Ашық сабақ Біржан сал 10-сынып
Ашық сабақ Біржан сал 10-сынып

#1 слайд
Біржан са л Қожағұлұлы
1 слайд
Біржан са л Қожағұлұлы
#2 слайд
Жаяу
Мұса
Байжанұ
лы Мұхит
Мералы
ұлы Балуан
Шолақ
Баймырзаұ
лы Үкілі
Ыбырай
Сандыбай
ұлы Біржан
сал
Қожағұл
ұлы
Жамбыл
облысы, Шу
өңірі
Ақмола
облысы
Еңбекшілдер
ауданы
Батыс
Қазақстан
облысы
Қаратөбе
ауданы
Павлодар
облысы
Баянауыл
ауданы
Солтүстік
Қазақстан
облысы
Айыртау
ауданы
2 слайд
Жаяу Мұса Байжанұ лы Мұхит Мералы ұлы Балуан Шолақ Баймырзаұ лы Үкілі Ыбырай Сандыбай ұлы Біржан сал Қожағұл ұлы Жамбыл облысы, Шу өңірі Ақмола облысы Еңбекшілдер ауданы Батыс Қазақстан облысы Қаратөбе ауданы Павлодар облысы Баянауыл ауданы Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
#3 слайд
Сегіз
сері
Баһрамұ
лы Жаяу
Мұса
Байжанұ
лы Мұхит
Мерал
ы
ұлы Балуан
Шолақ
Баймырз
а
ұлы Үкілі
Ыбырай
Сандыб
ай
ұлы Естай
Беркімба
й
ұлы
Біржан
сал
Қожағұл
ұлы
«Гауһартас
»
«Жылқыш
ы»
«Жиырма
бес»
«Жанбота»
«Ғалия»
«Гауһар
қыз»
«Үлкен
Айдай»
«Ләйлім
шырақ»
«Айнамкөз»
«Теміртас»
«Гәкку»
«Ақ сиса»
«Әйкен-ай»
«Сұрша
қыз»
3 слайд
Сегіз сері Баһрамұ лы Жаяу Мұса Байжанұ лы Мұхит Мерал ы ұлы Балуан Шолақ Баймырз а ұлы Үкілі Ыбырай Сандыб ай ұлы Естай Беркімба й ұлы Біржан сал Қожағұл ұлы «Гауһартас » «Жылқыш ы» «Жиырма бес» «Жанбота» «Ғалия» «Гауһар қыз» «Үлкен Айдай» «Ләйлім шырақ» «Айнамкөз» «Теміртас» «Гәкку» «Ақ сиса» «Әйкен-ай» «Сұрша қыз»
#4 слайд
«Баласы Қожағұлдың Біржан салмын,
Өзім сұңқар, өзім сал, кімге зармын?»
«Мен Біржан болғалы талай заман,
Пар келмеген ешбір әнші тіпті маған»
«Жан едім әсем әнді сүйіп айтқан,
Жағымды көпке бірдей жұрт ұнатқан» Бозбала саған айтар өсиетім,
Жақын жүр әлпештеген ардақтыға.
4 слайд
«Баласы Қожағұлдың Біржан салмын, Өзім сұңқар, өзім сал, кімге зармын?» «Мен Біржан болғалы талай заман, Пар келмеген ешбір әнші тіпті маған» «Жан едім әсем әнді сүйіп айтқан, Жағымды көпке бірдей жұрт ұнатқан» Бозбала саған айтар өсиетім, Жақын жүр әлпештеген ардақтыға.
#5 слайд
Келтірілген сөздердің Біржан сал
өміріне қандай қатысы барын айтып
беріңіз.
Қожағұл, Жөкей, Жанбай-Көлбай, Әпіш,
Теміртас, АбайТ а п с ы р м а № 1 .
5 слайд
Келтірілген сөздердің Біржан сал өміріне қандай қатысы барын айтып беріңіз. Қожағұл, Жөкей, Жанбай-Көлбай, Әпіш, Теміртас, АбайТ а п с ы р м а № 1 .
#6 слайд
ҚОСЫМША МӘЛІМЕТ
ұлы Біржан салдың:
“Теміртас, Асыл, Ақық
балдан т ə тті”, – деп сөз
арнаған Теміртасының
бүгінгі көзі тірі ұлы
Мұханбетқали әнші, Қазақстанның
халық артисі
Біржан сал әндерін
орындаушы
6 слайд
ҚОСЫМША МӘЛІМЕТ ұлы Біржан салдың: “Теміртас, Асыл, Ақық балдан т ə тті”, – деп сөз арнаған Теміртасының бүгінгі көзі тірі ұлы Мұханбетқали әнші, Қазақстанның халық артисі Біржан сал әндерін орындаушы
#7 слайд
Сал мен серінің қандай ұқсастығы және
айырмашылығы бар?Т а п с ы р м а № 2 .
