Материалдар / Айнымалы ток

Айнымалы ток

Материал туралы қысқаша түсінік
Оқушыларға, ұстаздарға таптырмас көмек.Яғни сабақ барысында қолдануға болады.
770 ₸
Бүгін алсаңыз
+39 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
img_page_1
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Материалдың қысқаша түсінігі
Айнымалы ток тізбегіндегі актив кедергі R кедергіні айнымалы ток тізбегіндегі активті кедергі деп атайды. Айнымалы ток күшіні

1 слайд
Айнымалы ток тізбегіндегі актив кедергі R кедергіні айнымалы ток тізбегіндегі активті кедергі деп атайды. Айнымалы ток күшінің лездік мәні ( ) синусоидалық заңға сәйкес белгілі бір уақыт ішінде мынадай заң бойынша өзгереді: Сондай жиіліктегі кернеу де синусоидалық заң бойынша өзгереді: Мұндай айнымалы токтың әсерлік мәндері мынаған тең болады: Тек активт і кедергісі бар тізбектегі айнымалы токтың бір период ішіндегі орташа қуаты әсерлік ток мәні мен әсерлік кернеу мәнінің көбейтіндісінен кем болады: .2 2 m I R p  2 p I R 

1 слайд

Айнымалы ток тізбегіндегі актив кедергі R кедергіні айнымалы ток тізбегіндегі активті кедергі деп атайды. Айнымалы ток күшінің лездік мәні ( ) синусоидалық заңға сәйкес белгілі бір уақыт ішінде мынадай заң бойынша өзгереді: Сондай жиіліктегі кернеу де синусоидалық заң бойынша өзгереді: Мұндай айнымалы токтың әсерлік мәндері мынаған тең болады: Тек активт і кедергісі бар тізбектегі айнымалы токтың бір период ішіндегі орташа қуаты әсерлік ток мәні мен әсерлік кернеу мәнінің көбейтіндісінен кем болады: .2 2 m I R p  2 p I R 

Айнымалы ток тізбегіндегі индуктивті кедергіcos( ) sin( ) 2 L m m dI L LI t LI t dt               Айнымал

2 слайд
Айнымалы ток тізбегіндегі индуктивті кедергіcos( ) sin( ) 2 L m m dI L LI t LI t dt               Айнымалы ток т ізбегінде катушка индуктивті қосымша кедергі тудырады. Катушкада лездік мәні болатын өздік индукцияның ЭҚК-і пайда болады. Өздік индукцияның ЭҚК-і ток өзгерісіне кері әсер етеді, сондықтан тек индуктивтілік бар тізбекте ток фаза бойынша кернеуден ширек периодқа, яғни -ге қалыс қалады. Катушкадағы ток күшінің амплитудасы - идеал катушкасы бар айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы - катушканың индуктивті кедергісі 2 

2 слайд

Айнымалы ток тізбегіндегі индуктивті кедергіcos( ) sin( ) 2 L m m dI L LI t LI t dt               Айнымалы ток т ізбегінде катушка индуктивті қосымша кедергі тудырады. Катушкада лездік мәні болатын өздік индукцияның ЭҚК-і пайда болады. Өздік индукцияның ЭҚК-і ток өзгерісіне кері әсер етеді, сондықтан тек индуктивтілік бар тізбекте ток фаза бойынша кернеуден ширек периодқа, яғни -ге қалыс қалады. Катушкадағы ток күшінің амплитудасы - идеал катушкасы бар айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы - катушканың индуктивті кедергісі 2 

Айнымалы ток тізбегіндегі сыйымдылық кедергі Конденсаторды айнымалы кернеу көзіне қосса, ол үнемі қайта зарядталып отырады да

3 слайд
Айнымалы ток тізбегіндегі сыйымдылық кедергі Конденсаторды айнымалы кернеу көзіне қосса, ол үнемі қайта зарядталып отырады да тізбек арқылы ток жүреді. Сыйымдылық C шамасы U -ге тең кернеуге қосылғанда, оның заряды: Периодты түрде өзгеріп отыратын кернеу периодты түрде өзгеретін зарядты тудырады да,сыйымдылық тогы пайда болады: Ток күшінің амплитудасы Сыйымдылық кедергі q CU  cos( ) sin( ) 2 m m dq dU I C CU t CU t dt dt               m m m c U I CU X    1 c X C  

