#1 слайд

1 слайд

#2 слайд
•Есімдік дегеніміз не? •Есімдік нешеге бөлінеді? •Есімдіктің түрленуі дегеніміз не?

2 слайд

#3 слайд
ӨздікЖалпылау СұрауБолым- сыздық Сілтеу Жіктеу Белгі- сіздік

3 слайд

#4 слайд
Төмендегі ережеге сай есімдіктің атауын сәйкестендіріңдер Затты,сындық белгіні, сан мөлшерді белгісіз етіп жорамалдап,тұспалдап көрсететін есімдік Жауап алу мақсатымен сұрау мағынасында қойылған сұрақтарды қандай есімдіктер дейміз? Жинақтау, біріктіру мағыналарын білдіретін есімідік түрі Белгілі бір заттық ұғыммен байланысты қолданылатын есімдіктің түрі Мегзеу, нұсқау, көрсету мағыналарын білдіретін есімдік түрі Әр түрлі тұлғадағы өз деген бір ғана түбірден жасалатын есімдік Болымсыз мағынаны білдіретін есімдік Жіктеу, сілтеу, сұрау, өздік, жалпылау, болымсыздық, белгісіздік

4 слайд

#5 слайд
1.Тапсырманы орындаңдар Мысалдар ЖіктеуСілтеуСұрауӨздік Белгісіз -дік Болым- сыздық Жалпы- лау Барлық Ешқайда Өздері Мынау Қайда? Біздің Кейбіреу Сіздерге Дәнеңе Әлдекім

5 слайд

#6 слайд
2.Тапсырманы орындаңдар Мысалдар ЖіктеуСілтеуСұрауӨздік Белгісіз -дік Болым- сыздық Жалпы- лау Түгел Әрқашан Өзіме Сонау Кімге? Оған Кейбіреу Менің Ешқайда Тегіс

6 слайд

#7 слайд
Есімдіктерінің түрленуі ЕЕсімдіктер зат есімнің орнына жүріп, зат сімдіктер зат есімнің орнына жүріп, зат есімдерше септеледі және жіктеледі. есімдерше септеледі және жіктеледі. ЕЕсімдіктерді септесімдіктерді септе СептіктерСептіктер мен бұл ешкім бәрі Атау Ілік Барыс Табыс Жатыс Шығыс Көмектес

7 слайд

#8 слайд
Жіктеу есімдіктерінің жіктелу үлгісіЖіктеу есімдіктерінің жіктелу үлгісі Жіктеу есімдіктері өз жағында ғана жіктеледі, яғни жіктеу есімдігі қай жақты білдірсе, оған сол жақтың жіктік жалғауы жалғанып жіктеледі. ЖАҚ Мен, біз Сен, сіз, сендер, сіздер Ол, олар І ІІ ІІІ Мен-мін Біз-біз Сен-сің Сіз-сіз Сен-сіңдер Сіз-сіздер Ол Олар

8 слайд

#9 слайд
Төмендегі сөздерді жіктеТөмендегі сөздерді жікте ұшқыш, зейнеткер, оқушы, зейнетақы ЖАҚ Жекеше Көпше І мен біз ІІ сен сіз сендер сіздер ІІІ ол олар

9 слайд

#10 слайд
Тапсырма. Тапсырма. Өлеңді оқып, жіктеу есімдіктерін тауып, құрамына қарай Өлеңді оқып, жіктеу есімдіктерін тауып, құрамына қарай ауызша талдаңыздар.ауызша талдаңыздар. Сен құрметте оны Сен құрметте оны! Түсіндің бе, қарағым? Ол ақшаға сатқан жоқ Тізеден кесіп аяғын. Еріккеннен де ұстап жүрген жоқ Қолтықтағы ұзын таяғын. Кеше елге қатер төнгенде, Ол жауға қарсы шапты. Бізді жалмамақ болған ажалды Өр кеудесімен қақты. Ол арыстанша алысты. Өлім соққысын өз үстіне алды. /Ә. Сәрсенбаев/

