Ашық сабақ. Тұмар (Томирис) туралы аңыз 5 сынып
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
1 слайд
2 слайд
Қазақ тілі мен әдебиеті
5-сынып
Бөлім: Ежелгі көшпелілер мәдениеті. Тұмар
ханшайым туралы аңыз
1-сабақ
Тақырып: Тұмар (Томирис) туралы аңыз
Әзірлеуші: Елемисова Диана Сериковна
Орал қаласының №13 жалпы орта білім беретін
мектептің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
2 слайд
Қазақ тілі мен әдебиеті 5-сынып Бөлім: Ежелгі көшпелілер мәдениеті. Тұмар ханшайым туралы аңыз 1-сабақ Тақырып: Тұмар (Томирис) туралы аңыз Әзірлеуші: Елемисова Диана Сериковна Орал қаласының №13 жалпы орта білім беретін мектептің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
3 слайд
Бөлім: Ежелгі көшпелілер мәдениеті. Тұмар
ханшайым туралы аңыз
Сабақ тақырыбы: Тұмар (Томирис) туралы аңыз
Қазақ тілі мен әдебиетіСабақ мақсаты: Бағалау критерийі:
Тыңдалым материалдарының
мазмұны негізінде сұрақтарға
жауап беру;
Жіктеу, сілтеу, сұрау
есімдіктерін жазбаша, ауызша
жұмыстарда орынды қолдану.
Тыңдалым материалдарының
мазмұнын түсінеді,
сұрақтарға жауап береді;
Жіктеу, сілтеу, сұрау
есімдіктерін жазбаша, ауызша
жұмыстарда орынды қолдана
алады.
3 слайд
Бөлім: Ежелгі көшпелілер мәдениеті. Тұмар ханшайым туралы аңыз Сабақ тақырыбы: Тұмар (Томирис) туралы аңыз Қазақ тілі мен әдебиетіСабақ мақсаты: Бағалау критерийі: Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру; Жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін жазбаша, ауызша жұмыстарда орынды қолдану. Тыңдалым материалдарының мазмұнын түсінеді, сұрақтарға жауап береді; Жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін жазбаша, ауызша жұмыстарда орынды қолдана алады.
4 слайд
Жаңа сөздер:
Патшайым – царица
Тәрбиелейді – воспитывал
Қашып құтылған – сбежал (а)
Елші – посол
Жеңеді – победить
Семсер – меч
Қалқыма – понтон (плавучий мост)
Мұнара – башня, вышка
4 слайд
Жаңа сөздер: Патшайым – царица Тәрбиелейді – воспитывал Қашып құтылған – сбежал (а) Елші – посол Жеңеді – победить Семсер – меч Қалқыма – понтон (плавучий мост) Мұнара – башня, вышка
5 слайд
Суретте кім бейнеленген?
Ол туралы не білесің?
5 слайд
Суретте кім бейнеленген? Ол туралы не білесің?
6 слайд
1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, сұрақтарға
жауап беріңіз.
Сақ патшайымы — Тұмардың (ж.ж.с.д. 570 — 520) есімі ежелгі жазбаларда
«Томирис» деп көрсетілген. Тұмар — массагеттердің патшайымы, скиф
халқының көсемі — Ишпақайдың ұрпағы, Скифтердің патшасы — Мадийдің
шөбересі, массагеттердің патшасы — Сыпырдың қызы. Патшайымның
анасы Томиристің сәби шағында қайтыс болады. Кішкентай қызды әкесі
тәрбиелейді.
Томирис бала кезінен әскери іс-қимыл мен қару-жарақ пайдаланылатын
ортада өскен. Әкесімен бірге жаулардан бірнеше рет қашып құтылған. Ал бес
жасынан бастап асау атқа мініп жүрген. Алты жасында қолына ақинақ —
қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған.
Парсылардың Кир патшасын жеңген соң Томиристің аты тарихта қалған.
Кир патша шығыстағы массагеттерді жаулап алуды көздеген.
Алдымен, Кир көшпенділер еліне елші аттандырады. Олардың патшайымы
— Тұмардың өзіне тұрмысқа шығуын сұрайды. Осылайша Кир
массагеттермен соғысуға сылтау іздейді. Т ұмар Кир патшаның (ж.ж.с.д. 558—
530) ұсынысын қабылдамайды. Осыны сылтау еткен Кир жаугерлерін
шығысқа қарай аттандырады. Аракс дариясына жетіп, үстінен қалқыма
көпірлер құруға, кемелердің кермесінде мұнара қамалдар тұрғызуға әмір
етеді.