3 слайд

Айнымалы ток тізбегіндегі сыйымдылық кедергі Конденсаторды айнымалы кернеу көзіне қосса, ол үнемі қайта зарядталып отырады да тізбек арқылы ток жүреді. Сыйымдылық C шамасы U -ге тең кернеуге қосылғанда, оның заряды: Периодты түрде өзгеріп отыратын кернеу периодты түрде өзгеретін зарядты тудырады да,сыйымдылық тогы пайда болады: Ток күшінің амплитудасы Сыйымдылық кедергі q CU  cos( ) sin( ) 2 m m dq dU I C CU t CU t dt dt               m m m c U I CU X    1 c X C  

Айнымалы токтың толық тізбегі үшін Ом заңы Бір-біріне тізбектей жалғанған индуктивтігі L катушкадан, сыйымдылығы С конденса

4 слайд
Айнымалы токтың толық тізбегі үшін Ом заңы Бір-біріне тізбектей жалғанған индуктивтігі L катушкадан, сыйымдылығы С конденсатордан және кедергісі R резистордан тұратын тізбекті айнымалы токтың толық тізбегі деп атайды. Түсірілген кернеудің амплитудасын Барлық тізбектегі кернеудің амплитудасы Пифагор теоремасы бойынша Ом заңына сәйкесR L C U U U U    mR mL mC m U U U U    АААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААА 2 2 ( ) m mR mL mC U U U U    2 2 2 2 2 ( ) ( ) m m m L m c m L c U I R I X I X I R X X      

4 слайд

Айнымалы токтың толық тізбегі үшін Ом заңы Бір-біріне тізбектей жалғанған индуктивтігі L катушкадан, сыйымдылығы С конденсатордан және кедергісі R резистордан тұратын тізбекті айнымалы токтың толық тізбегі деп атайды. Түсірілген кернеудің амплитудасын Барлық тізбектегі кернеудің амплитудасы Пифагор теоремасы бойынша Ом заңына сәйкесR L C U U U U    mR mL mC m U U U U    АААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААААА 2 2 ( ) m mR mL mC U U U U    2 2 2 2 2 ( ) ( ) m m m L m c m L c U I R I X I X I R X X      

Айнымалы токтың толық тізбегі үшін Ом заңы2 2 ( 1 / ) m m U I R L C      2 2 ) / 1 ( C L R Z      Импеданс (

5 слайд
Айнымалы токтың толық тізбегі үшін Ом заңы2 2 ( 1 / ) m m U I R L C      2 2 ) / 1 ( C L R Z      Импеданс ( толық кедергі ) C L X   / 1   - реактивті кедергі 2 2 , , / 1 , X R Z X X X C X L X C L C L         Индуктивті кедергі Сиымдылықты кедергі 1 / L C X X L C tg R R        mL mC mR U U tg U   

5 слайд

Айнымалы токтың толық тізбегі үшін Ом заңы2 2 ( 1 / ) m m U I R L C      2 2 ) / 1 ( C L R Z      Импеданс ( толық кедергі ) C L X   / 1   - реактивті кедергі 2 2 , , / 1 , X R Z X X X C X L X C L C L         Индуктивті кедергі Сиымдылықты кедергі 1 / L C X X L C tg R R        mL mC mR U U tg U   

Кернеу резонансы. Резонанстық жиілік .2 2 ) / 1 ( C L R Z      1 L C    Егер индуктивті кедергі мен сыйымдылық ке

6 слайд
Кернеу резонансы. Резонанстық жиілік .2 2 ) / 1 ( C L R Z      1 L C    Егер индуктивті кедергі мен сыйымдылық кедергі бір-біріне тең болса, толық кедергі ең аз мәнге ие болады. Мұндай жағдайда ток пен кернеудің тербеліс фазаларының айырымы Ом заңы бойынша ток амплитудасы Резонанс байқалу үшін тізбекке түсірілген кернеудің жиілігі - Томсон формуласы Z R  1 / 0 L C tg R       m m m U U I Z R   1 рез LC   2 T LC  

6 слайд

Кернеу резонансы. Резонанстық жиілік .2 2 ) / 1 ( C L R Z      1 L C    Егер индуктивті кедергі мен сыйымдылық кедергі бір-біріне тең болса, толық кедергі ең аз мәнге ие болады. Мұндай жағдайда ток пен кернеудің тербеліс фазаларының айырымы Ом заңы бойынша ток амплитудасы Резонанс байқалу үшін тізбекке түсірілген кернеудің жиілігі - Томсон формуласы Z R  1 / 0 L C tg R       m m m U U I Z R   1 рез LC   2 T LC  

Айнымалы ток тізбегінде бөлінетін қуат) cos( cos ) (       t t I U UI t P m m       sin sin cos cos ) cos( t t t 

