#1 слайд
Темірболатова Маскура Аронқызы Биология пәні мұғалімі Қ. Сәтбаев атындағы №19 орта мектеп Атырау қаласы

1 слайд

#2 слайд
Сабақтың тақырыбы: Мутациялардың эволюциялық рөлі. Популяциялардағы генетикалық процестер. Микроэволюция. Сабақтың тақырыбы: Мутациялардың эволюциялық рөлі. Популяциялардағы генетикалық процестер. Микроэволюция. Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты: 1.Оқушыларды мутациялық өзгергіштікпен және олардың түрлерімен таныстыру. 2. оқушылардың оқу материалдарын меңгере отырып, өзгергіштің түрлерін жіктеу, Генетикалық терминдердің мәнін ашу қабілетін дамыту. 3.Оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу . 1.Оқушыларды мутациялық өзгергіштікпен және олардың түрлерімен таныстыру. 2. оқушылардың оқу материалдарын меңгере отырып, өзгергіштің түрлерін жіктеу, Генетикалық терминдердің мәнін ашу қабілетін дамыту. 3.Оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу . Сабақтың түрі:Сабақтың түрі: Сабақтың түрі:Сабақтың түрі: АраласАралас “Шыңға шығу” әдісі, “ой қозғау”, графикалық диктант, тест, сызбаны сөйлет, “Шыңға шығу” әдісі, “ой қозғау”, графикалық диктант, тест, сызбаны сөйлет, Көрнекілігі:Көрнекілігі: Интерактивті тақта, үлестірме материалдар Интерактивті тақта, үлестірме материалдар

2 слайд

#3 слайд
І Үй тапсырмасын тексеру.ІІ Ұйымдастыру “Шыңға шығу” әдісі“Шыңға шығу” әдісі Түр дегеніміз не? Түрлік өлшемдер туралы не білесің. ? Түр түзілу калай жүреді? Өзгергіштік дегеніміз не?? Табиғи сұрыпталудын қандай түрлері бар? Тұқымқуалау өзгергіштігі дегеніміз

3 слайд

#4 слайд
Мутация дегеніміз — организм генотипініде, яғни хромосомалар мен олардың кұрамды бөліктері — гендердің өзгеруіне байланысты кездейсок пайда болатын, тұкым куалайтын өзгергіштік. Мутация дегеніміз — организм генотипініде, яғни хромосомалар мен олардың кұрамды бөліктері — гендердің өзгеруіне байланысты кездейсок пайда болатын, тұкым куалайтын өзгергіштік.

4 слайд

#5 слайд
“Тірек мәтін ” стратегиясы Мутация дегеніміз? Мутация ұғымын қалыптастырған ғалым кім? Г.Де Фриздің 1901 жылы жарияланған еңбегі қалай аталады? Мутация тудыратын факторлар Мутациялар неше түрлі жолмен пайда болады? ДНК молекуласындағы нуклеотидтердің орналасу ретінің өзгеруіне байланысты болатын мутация. Хромосома құрылымының өзгеруіне байланысты болатын мутация. Хромосома санының өзгеруіне байланысты болатын мутация. Плазмогендердің өзгеруіне байланысты болатын мутация.

5 слайд

#6 слайд
І. “Бейнені танып біл” стратегиясы Берілген суреттер бойынша сөйлеу І. “Бейнені танып біл” стратегиясы Берілген суреттер бойынша сөйлеу Гендік мутацияГендік мутация Хромосомалық мутацияХромосомалық мутация

6 слайд

#7 слайд
ІІ. “Сызбаны сөйлет” стратегиясы ІІ. “Сызбаны сөйлет” стратегиясы Геномдық мутация Полиплоидия Анеуплоидия Цитоплазмалық мутация Құрылымынан айырылу Морфологиялық тұрғыдан өзгеру 2 1

7 слайд

#8 слайд
Николай Иванович Вавилов (1887–1943) Ботаник, генетик, географ. Мәдени өсімдіктердің шығу орталықтарын анықтады. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашып, дүние жүзінің 40-қа жуық аймағында экспедициялық зерттеулер жүргізген Николай Иванович Вавилов (1887–1943) Ботаник, генетик, географ. Мәдени өсімдіктердің шығу орталықтарын анықтады. Тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңын ашып, дүние жүзінің 40-қа жуық аймағында экспедициялық зерттеулер жүргізген Шығу тегі жағынан бір біріне жақын тұрған түрлер мен туыстарда болатын мутациялық өзгергіштіктер ұқсас болып келеді. Оны тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы деп атады. Шығу тегі жағынан бір біріне жақын тұрған түрлер мен туыстарда болатын мутациялық өзгергіштіктер ұқсас болып келеді. Оны тұқым қуалайтын өзгергіштіктегі ұқсас қатарлар заңы деп атады.

8 слайд

#9 слайд
ІІІ. Бекіту тапсырмалары: Мына сөйлемді толықтырыңдар. Биологиялық диктант. А. Мутагендердің _ _ түрі бар, оларға___ _мутагендер жатады. Ә. Хромосомалардын белгілі бір бөлігінің екі еселенуін ____, ал хромосоманың бір бөлігінін үзіліп түсуін____деп атайды. Б. Хромосомалар санының екі еселенуін__ уш еселенуін____, ал төрт еселенуін _ _ деп атайды.

9 слайд

#10 слайд
Сұрақтары Жауаптары 1.Мутация тудыратын факторлар А)мутагендер В)анеуплоидия С)гетероплоидия Д)токсиндер Е)полиплоидия 2.Сыртқы орта жағдайларының әсерінен организм генотипінің өзгеруі А)генотиптік өзгергіштік В)тұқымқуалайтын өзгергіштік С)Модификациялық өзгергіштік Д)мутациялық өзгергіштік Е)модификациялық,мутациялық өзгергіштік 3. .Әр түрлі жұпқа жататын пішініне қарай ажыратылатын хромосомалар А)гаплоидты В)гомологты емес С)гомологты Д)аллельді Е)соматикалық 4. Хромосомалардың қызметі А)органикалық заттарды тасымалдау В)тұқымқуалау С)бөліну,ақпараттарды тасымалдау Д)көмірсуларды тасымалдау Е)нәруыздарды синтездеу 5.Цитоплазмалық тұқым қуалауды зерттеудің негізін салған А)К.Коренс,Э.Баур В)Э.Чермак-Зейзенаг С)С.С.Четвериков Д)И.Н.Вавилов Е)К.де Фриз Б І Л І М І Ң Б О Л А Ш А Ғ Ы Ң Б І Л І М І Ң Б О Л А Ш А Ғ Ы Ң

10 слайд

#11 слайд
1.А; 2.С; 3.В; 4.В; 5.А; 1.А; 2.С; 3.В; 4.В; 5.А;

11 слайд

#12 слайд
IV. Қорытындылау ӨзгергіштікМутацияның типтері Мутацияның пайда болу себептері Мутация

12 слайд

#13 слайд
VVІ. Ү Й Г Е Т А П С Ы Р М АІ. Ү Й Г Е Т А П С Ы Р М А VV. Б А Ғ А Л А У. Б А Ғ А Л А У § Мутациялардың эволюциялық рөлі. Популяциялардағы генетикалық процестер. Микроэволюция.

13 слайд