Ашық сабақ Қазақстанда жаппай қоныс аудару саясаты

1 слайд
Ой қозғау

1 слайд

2 слайд
Нұр-Сұлтан қаласы Білім беруді жаңғырту орталығы Бөлім тақырыбы : Қазақстан Ресей империясының құрамында Сабақ тақырыбы: Қазақстандағы жаппай отаршылдық қоныс аударту саясаты. Зерттеу сұрағы: Патша өкіметінің қоныстандыру саясаты қазақ қоғамының өмірін қалай өзгертті? Оқу мақсаты: 7.4.1.2 отарлау саясатының қазақтардың дәстүрлі шаруашылығына тигізген әсерін талдау Қазақстан тарихы 7- сынып

2 слайд

3 слайд
1866 жылы Батыс Сібір Бас басқармасы шаруалардың Қазақстан аумағын өз беттерінше қоныс аударуына рұқсат етті. Алғашқы қоныс аударушылар Сібірдің әртүрлі қалаларындағы мещандар және Тобыл губерниясындағы Қорған және Есіл окургтеріндегі шаруалар болды. Олар Көкшетау округінің аумағындағы Саумалкөл деген жерге келіп орналасты. Бір бөлігі казак станциаларына жайғасты. Ішкі Ресейден шаруалардың жаппай қоныс аудара бастауы

3 слайд

4 слайд
Қазақстанға қоныс аударғысы келген орыс шаруалары әдетте ең алдымен жер көріп қайтушыларды жіберді. Ішкі Ресейден қоныс аударып келген шаруалар, жерді алғашында жалға алды, келісімшарттар жасасты. Өздерінің жерлестерін неғұрлым тезірек жетуге шақырды. Орыстардың елді мекені пайда бола бастады. Қазақтардың құнарлы жерлерін, байырғы халықтан тартып алынды, қоныс аударып келген орыс шаруаларына заңдастырылып берілді.

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд
Шаруалардың қоныс аудару қарқынының күшейе түсуі •1892 жылы Транссібір теміржолының құрылысы басталды •Қазақ иелігіндегі жердің 4,2 миллион десятина жер тартып алынды. •Теміржол құрылысы шаруалардың қоныс аударуына үйымдасқан сипатта болды

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
1868 жылғы Ережесе бойынша •Ереже бойынша жергілікті халықтың «басы артық» жерлерін, ондағы суару жүйесі мен су көздерін қоса жаппай тартып алу көзделді. •Патша үкметі қоныс аударту басқармаларына қазақтардың жерлерін тартып алуға және оларды ғасырлар бойы ежелгі отырған атамекенінен күштеп қуып шығуына толық құқылы болды

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд
Жаппай қоныс аударту саясатының салдары Жайылымдық жерді пайдалану дәстүрін бұзу  Жайылымдық жерлер мен егінге жарамды жерлер түгелдей дерлік отаршылдардың қолында болды.  Ғасырлар бойы отырған атамекенінен қуып шығу Жылқы саны азайып, сиыр саны көбейді. Отырықшылық кең таралды. Қазақ шаруалары тау-кен орындарына, кәсіпорындарға тартыла бастады.

10 слайд

11 слайд
1-тапсырма «Жер көріп қайтушылар»................ «байырғы халық»................................ ұғымдарын жазыңыздар.

11 слайд

12 слайд
Жауабы:

12 слайд

13 слайд
2-тапсырма Сандар сөйлейді әдісі 1892ж--- 1868ж – 1866ж ---

13 слайд

14 слайд
Жауабы: 1892ж – Транссібір теміржолының құрылысы басталды 1868ж - “Жетісуға шаруалардың қоныс аударуы туралы уақытша Ережелер” жасалды. 1866ж - Батыс Сібір Бас басқармасы шаруалардың Қазақстан аумағын өз беттерінше қоныс аударуына рұқсат етті.

14 слайд

15 слайд
3-тапсырма Картамен жұмыс Патша үкіметі Қазақстан аумағына қоныс аударушыларды бес аймаққа бөліп қоныс аудартты. Олар Торғай-Жайық, Ақмола, Семей, Сырдария және Жетісу аймақтары еді.

15 слайд

16 слайд
Қорытынды: Отарлау саясатының қазақтардың дәстүрлі шаруашылығына тигізген әсерін талдадыңыз.

16 слайд