7 слайд
Сал мен серінің қандай ұқсастығы және айырмашылығы бар?Т а п с ы р м а № 2 .
#8 слайд
ҚОСЫМША
МӘЛІМЕТ Жанры тарихи драма
Режиссёрі Досқан
Жолжақсынов, Р.
Әлпиев
Сценарийдің
авторы Таласбек Әсемқұлов
Басты рөлдерде Досқан
Жолжақсынов ,
Аша Матай , С.
Оразбаев, К.
Түлегенов, Болат
Әбділманов , Г.
Тутова
Операторы Р. Ибрагимов
Кинокомпания Қазақфильм
Ұзақтығы 76 минут
Бюджеті ?
Мемлекет Қазақстан
Тілі қазақша
Шыққан жылы 2009
8 слайд
ҚОСЫМША МӘЛІМЕТ Жанры тарихи драма Режиссёрі Досқан Жолжақсынов, Р. Әлпиев Сценарийдің авторы Таласбек Әсемқұлов Басты рөлдерде Досқан Жолжақсынов , Аша Матай , С. Оразбаев, К. Түлегенов, Болат Әбділманов , Г. Тутова Операторы Р. Ибрагимов Кинокомпания Қазақфильм Ұзақтығы 76 минут Бюджеті ? Мемлекет Қазақстан Тілі қазақша Шыққан жылы 2009
#9 слайд
«Сырғақты» өлеңініде ақын қандай ой
қозғайды?
Ақ тұйғын құс қолымда сырғақты ма,
Басып-басып алайын ырғақтыма.
Бозбала саған айтар өсиетім,
Жақын жүр әлпештеген ардақтыға.
Жанып тұрған жас өмір ал қызыл гүл,
Сипаттауға қызығын жетпейді тіл.
Жауқазын – желбіреген жастық шағым,
Өмірдің мағынасына түсіне біл! Т а п с ы р м а № 3 .
9 слайд
«Сырғақты» өлеңініде ақын қандай ой қозғайды? Ақ тұйғын құс қолымда сырғақты ма, Басып-басып алайын ырғақтыма. Бозбала саған айтар өсиетім, Жақын жүр әлпештеген ардақтыға. Жанып тұрған жас өмір ал қызыл гүл, Сипаттауға қызығын жетпейді тіл. Жауқазын – желбіреген жастық шағым, Өмірдің мағынасына түсіне біл! Т а п с ы р м а № 3 .
#10 слайд
Халықтық ән дәстүрінде орындаушылық ерекшеліктеріне
қарай аймақтық мектептерге бөлінеді:
1 . Арқа мектебі – қазақы әншіліктің мейлінше дамыған саласы
болып табылады. Арқа мектебінің өкілдері деп –Біржан, Ақан,
Балуан Шолақ, т.б. Арқа әндері біркелкі еркін ырғақпен
айтылады, диапозоны мейлінше кең болады. Арқа әндерінің
кәсіби мектебін жасағандар – Ж.Елебекеов, Ж.Кәрменов,
Қ.Байбосыновтар.
2. Жетісу мектебі – қазақтың көне әндерінің, әсіресе
халықтық әуендердің мол сақталған әншілік өнер шоғыры
саналады, көрнекті өкілдері Жамбыл, Кенен. Жетісу ән
мектебінің кәсіби тұғырын қалаған –Ж.Кәрменов, оның ізін
жалғастырушы шәкірті – Е.Қосбармақов.
