Ашық сабақ Тұйық етістік 6-сынып немесе Тұйық етістік
Ашық сабақ Тұйық етістік 6-сынып немесе Тұйық етістік

#1 слайд
№ 9 жалпы білім беретін мектептің
қазақ тілі және әдебиеті пәні
оқытушысы:Гулзифа Абдиева
Қалмурзаевна
1 слайд
№ 9 жалпы білім беретін мектептің қазақ тілі және әдебиеті пәні оқытушысы:Гулзифа Абдиева Қалмурзаевна
#2 слайд
Наурыздың отыз бірі
Сабақтың тақырыбы:
2 слайд
Наурыздың отыз бірі Сабақтың тақырыбы:
#3 слайд
Пысықтау сұрақтарыПысықтау сұрақтары
1.Тұйық етістік дегеніміз не?
2.Тұйық етістіктер қалай
жасалады?
3.Тұйық етістіктің өзге
етістіктерден айырмашылығы неде?
4.Тұйық етістіктің сұрағы қандай?
5.Бір мысал ойла, септе
5. «Айту» сөзін тәуелде
3 слайд
Пысықтау сұрақтарыПысықтау сұрақтары 1.Тұйық етістік дегеніміз не? 2.Тұйық етістіктер қалай жасалады? 3.Тұйық етістіктің өзге етістіктерден айырмашылығы неде? 4.Тұйық етістіктің сұрағы қандай? 5.Бір мысал ойла, септе 5. «Айту» сөзін тәуелде
#4 слайд
Жаңа сабақЖаңа сабақ
1. Дауыссыз дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық 1. Дауыссыз дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық
етістіктің етістіктің
– у– у
жұрнағы дауысты болып жалғанады: жұрнағы дауысты болып жалғанады:
бар-у, қайт-бар-у, қайт-
у, көр-у, кел-уу, көр-у, кел-у
. Дауысты дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық . Дауысты дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық
етістіктің етістіктің
– у– у
жұрнағы дауыссыз болып жалғанады: жұрнағы дауыссыз болып жалғанады:
ойнау, ойнау,
сөйлеу, бармау, келмеу.сөйлеу, бармау, келмеу.
2. Дауысты ы, і дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық 2. Дауысты ы, і дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық
етістіктің етістіктің
– у– у
жұрнағы жалғанғанда, түбірдің соңындағы жұрнағы жалғанғанда, түбірдің соңындағы
ы, іы, і
дыбыстары жазылмай, дыбыстары жазылмай,
- у- у
дыбысының құрамына еніп кетеді де, дыбысының құрамына еніп кетеді де,
ол ол
(у)(у)
дауысты дыбыс болып есептеледі. дауысты дыбыс болып есептеледі.
Мыс: Оқы + у оқу, тасы +у тасу, кемі + у кему т.бМыс: Оқы + у оқу, тасы +у тасу, кемі + у кему т.б
3. Қатаң 3. Қатаң
п,қ,кп,қ,к
дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық
етістіктің етістіктің
– у– у
жұрнағы жалғанғанда, түбір соңындағы жұрнағы жалғанғанда, түбір соңындағы
п п
дыбысы дыбысы
б - ға, қ, кб - ға, қ, к
дыбыстары дыбыстары
ғ, гғ, г
дыбыстарына айналады. дыбыстарына айналады.
Мысалы: ақ+у-ағу, кеп+у-кебу,тап+у-табу, үк+у-угу, Мысалы: ақ+у-ағу, кеп+у-кебу,тап+у-табу, үк+у-угу,
ық+у-ығу.ық+у-ығу.
4 слайд
Жаңа сабақЖаңа сабақ 1. Дауыссыз дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық 1. Дауыссыз дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық етістіктің етістіктің – у– у жұрнағы дауысты болып жалғанады: жұрнағы дауысты болып жалғанады: бар-у, қайт-бар-у, қайт- у, көр-у, кел-уу, көр-у, кел-у . Дауысты дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық . Дауысты дыбыстарға біткен етістіктерге тұйық етістіктің етістіктің – у– у жұрнағы дауыссыз болып жалғанады: жұрнағы дауыссыз болып жалғанады: ойнау, ойнау, сөйлеу, бармау, келмеу.сөйлеу, бармау, келмеу. 2. Дауысты ы, і дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық 2. Дауысты ы, і дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық етістіктің етістіктің – у– у жұрнағы жалғанғанда, түбірдің соңындағы жұрнағы жалғанғанда, түбірдің соңындағы ы, іы, і дыбыстары жазылмай, дыбыстары жазылмай, - у- у дыбысының құрамына еніп кетеді де, дыбысының құрамына еніп кетеді де, ол ол (у)(у) дауысты дыбыс болып есептеледі. дауысты дыбыс болып есептеледі. Мыс: Оқы + у оқу, тасы +у тасу, кемі + у кему т.бМыс: Оқы + у оқу, тасы +у тасу, кемі + у кему т.б 3. Қатаң 3. Қатаң п,қ,кп,қ,к дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық дыбыстарына біткен етістіктерге тұйық етістіктің етістіктің – у– у жұрнағы жалғанғанда, түбір соңындағы жұрнағы жалғанғанда, түбір соңындағы п п дыбысы дыбысы б - ға, қ, кб - ға, қ, к дыбыстары дыбыстары ғ, гғ, г дыбыстарына айналады. дыбыстарына айналады. Мысалы: ақ+у-ағу, кеп+у-кебу,тап+у-табу, үк+у-угу, Мысалы: ақ+у-ағу, кеп+у-кебу,тап+у-табу, үк+у-угу, ық+у-ығу.ық+у-ығу.
