1 слайд
Алматы облысы Тал ғар қаласындағы
облыстық санаториялық үлгідегі мектеп –
интернатының 3 “Б”- сынып оқушыларымен
қашықтықтан жүргізілген ашық тәрбие
сағаты.
Сынып жетекшісі:
Артыкова Елмира Омарқожақызы
2 слайд
Алмалы қала – Алматы
Мақсаты: Елбасының “Ұлы даланың жеті қыры”
мақаласында көрсетілгендей алманың отаны –
қазақ даласы екендігін айта келе оқушылардың
қызығушылығын арттыру.
Міндеті: өз елінің ұлттық құндылықтарын
құрметтей білуге шақыру.
3 слайд
Елбасы өзінің “Ұлы даланың жеті қыры”
мақаласында: “Асқақ Алатаудың баурайы
алма мен қызғалдақтың “тарихи отаны” екені
ғылыми тұрғыдан дәлелденген. Қарапайым,
бірақ бүкіл әлем үшін өзіндік мән – маңызы
зор бұл өсімдіктер осы жерде бүр жарып, жер
жүзіне таралған. Қазақстан қазір де әлемдегі
алма атаулының арғы атасы – Сиверс
алмасының отаны саналады. Дәл осы тұқым
ең көп таралған жемісті әлемге тарту етті”, -
деп айтып өтті.
4 слайд
•
Аты аңызға айналған Алматы шаһары Алатаудың
етегінде орналасқан. Алматы сөзі қызғыз тілінен
аударғанда “Алмалы мекен” деген мағына береді.
Кейбір дереккөзге сүйенсек, тек қана Алматыға тән
алманың 131 тұқымы бар. Барлық алма түрі біздің
жерден ғана тараған. Көне заманда Алматының
“Алмалы” деп аталғаны да тегін емес. 1895 жылы
Қазақстанға Воронеж губерниясынан жер аударылған
Егор Редько есімді азамат өз отанында өзге
алмалардан еш айырмашылығы болмаған апорт
алмасының екпе көшетін Жетісу жеріне алып келеді.
Апорт алмасын Алматының жабайы алмаларымен
будандастырғанның нәтижесінде әйгілі Алматының
апорты дүниеге келді.
5 слайд
Дәмі тіл үйіретін Алматының апорты аз
уақыттың ішінде танымал болды.
Жиырмасыншы ғасырдың басында Алматыдағы
апорт алмасын өсіру шаруашылығы Ресейдің
барлық аудандарына таралып, 1900жылы Париж
қаласында өткен бүкіл әлемдік көрмеде ең
жоғарғы бағаға ие болды.
Алматының апорты халық арасында алманың ең
жоғарғы сорты болып есептеледі.
Қаланың атының өзі айтып тұрғандай, Алматы -
ежелден алманың отаны.
6 слайд
Апорттың арғы атасы – жабайы алма.
Апорт – алманың ірі түріне жатады. Оның
қабығы қалың, сары немесе жасыл-сары,
қызыл – қоңыр түсті. Бұл алма өзінің нәзік
дәмімен ерекшеленеді.
Апорт - салыстырмалы түрде алып
қарағанда кеш пісетін алманың түріне
жатады. Нағыз пісіп, жеміс беретін мезгілі-
қыркүйек айы. Апорттың тағы бір
артықшылығы ол кеш пісетіндіктен қыста
жақсы сақталады.
7 слайд
Апорттың өзге алма сорттарынан өзгешелігі неде?
Апорттың бір ерекшелігі, ол басқа алмалардай кез келген
жерде өспейді. Тек қана топырағы шұрайлы тау беткейінде,
теңіз деңгейінен 900 - 1200 метр биіктікте жақсы өседі.
Мұны бау-бақша зерттеуші ғалымдар дәлелдеп отыр.
Қазақстанда негізінен Сиверс алмасы өседі. Алманың
жаздық, күздік, қыстық сұрыптары бар. Алма жемісі
тасымалдауға, сақтауға жарамды, әрі жақсы өңделеді.
Алманың құрамында көптеген дәрумендер мен минералды
заттар бар. Шырынынан сусын дайындалады, жемісін емдік
дәрі ретінде де, адам организмін ауыр металл заттардан
тазалауға, қан бұзылу және жүрек ауруларын емдеуге
қолданады.
Алма табиғаттың адамзатқа берген сыйы.
8 слайд
“ Патриот” апорт
Алматы апортының көшетін бір жылдары Германияға
алып барып еккен екен. Талай жылдан соң өніп
шыққан жемістері ішінен шіріп, жеуге жарамай
қалған. Алматының апортын АҚШ, басқа да дамыған
Еуропа мемлекетіндегі биолог ғалымдар өз
бақшаларына егіп көрсе, бәрібір дәмі жағынан өзгеше
болып кеткен екен. Соған қарағанда Алматының
апорты бөтен жерді жерсінбей, тек қазақ жеріне ғана
дәмі айрықша жеміс берген нағыз “патриоттың” өзі
болды .
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз