Алкадиендер 11 сынып

1 слайд
“ САЛАМАТ МҰҚАШЕВ АТЫНДАҒЫ АТЫРАУ ПОЛИТЕХНИКАЛЫҚ ЖОҒАРЫ КОЛЛЕДЖІ” КМҚК Дайындаған: химия пәнінің оқытушысы Дощанова Калығыз Багитовна. Сабақ тақырыбы: «Алкадиендер»

2 слайд
Сабақ мақсаты • Білімділік :  Алкадиендердің  құрылысы, изомерленуі,  номенклатурасын, физикалық және химиялық қасиеттері, алыну жолдары мен   қолданылуы туралы түсінік қалыптастыру • Дамытушылық :  Студентт ің теориялық білімдерін тереңдету, тез ойлауға, шапшаңдыққа, өз бетімен ізденуге үйрету, ой – өрісін, шығармашылық мүмкіндігін, ғылыми көзқарасын қалыптастыру, танымдық қабілеттерін дамыту • Тәрбиелік : Студенттерді ізденімпаздыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу.

3 слайд
Сабақ міндеті : • Қ аныкпаған көмірсутектер –бутадиен 1,3 мысалында алкадиендердің алыну жолдарын, химиялық қасиеттері және қолданылуын үйрену CH 2 = CH - CH = CH 2

4 слайд
Күтілетін нәтиже : •   Жаңа тақырып бойынша алған теориялық білімдерін практикада қолдана отырып, өзін-өзі бағалап, өз жұмысын басқалардың жазғанымен салыстырып, өзін-өзі реттей алады. -Тақырып бойынша білімдерін өзектендіре алады. -Ойлаудың жоғарғы деңгейіне ұмтылады. -Студенттермен қарым-қатынастары қалыптасады.

5 слайд
Қолданатын модульдер : • Оқыту мен окудағы жаңа әдіс- тәсілдер. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.. Оқытуды басқару және көшбасшылық Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету Оқыту мен оқу ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (АКТ) пайдалану

6 слайд
• 1. Көмірсутектердің қандай класстарын білесіздер? • 2.Алкандардың, алкендердің жалпы химиялық формуласы қандай? • 3. Неліктен алкендер қанықпаған көмірсутектерге жіктеледі? • 4. Көмірсутектердің осы кластарына изомерияның қандай түрлері тән? Үй тапсырмасы

7 слайд
Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі. • Молекуласында екі қос байланысы бар көмірсутектер диен көмірсутектері деп аталады. "Ди" — екі, "ен" —қос байланыстың бар екенін білдіреді. Демек, диен көмірсутектері алкендерге қарағанда да өте қанықпаған көмірсутектер. Қос байланыстар қатар (1) немесе жай байланыстармен кезектесіп, қосарланып (2), сондай-ақ бір-бірінен алыс орналасуы (3) да мүмкін. Осыған байланысты оларда изомерлер болады. Диен көмірсутектерінің жалпы формуласы: С n Н 2n2 . Олар өздеріне сәйкес каныққан көмірсутек атауларындағы -ан жұрнағы орнына диен жұрнағы жалғану арқылы аталады және қос байланыстардың орны цифрмен көрсетіледі:

8 слайд
Диен көмірсутектершің ішіндегі ең маңызды өкілдері: бутадиен-1,3 немесе дивинил және 2-метилбутадиен-1,3 немесе изопрен. Оларды қаныққан көмірсутектерді өршіткі қатысында (Сr 2 О 3 , АІ 2 О 3 ) дегидрлеу арқылы алады Аталған диен көмірсутектері каучук (көксағыз) өндірісінде қолданылады. Бутадиенді орыс ғалымы С. В. Лебедев алғаш рет каучук синтезіне пайдалану үшін этанолдан бір мезгілде әрі дегидратациялау, әрі дегидрлеу арқылы алған:

