Ә.Желдібаев "Ерке сылқым"

1 слайд
Есік гуманитарлық-экономикалық колледжі Мамандығы:0108000- “Музыкалық білім беру” Біліктілігі : 0108013 – “Мектепке дейінгі және негізгі орта білім беру” ұйымдарындағы музыка пәнінің мұғалімі Пәні : Қосымша музыкалық аспап (прима қобыз) Музыка пәні оқытушысы Ибрагимова Ляззат Ермекбайқызы Тақырыбы : Ә.Желдібаев “ Ерке сылқым”

2 слайд
Әбдімомын Желдібаев 1934 жылы 15 қазанда Жамбыл облысы Шу ауданында туған. Ол- қазақтың атақты күйші-композиторы. Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген мәдениет қайраткері . “Ерке сылқым”күйінің авторы.

3 слайд
Бірде күйшінің Түркістан газетіне берген сұхбатында күй туралы былай дейді; “ Күйге адалдық пен тазалық керек. Осы екеуі болмаса тыңдаушылардың жүрегіне жетпейді.Халтураның өмірі қысқа. Күйлерімді жүз рет толғанып, қырық рет толғатып барып шығарамын.Мен өзім бітті деген жерден бітеді.Ізденісім сонымен тоқтайды. Сыншылдардың тісін батыра алмай жүргені де содан болар.” -Әбдімомын Желдібаев Түркістан газеті

4 слайд
Жамбыл мәдени ағарту училищесін бітірген Алматы консерваториясын бітірген 1964 жылдан Шу аудандық мәдениет бөлімінің меңгерушісі болды 30 жылдан астам уакыт “Шу еркесі” халық аспаптар оркестріне жетекшілік етті

5 слайд
Әбдімомын Желдібаевтың “Арман құс”,”Абай арманы”,“Жамбыл толғауы”,”Тұран елі” сияқты 70-тен астам күйі мен әні бар.Оның “Ерке сылқым” күйі халыққа кеңінен таралған.

6 слайд
“ Ерке сылқым ” күйі- күйші Әбдімомын Желдібаевтың ел арасына кең тараған туындысы.”Түркістан” газетіне берген сұхбатында былай дейді : “ Біз де бүгінгі жастардай жігіт болғанбыз. Бойдақтық өмірді бастан кештік.Ауылдағы топ қыздардың арасынан жар таңдадық.Бұл күйдің кейіпкері өмірде бар.Қайтейін , тағдыр бізді қоспады . Соңғы рет кездескенде мен; “Бәрібір менің саған деген махаббатымды ешкім де өшіре алмайды”,- деп еске алады

7 слайд

8 слайд
Бұл күй ойнақы орындалады. Тональност : g-moll : соль минор Өлшем : 2/4 Күйде стаккато көп кездеседі, легато да бар. Динамикалық белгілері : p , mf

9 слайд
Кобызға лайықтап жазылған нотасында да аса қатты өзгеріс жоқ. Штрихтар көбіне: төмен,жоғары,төмен, жоғары,жоғары және төмен жоғары,жоғары болып келеді. Шығарма ойнақы орындалады , сондықтан такттегі соңғы ноталар стаккато ойналады.Тек стаккато емес,легатолар да кездеседі.

10 слайд
Әбдімомын Желдібаев «Ерке сылқым» күйі туралы : “ Біз де бүгінгі жастардай жігіт болғанбыз.Бойдақтық өмірді бастан кештік. Ауылдағы топ қыздардың арасынан жар таңдадық . Бұл күйдің кейіпкері өмірде бар. Қайтейін тағдыр бізді қоспады. Соңғы рет кездескенде мен : “Бәрібір менің саған деген махаббатымды ешкім де өшіре алмайды”-деген едім. Жас ұлғайып, шау тартты демесең ол ауылда аман- есен жүр.Көңіл шіркін қартаймайды екен. Ақыры оны тек күйдің жүрек қылын шертетін әуенімен ғана жеткізуге болатынын сездім.Сол сезім жанымды жаулап алды.

11 слайд
“ Ерке сылқымның” әуенін тапқанша 20 жыл уақытым кетті. Қазақтың қыздары қандай әдемі . Жүрісі, тұрысы қылықтары қандай ! Еркеліктері де өздеріне жарасады. Бұл күй барша қазақ қыздары образдарының жиынтығы. Мен соларды жеткізуге тырыстым.Әрі жігіттік сөзімде тұрдым . Енді оны ешкім де өшіре алмайды. Егер махаббатыма деген сезімім жалған болса, қазақтың қыздарын өзгелерден артық көрмесем мұндай күй тумас та , елдің игілігіне айналмас та еді. -Әбдімомын Желдібаев

12 слайд
Атақты күйдің тарихын білу, оны мәңгі есте сақтау мақсатында Шу қаласындағы күре жолдың бойына “Ерке сылқым” ескерткіші орнатылған болатын. Күй кейіпкері – қазақ аруының бейнесі сомдалған ескерткіш күй өнеріне тұрғызылған ғажайып белгі. Жамбыл өңірінде тұрғызылған бұл ескерткіш әлі күнге дейін көптің қызығушылығын туындатып, халықтың бас қосатын рухани орталығына айналған.

13 слайд
Қазақ аруының сұлулығын , кербез қылығын, бір сөзбен айтқанда тұтас бекзат болмысын қос ішектің күмбіріне сыйдырған “Ерке сылқым” күйі қырық жылдан бері қазақты күймен тербетіп келеді. Қазақ күй өнерінде айрықша биікке көтерілген “Ерке сылқым” күйі тыңдарманның құлақ құрышын қандырып, тылсым әлемге тартқан туынды. Ал күй авторы Әбдімомын Желдібаев Шу ауданының тумасы, бұл күнде сол өңірде тұрады. Қазақ күй өнеріне сіңірген еңбегі үшін күйші “Парасат” және “Құрмет” ордендерімен марапатталған.

14 слайд
Осындай мәдени тұлғалардың өнерін, шығармашылы ғын насихаттап, келер ұрпаққа жеткізу біздің міндетіміз ! Назарларыңызға рахмет