Алтын Орда

1 слайд
Алтын Ордаizden.kz

1 слайд

2 слайд
Ұлыс – ел деген мағынаны білдіреді. Шыңғыс хан жаулап алған жерлерін өзінің 4 баласына бөліп берді. Қазақстан жері оның 3 баласының қол астына қарады. Бөліп берілген жерлер ұлыс деп аталды.

2 слайд

3 слайд
izden.kz

3 слайд

4 слайд
 • Ордада ұлыстық жүйе қалыптасып, Батый хан тұсында мемлекет екіге бөлінді: ► Оң қанат - Батый хан билігі. ► Сол қанат - Орда Ежен хан билігі (Жошының үлкен баласы).  Қазақстан жерінің көп бөлігі сол қанат кұрамына енді. Басқару құрылымы: • Сұлтандар - ханнан кейінгі әлеуметтік басқарудың ең жоғарғы тобы. • Құрылтай - ақсүйектердің жалпы империялық жиналысы. Құрылтайда хан жариялау жэне таққа отырғызу рэсімдері жасалды. • Диуан - ең жоғарғы атқарушы орган. Қаржы, салық мэселесін, мемлекеттің ішкі істерін атқарды. • Беклербек - эскери істерді басқарушы. • Уәзір - азаматтық істі басқарушы • Мәлік - азаматтық басқару билігін жүргізушілер (түрік эулетінен). • Даруғалар - салық жинады, халық санағын өткізіп, эскер жинады, байланыс қатынасын ұйымдастырды. • Басқақтар - басқару қызметін атқарды, эскери бақылау жүргізді, салық жинады. • Білікшілер, хатшылар - іс қағаздарын жазушылар • Нояндар, бектер, әмірлер, баһадүрлер -эскербасылар. Алтын Орда хандары ислам дінін қабылдағаннан кейін іс жүргізу жұмыстарын түрік (ұйғыр) жазуымен жүргізді. XIV ғ. - Алтын Орда мұсылмандық мемлекетке айнала бастады.Алтын орданың қоғамдық құрылымы.

4 слайд

5 слайд
 Інжу – Шыңғыс әулетінен шыққан билеушілерге берілетін үлестік жер.  Сойырғал - әскер немесе азаматтық қызмет атқарғаны үшін шартты түрде сыйға берілген үлестік жер.  Вакф – Мұсылман дінбасыларының жері  Мильк – Жер иеленудің жеке меншік түрі.  Тархандық құқық – улестік жер иелерінің мемлекет пайдасына жиналатын салықтан босатылып, өз пайдасына салық жинауы.  Тағар - әскерді азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін жиналатын егін және мал салығы.  Ұшыр – мал салығы  Харадж – егіншілерден жиналатын салық  Зекет – дін басыларына берілетін мал салығы, қолөнершілер мен  Саудагерлерге де салынады  Аваиз – төтенше салық  Әскери міндеткерлік – 10 түтіннен 1 жауынгер алынады.Феодалдық жер иелену түрлері.

5 слайд

6 слайд
 ХІІІ-ХІ V ғ.-да Алтын Орда күшті мемлекет болды.  Батый хан тұсында (1227-1255) Алтын орда Моңғол империясына тәуелді болды.  Берке хан (1257- 1267) тұсында тәуелсіздігін жариялады.  Мөңке хан (1267-1280) өз атынан теңге шығарды.  1260ж. – Моңғол империясы бірнеше тәуелсіз ұлыстарға ыдырады.  ХІ V ғ.- ң бірінші жартысында Өзбек (1312-1342) және Жәнібек (1342-1357) хандар тұсында мемлекет күшейді. Батыс Еуропамен, Кіші Азия, Египет, Үндістан, Қытаймен сауда қатынасы дамыды.  1312 - Өзбек хан исламды мемлекеттік дін етіп жариялады.  50 ж.-дың ортасында Жәнібек ханды үлкен баласы Бердібек өлтіргеннен кейін “ұлы дүрбелең” басталды.  1357-1380 жж 25 хан ауысты  1380ж Куликова шайқасында түменбасы Мамай әскері Дмитрий Донской әскерінен жеңілді.  Тоқтамыс(1380-1395) осыны пайдаланып хан болды.  1382 ж. Мәскеуді өртеді.  1389,1391,1395ж. Әмір Темір шабуылдап Алтын Орда әлсіреді. Алтын орданың гүлденуі мен ыдырауы.

6 слайд

7 слайд
 - Билік үшін өзара қырқыстар  - Әмір Темірдің жаугершілік соғыстары  - Халық көтерілістері  - Ұлыстардың дербестікке ұмтылуыАлтын Орданың күйреуінің себептері:

7 слайд