Арам мен адал, обал мен сауап – ұлтымыздың ұстанымы сынып сағыты


1 слайд
«Арам мен адал, обал мен
сауап – ұлтымыздың
ұстанымы»
1 слайд
«Арам мен адал, обал мен сауап – ұлтымыздың ұстанымы»

2 слайд
МАҚСАТЫ
•Қазақ халқының жас ұрпақты тәрбиелеуде қолданатын
ерекше ұғымдары бар екенін түсіндіру. «Арам мен адал, обал
мен сауап – ұлтымыздың ұстанымы» туралы мән мағынасын
ашу.
2 слайд
МАҚСАТЫ •Қазақ халқының жас ұрпақты тәрбиелеуде қолданатын ерекше ұғымдары бар екенін түсіндіру. «Арам мен адал, обал мен сауап – ұлтымыздың ұстанымы» туралы мән мағынасын ашу.

3 слайд
Адалдық пен арамдық
•Адалдық пен арамдық — адамгершілік құлық талаптары тұрғысынан
бір-біріне қарама-қарсы моральдық ұғымдар. Адалдық —
адамгершіліктің аса маңызды талаптарының бірін бейнелейтін
моральдық қасиет. Ол шыншылдық, әділдік, принциптілік, алған
міндеттемелерінен жалған сөйлеп, жалтармаушылық, уәдесінде
тұрушылық сияқты қасиеттерді қамтиды. Адал адам мінезіндеп таза
ииет, бағалы да ізгі қасиет. Адамның сана-сезіміне, ар-ұжданына
қайшы келмейтін, адами мақсат- мүддені көздейтін, тарихи
шындықпен, прогреспен ұштасып жататьш іс-әрекеткер. Әрбір
қоғамның адалдығы жайында өзіндік пайым-түсінігі бар. Қазақ халқы
әрқашан да адамгершілік пен адалдық қасиеттерін кіршіксіз таза
ұстауға үмтылады. "Алдау қоспай адал еңбегін сатқан қолы өнерлі —
қазақтың әулиесі сол", — дейді кемеңғер Абай.
3 слайд
Адалдық пен арамдық •Адалдық пен арамдық — адамгершілік құлық талаптары тұрғысынан бір-біріне қарама-қарсы моральдық ұғымдар. Адалдық — адамгершіліктің аса маңызды талаптарының бірін бейнелейтін моральдық қасиет. Ол шыншылдық, әділдік, принциптілік, алған міндеттемелерінен жалған сөйлеп, жалтармаушылық, уәдесінде тұрушылық сияқты қасиеттерді қамтиды. Адал адам мінезіндеп таза ииет, бағалы да ізгі қасиет. Адамның сана-сезіміне, ар-ұжданына қайшы келмейтін, адами мақсат- мүддені көздейтін, тарихи шындықпен, прогреспен ұштасып жататьш іс-әрекеткер. Әрбір қоғамның адалдығы жайында өзіндік пайым-түсінігі бар. Қазақ халқы әрқашан да адамгершілік пен адалдық қасиеттерін кіршіксіз таза ұстауға үмтылады. "Алдау қоспай адал еңбегін сатқан қолы өнерлі — қазақтың әулиесі сол", — дейді кемеңғер Абай.

4 слайд
4 слайд

5 слайд
5 слайд

6 слайд
«Обал» сөзі
•«Обал» сөзі сөздікте «қиянат», «айып», «күнә» деген мағыналарды береді. «Обал» ұғымы қазақ
тілінің қолданысында мынадай тіркестермен беріледі:
•Обал болды – қиянат болды, қиын болды.
•Обал жасады – қиянат етті, жәбірледі.
•Обалына қалды – көз жасына қалды, қиянат жасады.
•Обалы жібермеді – тақсіретін тартты, зардабын шекті.
•Обалын көтерді – айыпты болды, күнәлі болды.
6 слайд
«Обал» сөзі •«Обал» сөзі сөздікте «қиянат», «айып», «күнә» деген мағыналарды береді. «Обал» ұғымы қазақ тілінің қолданысында мынадай тіркестермен беріледі: •Обал болды – қиянат болды, қиын болды. •Обал жасады – қиянат етті, жәбірледі. •Обалына қалды – көз жасына қалды, қиянат жасады. •Обалы жібермеді – тақсіретін тартты, зардабын шекті. •Обалын көтерді – айыпты болды, күнәлі болды.