6 слайд
1-тапсырма. Мәтінді мұқият тыңдап, сұрақтарға жауап беріңіз. Сақ патшайымы — Тұмардың (ж.ж.с.д. 570 — 520) есімі ежелгі жазбаларда «Томирис» деп көрсетілген. Тұмар — массагеттердің патшайымы, скиф халқының көсемі — Ишпақайдың ұрпағы, Скифтердің патшасы — Мадийдің шөбересі, массагеттердің патшасы — Сыпырдың қызы. Патшайымның анасы Томиристің сәби шағында қайтыс болады. Кішкентай қызды әкесі тәрбиелейді. Томирис бала кезінен әскери іс-қимыл мен қару-жарақ пайдаланылатын ортада өскен. Әкесімен бірге жаулардан бірнеше рет қашып құтылған. Ал бес жасынан бастап асау атқа мініп жүрген. Алты жасында қолына ақинақ — қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған. Парсылардың Кир патшасын жеңген соң Томиристің аты тарихта қалған. Кир патша шығыстағы массагеттерді жаулап алуды көздеген. Алдымен, Кир көшпенділер еліне елші аттандырады. Олардың патшайымы — Тұмардың өзіне тұрмысқа шығуын сұрайды. Осылайша Кир массагеттермен соғысуға сылтау іздейді. Т ұмар Кир патшаның (ж.ж.с.д. 558— 530) ұсынысын қабылдамайды. Осыны сылтау еткен Кир жаугерлерін шығысқа қарай аттандырады. Аракс дариясына жетіп, үстінен қалқыма көпірлер құруға, кемелердің кермесінде мұнара қамалдар тұрғызуға әмір етеді.
7 слайд
1. Тұмар қай жылдары өмір сүрді?
2. Тұмардың есімі ежелгі жазбаларда қалай көрсетілген?
3. Тұмар кімдердің патшайымы?
4. Тұмар кімнің ұрпағы?
5. Томирис қай ортада өскен?
6. Томирис неше жасында соғыс өнеріне жаттыға
бастаған?
7. Қай патша массагеттерді жаулап алуды көздеді? «Серпілген сауал» әдісі бойынша төмендегі
сұрақтарға жауап бер:
7 слайд
1. Тұмар қай жылдары өмір сүрді? 2. Тұмардың есімі ежелгі жазбаларда қалай көрсетілген? 3. Тұмар кімдердің патшайымы? 4. Тұмар кімнің ұрпағы? 5. Томирис қай ортада өскен? 6. Томирис неше жасында соғыс өнеріне жаттыға бастаған? 7. Қай патша массагеттерді жаулап алуды көздеді? «Серпілген сауал» әдісі бойынша төмендегі сұрақтарға жауап бер:
8 слайд
Бағалау критерийі:
•
тыңдалым материалдарының мазмұны
негізінде сұрақтарға жауап беріңіз
Дескриптор:
•
мәтінді тыңдайды;
•
мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап
береді
8 слайд
Бағалау критерийі: • тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беріңіз Дескриптор: • мәтінді тыңдайды; • мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді
9 слайд
1. ж.ж.с.д. 570 — 520
2. Тұмардың есімі ежелгі жазбаларда
«Томирис» деп көрсетілген.
3. Тұмар — массагеттердің патшайымы.
4. Тұмар скиф халқының көсемі —
Ишпақайдың ұрпағы.
5. Томирис бала кезінен әскери іс-қимыл мен
қару-жарақ пайдаланылатын ортада өскен.
6. Алты жасында қолына ақинақ — қысқа
семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға
бастаған.
7. Кир патша шығыстағы массагеттерді
жаулап алуды көздеген.Өзіңді тексер!
9 слайд
1. ж.ж.с.д. 570 — 520 2. Тұмардың есімі ежелгі жазбаларда «Томирис» деп көрсетілген. 3. Тұмар — массагеттердің патшайымы. 4. Тұмар скиф халқының көсемі — Ишпақайдың ұрпағы. 5. Томирис бала кезінен әскери іс-қимыл мен қару-жарақ пайдаланылатын ортада өскен. 6. Алты жасында қолына ақинақ — қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған. 7. Кир патша шығыстағы массагеттерді жаулап алуды көздеген.Өзіңді тексер!
10 слайд
2-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша жіктеу, сілтеу, сұрау
есімдіктерін қолданып сөйлем құра.
Мысалы: Мынау (сілтеу есімдігі) кім? Мен (жіктеу есімдігі)
Тұмар патшайым туралы аңыз білемін. Томиристі кім (сұрау
есімдігі) тәрбиелейді?
