтау шегі:Түсін жору, 6. Оқиғаның шешімі : Өлім алдындағы елестері.ршінің түс көру.
7 слайд
7Шығармадағы қызыл алма – опасыздықтың
символы. Алмас хан өзегіне құрт түскен қызыл
алма арқылы отбасындағы алауыздықты,
күндестердің қылығын ғана емес, сонымен
қатар, дүниежүзін тітіреткен атақ-даңқының да
адам осалдығы, пендешілігі мен сезіміне бөгет
бола алмайтын дәрменсіздігін түсінеді.
Алыстан әсемдігімен сиқырлана баурай көз
тартып, жақындағанда тәкаппарси қалатын
мұнараның өзіне емес, ғашығына арналғаны
оны тірідей жерге көмеді. Осылайша өткір
қылышымен талай жанды жер жастандырған
Алмас хан әйелі мен қарапайым жас шеберден
оңбай жеңіледі. Жазушы Әміршінің бар
болмысын, ішкі арпалысын соны көркемдегіш
құралдармен оқырмандарына жеткізе білді.
Бұл – жазушы стилінің өзіндік ерекшелігі.Құрт түскен алма
7 слайд
7Шығармадағы қызыл алма – опасыздықтың символы. Алмас хан өзегіне құрт түскен қызыл алма арқылы отбасындағы алауыздықты, күндестердің қылығын ғана емес, сонымен қатар, дүниежүзін тітіреткен атақ-даңқының да адам осалдығы, пендешілігі мен сезіміне бөгет бола алмайтын дәрменсіздігін түсінеді. Алыстан әсемдігімен сиқырлана баурай көз тартып, жақындағанда тәкаппарси қалатын мұнараның өзіне емес, ғашығына арналғаны оны тірідей жерге көмеді. Осылайша өткір қылышымен талай жанды жер жастандырған Алмас хан әйелі мен қарапайым жас шеберден оңбай жеңіледі. Жазушы Әміршінің бар болмысын, ішкі арпалысын соны көркемдегіш құралдармен оқырмандарына жеткізе білді. Бұл – жазушы стилінің өзіндік ерекшелігі.Құрт түскен алма
8 слайд
8
8 слайд
8
9 слайд
9
9 слайд
9