7 слайд
Айнымалы ток тізбегінде бөлінетін қуат) cos( cos ) (       t t I U UI t P m m       sin sin cos cos ) cos( t t t    ) sin cos sin cos (cos ) ( 2      t t t I U t P m m   0 cos sin , 2/ 1 cos 2       t t t    Қуаттың лездік мәні Қуаттың тербеліс периоды бойынша орташа мәні  cos 2 m m I U P    m m RI U   cos (векторлық диаграммадан) 2 / 2 m RI P    2 / , 2 / m m U U I I   Барлық амперметрлер мен вольтметрлер осы мән бойынша көрсетеді  cos UI P    Қуат коэффициентіАйнымалы ток тізбегіндегі орташа қуат

7 слайд

Айнымалы ток тізбегінде бөлінетін қуат) cos( cos ) (       t t I U UI t P m m       sin sin cos cos ) cos( t t t    ) sin cos sin cos (cos ) ( 2      t t t I U t P m m   0 cos sin , 2/ 1 cos 2       t t t    Қуаттың лездік мәні Қуаттың тербеліс периоды бойынша орташа мәні  cos 2 m m I U P    m m RI U   cos (векторлық диаграммадан) 2 / 2 m RI P    2 / , 2 / m m U U I I   Барлық амперметрлер мен вольтметрлер осы мән бойынша көрсетеді  cos UI P    Қуат коэффициентіАйнымалы ток тізбегіндегі орташа қуат

Тербелмелі контур Индуктивтілік катушка L және конденсатор C бар электр тізбегінде электрлік тербеліс пайда болады, осы себ

8 слайд
Тербелмелі контур Индуктивтілік катушка L және конденсатор C бар электр тізбегінде электрлік тербеліс пайда болады, осы себепті мұндай тізбекті тербелмелі контур деп атайды. Активті кедергі

8 слайд

Тербелмелі контур Индуктивтілік катушка L және конденсатор C бар электр тізбегінде электрлік тербеліс пайда болады, осы себепті мұндай тізбекті тербелмелі контур деп атайды. Активті кедергі

Тербелмелі контурдың теңдеуі0  q dt dq I  2 1 RL Контурдағы ток тізбегі үшін Ом заңына сәйкес келесіні аламыз  

9 слайд
Тербелмелі контурдың теңдеуі0  q dt dq I  2 1 RL Контурдағы ток тізбегі үшін Ом заңына сәйкес келесіні аламыз         S RI 2 1 dt dI L   C q      C q RI dt dI L     q C dt dq R dt q d L 1 2 2 L q q q       2 0 2   L R /  LC / 1  Өшу коэффициенті Контурдың өздік жиілігі

9 слайд

Тербелмелі контурдың теңдеуі0  q dt dq I  2 1 RL Контурдағы ток тізбегі үшін Ом заңына сәйкес келесіні аламыз         S RI 2 1 dt dI L   C q      C q RI dt dI L     q C dt dq R dt q d L 1 2 2 L q q q       2 0 2   L R /  LC / 1  Өшу коэффициенті Контурдың өздік жиілігі

Өшуді сипаттайтын шамалар * Өшу коэффициенті T T t t T t t e e e e e A e A T t A t A         

10 слайд
Өшуді сипаттайтын шамалар * Өшу коэффициенті T T t t T t t e e e e e A e A T t A t A                 ) ( 0 0 ) ( ) ( t және t+T уақыт моменттеріндегі өшпелі тербелістің амплитудалары шамаларының қатынасын табайық * Өшудің логорифімдік дектременті  ( T периодты көршілес амплитудалар қатынастарының натураль логорифмі) ( ) ln ln ( ) T A t e T A t T        немесе орындалса, өшетін тербелістің теңдеуі мына түрде болады 2 2 0    2 2 1 4 R L LC  0 cos( ) t m q q e t      

10 слайд

Өшуді сипаттайтын шамалар * Өшу коэффициенті T T t t T t t e e e e e A e A T t A t A                 ) ( 0 0 ) ( ) ( t және t+T уақыт моменттеріндегі өшпелі тербелістің амплитудалары шамаларының қатынасын табайық * Өшудің логорифімдік дектременті  ( T периодты көршілес амплитудалар қатынастарының натураль логорифмі) ( ) ln ln ( ) T A t e T A t T        немесе орындалса, өшетін тербелістің теңдеуі мына түрде болады 2 2 0    2 2 1 4 R L LC  0 cos( ) t m q q e t      

Министірлікпен келісілген курстар тізімі