7 слайд
«Обал» ұғымы
•«Обал» ұғымы жақсы нәрсенің қадірін білу, оны тастамау, түбінде
оның зарын тарту дегенді білдіреді. Бұл – қоршаған ортаға зиян
келтіруге, жамандық жасауға, жанды нәрселерді жәбірлеуге,
жансыз нәрселерді бүлдіруге болмайды деген сөз. Біреуге қиянат
жасау да – обал.
•Қазақтың айтулы билерінің бірі Малайсарының: «Үш сөз бар,
соны ұмытпай жүрсең, халқың соңыңнан қалмас. Ұмытсаң,
артыңа ермес. Ол үш сөз: ұят, борыш, обал!» деген насихат сөзі
бар.
7 слайд
«Обал» ұғымы •«Обал» ұғымы жақсы нәрсенің қадірін білу, оны тастамау, түбінде оның зарын тарту дегенді білдіреді. Бұл – қоршаған ортаға зиян келтіруге, жамандық жасауға, жанды нәрселерді жәбірлеуге, жансыз нәрселерді бүлдіруге болмайды деген сөз. Біреуге қиянат жасау да – обал. •Қазақтың айтулы билерінің бірі Малайсарының: «Үш сөз бар, соны ұмытпай жүрсең, халқың соңыңнан қалмас. Ұмытсаң, артыңа ермес. Ол үш сөз: ұят, борыш, обал!» деген насихат сөзі бар.

8 слайд
1-топ Тапсырма№1 «Балық қаңқасы» әдісі бойынша Арам
адам туралы қорғап шығу.
•1.Проблема
•2.Себептері
•3.Дәлелдері
•4.Қорытындысы
Дескриптор:
1. Арам адам туралы нақта бір мәселені алады.
2. Ол не үшін арам адам себептерін жазады
3. Дәлелдерін келтіреді.
4. Қорытындысын жасайды.
8 слайд
1-топ Тапсырма№1 «Балық қаңқасы» әдісі бойынша Арам адам туралы қорғап шығу. •1.Проблема •2.Себептері •3.Дәлелдері •4.Қорытындысы Дескриптор: 1. Арам адам туралы нақта бір мәселені алады. 2. Ол не үшін арам адам себептерін жазады 3. Дәлелдерін келтіреді. 4. Қорытындысын жасайды.

9 слайд
2-Топ Тапсырма №2 Адал адам туралы
«Сүзгі» әдісін қолданып қорғап шығады
Дескриптор:
1. Адал адамның қасиеттерін сүзгіден өткізеді
2. Адал адам қандай болу керек айтады.
3. Адал болу дегеннің мағыасын түсіндіреді.
9 слайд
2-Топ Тапсырма №2 Адал адам туралы «Сүзгі» әдісін қолданып қорғап шығады Дескриптор: 1. Адал адамның қасиеттерін сүзгіден өткізеді 2. Адал адам қандай болу керек айтады. 3. Адал болу дегеннің мағыасын түсіндіреді.

10 слайд
3-Топ Тапсырма №3 Венн диаграммасы арқылы Жалпы тақырыптың
ұқсастығын, айырмашылығын, ортақ белгілерін жазып қорғап шығады
Дескриптор:
1. Адал мен арамды салыстырады
2. Обал мен сауапты салыстырады.
3. Екі тақырыптың мағынасын ашып,қорғап
шығады.
10 слайд
3-Топ Тапсырма №3 Венн диаграммасы арқылы Жалпы тақырыптың ұқсастығын, айырмашылығын, ортақ белгілерін жазып қорғап шығады Дескриптор: 1. Адал мен арамды салыстырады 2. Обал мен сауапты салыстырады. 3. Екі тақырыптың мағынасын ашып,қорғап шығады.

11 слайд
Оқушыларға сабақты қорытындылау
кезінде видеоролик көрсетемін.
•https://youtu.be/auWkkESEv9s?si=nKeThNl3yzs5YgGX
•. https://youtu.be/CHRonl_O7fQ?si=9txJoNDpbSdq9Qq4
Оқушылар көрген видеороликтерінен
түсінгендерін айтып сабақты
қорытындылайды.
11 слайд
Оқушыларға сабақты қорытындылау кезінде видеоролик көрсетемін. •https://youtu.be/auWkkESEv9s?si=nKeThNl3yzs5YgGX •. https://youtu.be/CHRonl_O7fQ?si=9txJoNDpbSdq9Qq4 Оқушылар көрген видеороликтерінен түсінгендерін айтып сабақты қорытындылайды.

12 слайд
Сабақтың соңында оқушылардан кері байланыс алынады.
•Маған қиын болды
Мен үйрендім
Маған қызық болды - деген сұрақтарға өз пікірлерін жазады.
12 слайд
Сабақтың соңында оқушылардан кері байланыс алынады. •Маған қиын болды Мен үйрендім Маған қызық болды - деген сұрақтарға өз пікірлерін жазады.