#5 слайд
237-жаттығу. Тұйық етістіктерді тауып, 237-жаттығу. Тұйық етістіктерді тауып,
олардың қай септікте тұрғанын олардың қай септікте тұрғанын
ажыратыңдар. Үлгі:Сөйлеуді: сөйлеу-ажыратыңдар. Үлгі:Сөйлеуді: сөйлеу-
тұйық етістік -ді табыс септігінің тұйық етістік -ді табыс септігінің
жалғауы. жалғауы.
238-жаттығу. Тұйық етістікті тауып 238-жаттығу. Тұйық етістікті тауып
астын сызыңдар. Үлгі: Тілді астын сызыңдар. Үлгі: Тілді
қадірлеуқадірлеу
дұрыс дұрыс
сөлеуденсөлеуден
басталады. басталады.
5 слайд
237-жаттығу. Тұйық етістіктерді тауып, 237-жаттығу. Тұйық етістіктерді тауып, олардың қай септікте тұрғанын олардың қай септікте тұрғанын ажыратыңдар. Үлгі:Сөйлеуді: сөйлеу-ажыратыңдар. Үлгі:Сөйлеуді: сөйлеу- тұйық етістік -ді табыс септігінің тұйық етістік -ді табыс септігінің жалғауы. жалғауы. 238-жаттығу. Тұйық етістікті тауып 238-жаттығу. Тұйық етістікті тауып астын сызыңдар. Үлгі: Тілді астын сызыңдар. Үлгі: Тілді қадірлеуқадірлеу дұрыс дұрыс сөлеуденсөлеуден басталады. басталады.
#6 слайд
Сергіту сәтіСергіту сәті
Сен білесің бе?Сен білесің бе?
1. Істеу қиын, сынау оңай.1. Істеу қиын, сынау оңай.
Еңбек пен оқу – аға мен ініЕңбек пен оқу – аға мен іні
2. Ашу-дұшпан, ақыл - дос, ақылыңа ақыл 2. Ашу-дұшпан, ақыл - дос, ақылыңа ақыл
қос.қос.
3. Абайдың қай өлеңі тұйық етістіктен 3. Абайдың қай өлеңі тұйық етістіктен
аяқталады?аяқталады?
«Махаббат, достық қылуға»«Махаббат, достық қылуға»
6 слайд
Сергіту сәтіСергіту сәті Сен білесің бе?Сен білесің бе? 1. Істеу қиын, сынау оңай.1. Істеу қиын, сынау оңай. Еңбек пен оқу – аға мен ініЕңбек пен оқу – аға мен іні 2. Ашу-дұшпан, ақыл - дос, ақылыңа ақыл 2. Ашу-дұшпан, ақыл - дос, ақылыңа ақыл қос.қос. 3. Абайдың қай өлеңі тұйық етістіктен 3. Абайдың қай өлеңі тұйық етістіктен аяқталады?аяқталады? «Махаббат, достық қылуға»«Махаббат, достық қылуға»
#7 слайд
Алгоритмдік деңгейАлгоритмдік деңгей
1.Шегелеу, сұрау сөзіне фонетикалық талдау
жаса
2.Болу, көру сөзін септе
7 слайд
Алгоритмдік деңгейАлгоритмдік деңгей 1.Шегелеу, сұрау сөзіне фонетикалық талдау жаса 2.Болу, көру сөзін септе
#8 слайд
Шығармашылық деңгейШығармашылық деңгей
I топ
Есімше, көсемше, тұйық етістікті
қатыстырып өлең құрастыр
II топ
Тұйық етістікті қатыстырып әңгіме құра
III топ
Әрі зат есім,әрі тұйық етістік ретінде
сөйлем құра
8 слайд
Шығармашылық деңгейШығармашылық деңгей I топ Есімше, көсемше, тұйық етістікті қатыстырып өлең құрастыр II топ Тұйық етістікті қатыстырып әңгіме құра III топ Әрі зат есім,әрі тұйық етістік ретінде сөйлем құра
#9 слайд
Үйге тапсырма.Үйге тапсырма.
Тұйық етістіктің емлесі.Тұйық етістіктің емлесі.
239-жаттығу. 239-жаттығу.
Берілген мақал- мәтелдерде Берілген мақал- мәтелдерде
тұйық етістікті сөздерді қандай тұйық етістікті сөздерді қандай
өзгеріске ұшырағанын өзгеріске ұшырағанын
айтыңдар.айтыңдар.
9 слайд
Үйге тапсырма.Үйге тапсырма. Тұйық етістіктің емлесі.Тұйық етістіктің емлесі. 239-жаттығу. 239-жаттығу. Берілген мақал- мәтелдерде Берілген мақал- мәтелдерде тұйық етістікті сөздерді қандай тұйық етістікті сөздерді қандай өзгеріске ұшырағанын өзгеріске ұшырағанын айтыңдар.айтыңдар.
шағым қалдыра аласыз