3. Батыс Қазақстандық әншілік мектеп – еліміздің батыс
өлкесінде дамыған әншілік өнер. Бұл мектептің басында
Ғарифолла Құрманғалиев тұр, оның шәкірттері –
Қ.Бердіғалиев, Қ.Құлышева, С.Рахметжанов, С.Жанпейісова,
С.Мырзабаева, А.Қосанова, Қ.Кәкімовтар. ҚОСЫМША МӘЛІМЕТ
10 слайд
Халықтық ән дәстүрінде орындаушылық ерекшеліктеріне қарай аймақтық мектептерге бөлінеді: 1 . Арқа мектебі – қазақы әншіліктің мейлінше дамыған саласы болып табылады. Арқа мектебінің өкілдері деп –Біржан, Ақан, Балуан Шолақ, т.б. Арқа әндері біркелкі еркін ырғақпен айтылады, диапозоны мейлінше кең болады. Арқа әндерінің кәсіби мектебін жасағандар – Ж.Елебекеов, Ж.Кәрменов, Қ.Байбосыновтар. 2. Жетісу мектебі – қазақтың көне әндерінің, әсіресе халықтық әуендердің мол сақталған әншілік өнер шоғыры саналады, көрнекті өкілдері Жамбыл, Кенен. Жетісу ән мектебінің кәсіби тұғырын қалаған –Ж.Кәрменов, оның ізін жалғастырушы шәкірті – Е.Қосбармақов. 3. Батыс Қазақстандық әншілік мектеп – еліміздің батыс өлкесінде дамыған әншілік өнер. Бұл мектептің басында Ғарифолла Құрманғалиев тұр, оның шәкірттері – Қ.Бердіғалиев, Қ.Құлышева, С.Рахметжанов, С.Жанпейісова, С.Мырзабаева, А.Қосанова, Қ.Кәкімовтар. ҚОСЫМША МӘЛІМЕТ
#11 слайд
Өлең құрылысына талдау жасаңыз .
Кім сүймес шешек атқан көкек айын,
Бейне жаз, менің сүйген сәулетайым.
Ақ қалқам отыр ма екен, жатыр ма екен,
Ей, көкек, ұшып барып білші жайын! Т а п с ы р м а № 4 .
11 слайд
Өлең құрылысына талдау жасаңыз . Кім сүймес шешек атқан көкек айын, Бейне жаз, менің сүйген сәулетайым. Ақ қалқам отыр ма екен, жатыр ма екен, Ей, көкек, ұшып барып білші жайын! Т а п с ы р м а № 4 .
#12 слайд
«Жанбота» әнінің шығу тарихы. 1865 жылы
Омбының генерал-губернаторын қарсы алу
тойында болған оқиғаға байланысты. Ақсарының
болысы Жанбота мен Қоңырқожаның Азнабайы
арасындағы тартыс. Біржанның әнін тыңдауға
жиналғандардың көзінше өзінің сөзін өткізе
алмағандықтан әншінің басынан салып қалады.
Отырғандар айырып алады. Мұндайға душар
болған әнші Жанбота отырған үйге келіп, ашу
ызамен болған істі баяндайды.ҚОСЫМША МӘЛІМЕТ
12 слайд
«Жанбота» әнінің шығу тарихы. 1865 жылы Омбының генерал-губернаторын қарсы алу тойында болған оқиғаға байланысты. Ақсарының болысы Жанбота мен Қоңырқожаның Азнабайы арасындағы тартыс. Біржанның әнін тыңдауға жиналғандардың көзінше өзінің сөзін өткізе алмағандықтан әншінің басынан салып қалады. Отырғандар айырып алады. Мұндайға душар болған әнші Жанбота отырған үйге келіп, ашу ызамен болған істі баяндайды.ҚОСЫМША МӘЛІМЕТ
#13 слайд
«Жанбота»
Жанбота, осы ма еді өлген жерім,
Көкшетау боқтығына көмген жерің?
Кісісін бір болыстың біреу сабап,
Бар ма еді статьяда көрген жерің?
Жанбота, өзің – болыс, әкең - Қарпық,
Ішінде сегіз болыс шенің артық.
Өзіңдей Азнабайдың поштабайы,
Қолымнан домбырамды алды тартып.
Тартса да домбырамды бергенім жоқ,
Есерді поштабайдай көргенім жоқ.
Қамшымен топ ішінде ұрып еді,
Намыстан, уа, дариға, өлгенім жоқ.
13 слайд
«Жанбота» Жанбота, осы ма еді өлген жерім, Көкшетау боқтығына көмген жерің? Кісісін бір болыстың біреу сабап, Бар ма еді статьяда көрген жерің? Жанбота, өзің – болыс, әкең - Қарпық, Ішінде сегіз болыс шенің артық. Өзіңдей Азнабайдың поштабайы, Қолымнан домбырамды алды тартып. Тартса да домбырамды бергенім жоқ, Есерді поштабайдай көргенім жоқ. Қамшымен топ ішінде ұрып еді, Намыстан, уа, дариға, өлгенім жоқ.
#14 слайд
Жақсының жаман
менен айырмасы –
Ойласаң, жер мен
көктей екі арасы.
Жігітке ақыл-
пан, уайым – қорған,
Сабыр сақтар
жігітті қазған ордан.
14 слайд
Жақсының жаман менен айырмасы – Ойласаң, жер мен көктей екі арасы. Жігітке ақыл- пан, уайым – қорған, Сабыр сақтар жігітті қазған ордан.
шағым қалдыра аласыз













