Афазияның классификациясы

1 слайд
АФАЗИЯНЫҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ

1 слайд

2 слайд
ЖОСПАР: 1. Афазияның анықтамасы 2. Афазияның классификациясы 3. Семантикалық афазия 4. Акустикалық-гностикалық афазия 5. Акустикалық-мнестикалық афазия 6. Аффрентті моторлы афазия 7. Эффренті моторлы афазия 8. Динамикалық афазия 9. Қорытынды

2 слайд

3 слайд
Афазия  дегеніміз бас миының жайылмаған зақымына байланысты сөйлеу тілінің толық немесе жарым-жартылай жойылуы. Афазияның пайда болу себебі мидың қан айналымының бұзылуынан ,ісіктен,бас миының жұқпалы ауруларға шалдығуынан болады. Қан тамырларының бұзылу салдарынан болатын афазия көбінесе ересек адамдарда пайда болып қалыптасады.Бас ми қан тамырларының кеңейіп жарылуының,тамырлардағы қанның ұюынан бітеліп қалуының,жүректің бұлшық еттерінің шаншып ауруынан кеселденуінің және бас сүйегі мен мидың зақымдануының нәтижесінде афазия жасөспірімдер мен жастарда да жиі байқалады.АФАЗИЯ

3 слайд

4 слайд
Афазияның әртүрлі жіктелімі бар: Классикалық, Вернике-Лихтеймнің неврологиялық жіктелімі, Х.Хэдтің лингвистикалық, В.К.Орфинскаяның жіктелімі ж.е. т.б. Көпшілік мақұлдаған әрі көп таралған А.Р.Лурияның нейропсихологиялық жіктелімі қолданыста жүр. Бұл жіктелім бойынша афазияны алты формасы ажыратылады.АФАЗИЯНЫҢ ЖІКТЕЛІМІ

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд
Семантикалық афазия  — жүйелі сөйлеу бұзылуы, сол жарты шардың уақытша-париетальды-шырышты қабатының жоғалтуықосун пайда болады. Семантиканы түсіну бұзылғанымен сипатталады, күрделі грамматикалық конструкциялар, ішіндеизуалды-кеңістіктік гнозды бұзылыс, масштабтау, апроксия элементтері. Диагностика емдеу терапиясын және неврологиялық зерттеуді қамтиды, церебралды нейроэмирлеу, ми гемодинамикасын зерттеу, ми асқазан сұйықтығын талдау. Сөйлеу терапиясының түзету этиопабұлгенетикалық терапия және реабилитация аясында фазалық кезеңдерде жүзеге асырылады. СЕМАНТИКАЛЫҚ АФАЗИЯ

6 слайд

7 слайд
АКУСТИКАЛЫҚ- ГНОСТИКАЛЫҚ АФАЗИЯ Акустикалық-гностикалық афазия  — ауызша сөйлеу туралы ақпаратты қабылдау және синтездеу бұзылысы. Аудиожүйе анализаторының кортикальды орталығының зақымдануынан туындайды — Верника аймағы. Хатты бұзу жолымен жүреді, шоттар, оқу. Акустикалық- гностикалық афия неврологиялық нәтижелерге байланысты диагноз қойылады, сөйлеу терапиясының сараптамасы, MRI және мидың CT, USDG ми қан тамырлары. Емдеу себептік патологияның этиопатогенетикалық терапиясын қамтиды, сөйлеу терапиясының сабақтары, нейропротекторлық қабылдау, неотроптық фармацевтика, Жаттығу терапиясы.

7 слайд

8 слайд
Акустикалық-мнестикалық афазия мидың самай аймағының артқы және орта бөліктерінің (21, 37 аймақтары) зақымдалуынан пайда болады. А.Р. Лурия бойынша, оның негізінде есту іздерінің қатты тежелуінен естіген сөздерді жадына сақтау қабілетінің төмендеуі жатыр. Науқас әр жаңа сөзді қабылдап түсінген кезде, алдында айтылған сөзді ұмытып қалады. Мұндай бұзылыс буын және сөз серияларын қайталағанда да байқалады.  АКУСТИКАЛЫҚ- МНЕСТИКАЛЫҚ АФАЗИЯ

8 слайд

9 слайд
АФФЕРЕНТТІ АФАЗИЯ Афферентті моторлы афазия қозғалу талдағышының ( анализаторының ) артқы постцентральді бөлігінің (70-40-шы төбе бөліктерінің ) зақымдануынан пайда болады. Афферентті моторлы афазияның орталық механизмі болып кинестикалық сезу түйсігі табылады. Негізгі ауытқу – артикуляциялық нәзік қимылдарының бұзылуы. Мұндай бұзылыста дыбыстарды және сөздерді айтқан кезде еріннің, тілдің керекті қалпын табу мүмкін болмайды. Бұл ауытқудың негізінде ерін, тіл қимылдарының тиісті күшін, қарқынын, кернеуін қамтамасыз ететін жүйке импульстарының адресациясы бұзылған болады.

9 слайд

10 слайд
ЭФФЕРЕНТТІ АФАЗИЯ Эфферентті моторлы афазия ми қабығының үшінші маңдай қатпарының артқы бөлігінің зақымынан пайда болды (44 алды-Брок аймағы) – мидың премоторлы аймағының зақымдалуы. Бұл аймақ қимылды уақытша, бағыттық ұйымдастыруына жауапты. Сол үшін де дыбыс пен буындардың, сөйлемдегі сөздердің синтагмалық тәркестері пайда болады. Эффрентті моторлы афазияда байланыстырып, толық, синтагмалық құрылған сөйлеу бұзылады. Афазияның ьұл түрінің орталық механизмі иннервациясының ауысуының бұзылуынан пайда болған стреотиптің патологиялық енжарлығы болып табылады.

10 слайд

11 слайд
ДИНАМИКАЛЫҚ АФАЗИЯ Динамикалық афазия  — белсенді сөйлеген сөздердің қалыптасуын бұзу, префронтал фронтальды қабығының зақымиәлуымен туындаған. Клиникалық түрде мәлімдемелердің басталуының жоқтығынан көрінеді, монослабильность, сұрақтарға оңайлатылған жауаптар, әңгімелесушінің тіркестерін қайталау, ұзақ хабарларды түсінбеуі. Афазияның динамикалық түрі неврологиялық тексерудің деректерін ескере отырып диагноз қойылады, сөйлеу терапиясы және психологиялық сараптама, томография, тамырлы зерттеу. 

11 слайд

12 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ Афазиялық бұзылыстың жүйелі сипатына байланысты жұмыс сөйлеу тілінің барлық компоненттерін қамтиды. Жұмыс барысында афазияның барлық түрлерінде әр сөйлеу функциясының бұзылу ерекшелігі ескеріліп отырады. Афазия кезінде сөйлеу тілін қайта қалпына келтіруде нақты перспективті мақсат қойылып, науқастың жеке ерекшеліктері мен мүмкіндіктеріне сай жұмыс кезең-кезеңімен жүргізіледі.

12 слайд

13 слайд
НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

13 слайд