Бағалау критерийі: мәтін мазмұны бойынша жіктеу, сілтеу,
сұрау есімдіктерін қолданып сөйлем құраңыз
Дескриптор: мәтін мазмұны бойынша жіктеу, сілтеу, сұрау
есімдіктерін қолданып сөйлем құрай алады
10 слайд
2-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін қолданып сөйлем құра. Мысалы: Мынау (сілтеу есімдігі) кім? Мен (жіктеу есімдігі) Тұмар патшайым туралы аңыз білемін. Томиристі кім (сұрау есімдігі) тәрбиелейді? Бағалау критерийі: мәтін мазмұны бойынша жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін қолданып сөйлем құраңыз Дескриптор: мәтін мазмұны бойынша жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін қолданып сөйлем құрай алады
11 слайд
3-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша кестедегі
ақпараттың «шын, жалған» екенін тексер
.№ Ақпарат Шын Жалған
1 Тұмар — массагеттердің патшайымы
2 Кішкентай қызды әжесі тәрбиелейді.
3 Тұмардың есімі ежелгі жазбаларда
«Томирис» деп көрсетілген.
4 Патшайымның анасы Томиристің
сәби шағында қайтыс болады.
5 Сегіз жасында қолына ақинақ —
қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне
жаттыға бастаған.
11 слайд
3-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша кестедегі ақпараттың «шын, жалған» екенін тексер .№ Ақпарат Шын Жалған 1 Тұмар — массагеттердің патшайымы 2 Кішкентай қызды әжесі тәрбиелейді. 3 Тұмардың есімі ежелгі жазбаларда «Томирис» деп көрсетілген. 4 Патшайымның анасы Томиристің сәби шағында қайтыс болады. 5 Сегіз жасында қолына ақинақ — қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған.
12 слайд
Бағалау критерийі: Мәтін мазмұны бойынша
кестедегі ақпараттың «шын, жалған» екенін
тексеріңіз
Дескриптор:
Берілген тапсырманы мұқият оқиды;
Ақпараттың шын немесе жалған екенін анықтайды
12 слайд
Бағалау критерийі: Мәтін мазмұны бойынша кестедегі ақпараттың «шын, жалған» екенін тексеріңіз Дескриптор: Берілген тапсырманы мұқият оқиды; Ақпараттың шын немесе жалған екенін анықтайды
13 слайд
№ Ақпарат Шын Жалған
1 Тұмар — массагеттердің патшайымы
2 Кішкентай қызды әжесі тәрбиелейді.
3 Тұмардың есімі ежелгі жазбаларда
«Томирис» деп көрсетілген.
4 Патшайымның анасы Томиристің
сәби шағында қайтыс болады.
5 Сегіз жасында қолына ақинақ —
қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне
жаттыға бастаған. Өзіңді тексер!
13 слайд
№ Ақпарат Шын Жалған 1 Тұмар — массагеттердің патшайымы 2 Кішкентай қызды әжесі тәрбиелейді. 3 Тұмардың есімі ежелгі жазбаларда «Томирис» деп көрсетілген. 4 Патшайымның анасы Томиристің сәби шағында қайтыс болады. 5 Сегіз жасында қолына ақинақ — қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған. Өзіңді тексер!
14 слайд
Үй тапсырмасы
Мәтін мазмұнын өз сөзіңмен қысқаша айт. «Тұмар патшайым
кім?» деген сұраққа жауап бер, оны сызба түрінде жаз.
Бағалау критерийі:
Мәтін мазмұнын өз сөзіңмен қысқаша айтып бер;
«Тұмар патшайым кім?» деген сұраққа жауап бер, оны сызба
түрінде жаз.
Дескриптор:
мәтін мазмұнын өз сөзімен қысқаша айтады;
«Тұмар патшайым кім?» деген сұраққа жауап береді;
жауабын сызба түрінде жазады.
14 слайд
Үй тапсырмасы Мәтін мазмұнын өз сөзіңмен қысқаша айт. «Тұмар патшайым кім?» деген сұраққа жауап бер, оны сызба түрінде жаз. Бағалау критерийі: Мәтін мазмұнын өз сөзіңмен қысқаша айтып бер; «Тұмар патшайым кім?» деген сұраққа жауап бер, оны сызба түрінде жаз. Дескриптор: мәтін мазмұнын өз сөзімен қысқаша айтады; «Тұмар патшайым кім?» деген сұраққа жауап береді; жауабын сызба түрінде жазады.
15 слайд
Белсенді ресурстар:
https://youtu.be/Elw70vv5SuU
15 слайд
Белсенді ресурстар: https://youtu.be/Elw70vv5SuU