10 слайд

#11 слайд
Тапсырма №2. Тапсырма №2. Жіктеу есімдіктерін тауып, Жіктеу есімдіктерін тауып, құрамына, тұлғасына мағынасына қарай талдау құрамына, тұлғасына мағынасына қарай талдау жасаңыз.жасаңыз. Олар көбінесе Күреңді ерттелген Олар көбінесе Күреңді ерттелген күйінде Үйтастың ішінде өздерімен бірге күйінде Үйтастың ішінде өздерімен бірге сақтайтын /К.О./. - Ойбай, мен ол жағының сақтайтын /К.О./. - Ойбай, мен ол жағының маманы емеспін, ғылым докторымын,- деп маманы емеспін, ғылым докторымын,- деп одан әрең құтылдым /М.Бал./. Менен кейін одан әрең құтылдым /М.Бал./. Менен кейін басқалар әзер шыдап жүр екен, іліп басқалар әзер шыдап жүр екен, іліп әкетті /З.Ш./.Менің адал серігім болды, бәрі әкетті /З.Ш./.Менің адал серігім болды, бәрі де менің тәрбиемді көрді /З.Ш./. Бізде не де менің тәрбиемді көрді /З.Ш./. Бізде не қауқар бар? /М.Ә./ қауқар бар? /М.Ә./

11 слайд

#12 слайд
Тапсырма №3. Семантикалық картаны толтырыңыз. Мысалдар Көптік жалғау Септік жалғау Жіктік жалғау Оған Менмін Сендер Оны Бізде Сенімен Сендерсіңдер Маған Олар Бізден

12 слайд

#13 слайд
Тапсырма . Көп нүктенің орнына тиісті жіктіу есімдігін қойыңыз. ... осы үшін күресеміз, осының жолында өмірімізді аямаймыз да! ... жаспын, ... өмір сүргім келеді. Күн батысқа еңкейіп келеді, ... де батысқа қарай келе жатырмын. Күн де ... қимағандай, ұясына қона қоймай кідіріп тұр. ... көзін тура қадап: “Шығыс ұлы, жолың болсын! Шығысқа жеңіспен қайт! “... ... Алатаудың аясында қарсы аламын”,- деп тұр. /Б.Бұлқышев/ Қажетті сөздер: Мен, біз, мені, сені, маған, мен, менің, мен.

13 слайд

#14 слайд
Тест 1. Ілік септігінде тұрған жіктеу есімдігін табыңыз. 4.-ған жалғауы қай септікке жалғанады? А. Маған А. Атау Ә. Менің Ә. Барыс Б. Менмін Б. табыс В. Менімен В. Жатыс Г. Менде Г. Көмектес 2. Жіктелген есімдікті табыңыз. 5. Жіктеу есімдігі өз жағында ғана жіктеледі. А. Сенсің А. Иә Ә. Сенің Ә. Жоқ Б. Сендер Б. Жіктелмейді В. Сізден В. Тәуелденеді Г. Саған Г. Білмеймін 3. Қай септікте ол есімдігіндегі 6. –ы, -і әріптері қай септікке дәнекер? л дыбысы н-ға айналады? А. Ілік А. Атау Ә. Барыс Ә. Ілік Б. Шығыс Б. Барыс В. Табыс В. Табыс Г. Көмектес Г. Жатыс

14 слайд

#15 слайд
7.Дара есімдікті табыңыз. А/Олар ертең сабаққа барады. В/Мирас өз-өзіне сөз берді. С/Ертең ешкім ешқайда бармайды. Д/Әлденеше рет қайталанды. 8.Емілеге сай жазылған есімдіктер қатарын табыңыз. А/Еш уақытта, еш қашан В/Әлде кім, әр адам С/Әркім, ешқайда Д/кей біреу, еш теңе 9. Болымсыздық есімдігін көрсетіңіз. А/Бірнеше В/Саған С/Түгел Д/Ешкім

15 слайд

#16 слайд
10. Сіздің анаңыз. Зат есім тәуелдік жалғауының нешінші жағында тұр? А/ І жақ В/ ІІ жақ анайы түрі С/ ІІІ жақ Д/ ІІ жақ сыпайы түрі 11. Жіктеу есімдігін тап. А/анау, мына, сол В/қанша?неше? С/мен, біз, олар Д/өзім, өзімізге 12. Жалпылау есімдіктерін тап. А/өзім, өзімнің В/сендер, сіздер С/ешкім, ешқайсы Д/түгел, тегіс, бәрі 13. Орынбасар сөздер дегеніміз қай сөз табы? А/ сын есім В/ есімдік С/ зат есім Д/ етістік 14. ІІ жақтағы жіктеу есімдігінің көпше түрін белгіле. А/ сендер В/ біз С/ сен Д/ олар 15.Сұрау есімдіктерін белгіле. А/ өзім, өзіме, өзіммен В/ бәрі, баршасы, барлығы С/ешқайсысы, ешкім, ешбір Д/ қайда? кімге? неден? 16. ІІ жақта тәуелденген, шығыс септігінде тұрған өздік есімдігін тап? А/ өзіңнен В/ өзіммен С/ өзіңізде Д/ өзінен

16 слайд