9 слайд
Химиялық қасиеттері • Молекулаларында қос байланыстары болғандықтан, диендердің химиялық қасиеттері алкендерге ұқсас, бұлар да қосылу және полимерлену реакцияларына оңай түседі. • 1. Қосылу реакциялары. Алкадиендер галогендерді, сутекті, галогенсутекті қосып алады. Броммен әрекеттесуі: • СН 2 ═ СН-СН═СН 2 +Вr 2 → СН 2 Вr-СНBr - СН═СН 2 (3,4- дибромбутен-1) • 2. Полимерленуі. Бутадиен-1,3-тің полимерлену р еакциясы: • … СН 2 ═СН  СН═СН 2 + СН 2 ═СН  СН═СН 2 …→ … СН 2 ═СН  СН═СН 2  СН 2 ═СН  СН═СН 2 …

10 слайд
Дескрипторлар 1 . Диен көмірсутектері дегеніміз не? 2. Диен көмірсутектерінің құрылысы кандай? 3. Маңызды диен көмірсутектеріне мысалдар келтіріңдер.

11 слайд
Рефлексия • «Не білдім? Не білгім келеді?» кері байланыс стикерін тарату .

12 слайд
Назарларыңызға рахмет!

13 слайд
Топпен жұмыс • Әр топ 1 карточканы таңдайды. Топтағы жұмыс 6 минутқа есептелген. • Студенттер топтың бір өкілінің жауабын, толықтырулар мен түсіндірулерді тыңдауға шақырылады. Сөйлеу уақыты - 3 минут.

14 слайд
1-топ. Алкандар 1.Молекулалық формулалары келтірілген қосылыстардың СН 4 , С 2 Н 4 , С 2 Н 2 , С 4 Н 10 , С 4 Н 8 , С 3 Н 8 , С 6 Н 12 кайсысының құрамында sр 2 -гибридтенген көміртек атомы болуы мүмкін? 2-топ . Алкендер 1. Молекулалык формулалары келтірілген қосылыстардың ішінен: С 2 Н 6 , С 2 Н 4 , С 4 Н 6 , С 6 Н 12 , С 4 Н 10 , С 8 Н 16 , С 9 Н 20 , С 3 Н 8 , С 4 Н 8 ,С 6 Н 10 , С 7 Н 14 қайсылары алкеңдерге сай келетінін тауып, формулаларын теріп жазыңдар. 2.Молекулалық формуласы С 5 Н 10 көмірсутекті тек қана алкендердің гомологтық қатарына жатады деуге бола ма, неліктен екенін түсіндіріңдер.2. Құрамы С 10 Н 20 болатын алкеннің негізгі тізбегі алты көміртек атомдарынан тұратын барлық изомерлерінің құрылым формулаларын жазыңдар.

15 слайд
Көмірсутектің атауы Формуласы Молекулалық Электрондық Қ ұ рылым Этан Этилен Көмірсутек класы Жалпы формуласы Гибридтену түрі Алкандар Циклоалкандар Алкендер

16 слайд
Тест жұмысы • І-нұсқа. • 1. Алкендерге тән байланыс: • А) бір байланыс; В) бір кос байланыс; С) екі қос байланыс; Д) бір үш байланыс. • 2. Алкендерге тән гибридтену түрі: • А)s р 2 ;В ) s р 3 ;С) s р; Д) s 2 р; • 3. Этилен молекуласының құрылымы: • А) сызықты;В) жазык ; С) кеңістіктік;Д) тетраэдр төрізді. • 4. Этилен молекуласындағы σ-байланыс саны: • А)3;В)4;С) 5;Д) 6. • 5. Молекуласында көміртектің 5 атомы болатын алкеннің салыстырмалы молекулалық массасы: • А)68;В)70;С) 82;Д) 84. • ІІ-нұсқа. • 1 . Алкендерге изомерлі көмірсутектер: • А) циклоалкандар;В) алкандар;С) алкадиендер;Д)ареңдер. • 2 . Кеңістіктік изомерленуге тән к ө мірсутектер: • А) п ропен;В) метилпропен;С) бутен-1;Д) бутен-2. • 3 . Лабораторияда этилен алынатын зат: • А) этанол;В) бензол;С) табиғи газ;Д) циклопропан. • 4. Бромэтан алу үшін этиленмен әрекеттестіретін зат: • А) сілтінің сулы ерітіндісімен;В) сілтінің спиртті ерітіндісімен; • С) концентрлі күкірт қышқылымен; Д) натриймен. • 5 . Этиленді бром суы арқылы өткізгенде: