Ашық сабақ Абылай хан

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: АБЫЛАЙ ХАН ТҰСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫ

2 слайд
• Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Абылай ханның Х Y ІІІ ғасырда Орталық Азияның әлемдік деңгейдегі мемлекет басшысы, қолбасшысы, дипломат болғанын, оның тұсындағы қазақ хандығының Жоңғарлармен, Ресей, Қытай империясымен және тағыда басқа елдермен жүргізген сыртқы саясатының негізгі оқиғаларын түсіндіру. Абылайдың қазақ хандығының тәуелсіздігін сақтау жолындағы сыртқы саясат саласындағы тарихи еңбегін ашып көрсету • Дамытушылық: Оқушыларға Абылай дәуірін, тұлғасын, оның сыртқы саясат саласындағы қайраткерлігін ғылыми тұрғыдан талдауға, саналылықпен түсіне білуге ұлы бабамыздың дипломатиялық қызметі туралы өздігінен ізденіп, білулеріне бағыт- бағдар беру. • Тәрбиелілік: Оқушылар бойында қазақтың ұлы ханы абылай тұлғасына, оның кемеңгерлігіне, дипломатиялық шеберлігіне деген қызығушылық пен құрмет сезімін қалыптастыру. • Сабақтың түрі: Танымдық сабақ • Сабақтың әдісі: СТО технологиясы, тапсырмалар. • Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, слайд–шоу, Қазақстанның саяси картасы, Абылай ханның суреті, кескін карта, үлестірмелі парақшалар,тест. • Пәнаралық байланыс: Әдебиет, математика, география

3 слайд
Сабақ жоспары: 1.Абылай ханның өмірі. 2.Абылайдың ішкі саясаты. 3.Абылайдың Ресей және жоңғармен қарым-қатынасы. 4.Абылайдың қырғыз және қытаймен қарым-қатынасы. 5.Абылайдың қазақ тарихында алатын орны. 6.Криптограмма 7.Сандар сөйлейді. 9.Абылай бейнесінің бүгінгі өмірмен байланысы.

4 слайд
• І Ұйымдастыру. • Оқушылармен амандасу, түгелдеу, сабаққа назарларын аудару. • Оқушыларды «Көкшетау» және «Түркістан» деп екі топқа бөлемін. • Сабақтың мақсаты мен жоспарын таныстыру.

5 слайд
• ІІ. Өткен сабақты қайталау «Қазақ батырлары» • «Кубизм» әдісімен • 1. Балалар өткен сабақта қандай тақырып өттік? • - Қазақ батырлары мен хандары • 2. Қазақ батырларын кім айтып береді? • - Қабанбай батыр, Қанжығалы қарт Бөгенбай, Райымбек батыр, Наурызбай батыр • 3. Қабанбай батырдың шын аты кім? • - Ерасыл • 4. Қанша жасында үш жүздің ұранына айналған? • -30 жас • 5. Не себептен Қанжығалы Бөгенбай деп аталды? • – Арғынның Қанжығалы тайпасынан шыққан • 6. Райымбек батыр туралы қай ақын поэма жазған? • – М.Мақатаев «Райымбек, Райымбек » • 7. Наурызбай батыр қай жерде туылған? • - Алматы облысы, Жамбыл ауданындағы Жалпақтас деген жерде туып өскен • 8. Наурызбай батыр қай ханның ту ұстаушысы болған? • - Абылай хан

6 слайд
Криптограмма • 1.3.37.16.1.13. 30.1.18. 14.8.18.8.24.1.23.37. 30.1.18.18.37.19. 1.25.1.24.37. • ( Абылай хан Кенесары ханның атасы.) • 1.3.37.16.1.13.7.37.19. 34.37.18. 8.24.38.17.38. 2.3.38.16.17.1.18.24.27.23 . • (Абылайдың шын есімі Әбілмансұр). • 1.3.37.16.1.13. 25.28.23.14.38.24.25.1.18.7.1. 30.1.18. 24.1.13.16.1.17.7.37. • (Абылай Түркістанда хан сайланды). • 1.3.37.16.1.13. 30.1.18.18.37.19. 14.8.19.8.24.34.38.24.3 8 3.27.15.1.23. 10.37.23.1.26. • (Абылай ханның кеңесшісі Бұқар жырау)

7 слайд
• Сандар сөйлейді • 1. 808+903= 1711 Абылай ханның дүниеге келген жылы. • 2. 535+536+70*10= 1771 Түркістан қаласында үш жүздің ханы болып сайланды. • 3.889*2= 1778 Патша үкіметі Абылайды орта жүздің ханы деп жариялады. • 4.500*2+391+390= 1781 Абылай хан қайтыс болды.

8 слайд
• Тест сұрақтарымен жұмыс • 1. Абылай хан қай жылдары хандық құрды? • А. 1748-1786 Б. 1718-1748 • В. 1734-1771 Г. 1771-1781 • 2. Абылайдың атасы қай қаланың билеушісі болған? • А.Ташкент Б. Сайрам • В. Әулиеата Г. Түркістан • 3. Абылай хан қай жерде қайтыс болған? • А.Самарқанд түбіндегі шайқаста Б. Жетісу жерінде • В. Арыс өзені жағасында Г. Ташкент маңында • 4. Абылай хан қай қалада жерленген? • А. Тараз Б.Созақ • В. Сығанақ Г.Түркістан

9 слайд
Картада көрсетілген оқиғаны баяндаңыз!

10 слайд

11 слайд
• Сөзжұмбақты шеш: • 1.Абылайдың ақылшысы, кеңесшісі болған жырау • 2.Абылайханның бала кездегі лақап аты? • 3.Жыр жыр- • лайтын адам- • ды қалай • атаған? • 4. Абылайдың әкесі? • 5. Абылай хан қай аспапта жақсы ойнаған? • 6. Абылайдың атасы қанішер? Жауабы: Бұқар Сабалақ Жырау Уәли Домбыра АбылайА Б Ы Л А Й

12 слайд
Жауабы: Шарыш Әбілпейіз Қытай Әділ Бұқар Байқырғы з

13 слайд
Қазақ руға бөлінбейді, қазақ рудан құралады. Көкшетау тобы: Ұлы жүз құрамына кіретін 11 және кіші жүзге жататын 3 рулық бірлестікті атаңыз Түркістан тобы: Орта жүзге руларына жататын алты арыс елді және жүзге жатпайтын 8 руды атаңыз

14 слайд
• Тапсырма: « Қате не дұрыс» • 1. Абылай хан қай жылы дүниеге келді? 1721 жылы • 1711 жылы • 2.Абылай хан елді абыроймен неше жыл басқарды? 25 жыл • 48 жыл • 3. Қай жылы Абылай үш жүздің ұлы ханы болып сайланды? 1743 жыл • 1771 жылы • 4. Абылайдың шын есімі? Сабалақ • Әбілмансұр • 5. Абылай қай батырға «Дарабоз» деп ат берген? Баян батыр • Қабанбай батыр • 6. Абылай хан қай жерге жерленген? Арыстан баб кесенесіне • Қожа Ахмет Иассауи кесенесіне • 7. Абылайдың сүйікті ақыны Үмбетей жырау • Бұқар жырау • 8. Абылайдың атасы «қанішер Абылай» қай қаланы биледі? Ташкент • Түркістан

15 слайд
• V. Сабақты қорытындылау.

16 слайд

17 слайд
Ерлік, батырлық жайлы қандай мақал-мәтелдер білесіңдер? • Көз - қорқақ, қол - батыл. • Батыр мың қол бастайды, Шешен тар жерде сөз бастайды. • Батырға оқ дарымайды, Батылға жау жоламайды. • Батыр мақтанса, жауға шапқанын айтар, Қу мақтанса, алдап қаққанын айтар. • Айлалы батыр алдырмас. • Ер мойнында қыл арқан шірімейді. • Ер қаруы - бес қару. • Ер басына күн туса, • Долданар да, тасынар. • Жауын жеңсе жарқырап, • Жауған күндей ашылар.

18 слайд
• V І. Бағалау, мадақтау

19 слайд
Үйге тапсырма • Абылай хан жайлы жазылған тарихы кітаптардың мазмұнын сұрау, Абылай ханның шежіресін, шыққан тегін жаттап келу.