#1 слайд
Жасөспірімдердің ұйқысы: оқу және мінез-құлыққа әсері

1 слайд

#2 слайд
Мақсаты: -ата-аналардың ұйқыға жауапкершілікпен қарауы жасөспірімнің денсаулығын және психикалық саулығын сақтау факторы ретінде қарастыру Міндеттері: 1) ата-аналардың жасөспірімнің ұйқы сапасын жақсарту үшін қолайлы жағдайлар жасауға ынталандыру; 2) жасөспірімдердің танымдық белсенділігі мен мінез-құлқына ұйқының әсерін түсінуге ықпал ету; 3) ұйқы сапасын жақсартуға көмектесу үшін практикалық дағдыларды дамыту

2 слайд

#3 слайд

3 слайд

#4 слайд
Ұйқы-жасөспірімдер үшін қаншалықты маңызды? Жасөспірімдік кезең – қалыптасу кезеңі. Бұл аралықта ми мен дене айтарлықтай дамудан өтеді. Ал ересек өмірге көшу эмоцияларға, әлеуметтік және отбасылық өмірге, оқуға әсер ететін маңызды өзгерістерді әкеледі. Алайда, зерттеулерге сүйенетін болсақ, көптеген жасөспірімдер қажет болғаннан әлдеқайда аз ұйықтайды. Американдық ғалымдар жасөспірімдерге күніне 8-ден 10 сағатқа дейінгі мөлшерде ұйқы қажет екендігін айтады. Ұсынылған ұйқының осы мөлшерін алу жасөспірімдердің физикалық денсаулығын, эмоционалдық әл-ауқатын және мектептегі үлгерімін сақтауына көмектеседі. Ұйқының ырғағы және ояну жарық түсуіне байланысты. Көру рецепторлары жарық түсу деңгейін сезіп, миға хабар береді. Бұл екі маңызды гормонның түзілуіне жол бастайды. Ол ұйықтау мен оянуға жауап беретін мелатонин және кортизол гормондары.  Мелатонин – ұйқы гормоны. Ол қараңғы түскенде домалақ безде түзіледі. Қысым мен температура төмендеуіне сеп болып, ағзаны тыныштандырады, ағзаға "Ұйықтайтын уақыт болды!" деген хабарді жеткізеді. Таңға жуық мелатонин синтезі қысқарады. Жарық түскен сайын қанда кортизол көбейе түседі. Бұл гормон бізді ұйқыдан оятып, сергітеді, жаңа күнге жетерлік қуат береді. Қысқы мезгілде жиі маужырап, жазды күндері жарқырап жүруіміз де осы гормондарға, циркадты ырғаққа байланысты.

4 слайд

#5 слайд
Неліктен жасөспірімдер үшін дұрыс ұйқы маңызды?  Ойлау және академиялық жетістік үшін: Ұйқы миға пайдалы әсер етіп қана қоймай зейінді, есте сақтауды және аналитикалық ойлауды дамытуға ықпал етеді. Бұл білімді бекіту мен ойлауды өткір етуге өз көмегін тигізеді. Эмоционалды денсаулық үшін: Көптеген адамдар ұйқының көңіл-күйге қалай әсер ететіндігі мен тітіркенуді және шамадан тыс эмоционалды реакциялардың пайда болуына ықпал ететіндігін біле бермейді. Уақыт өте келе, оның салдары үлкен жаңа әлеуметтік қарым-қатынастарға бейімделетін жасөспірімдер үшін ауыр болуы мүмкін. Физикалық даму мен денсаулық үшін: Ұйқы - дененің барлық дерлік жүйелерінің тиімді жұмыс істеуіне ықпал етеді. Ол иммундық жүйені нығайтады, гормондарды реттеуге көмектеседі, бұлшықеттер мен тіндердің қалпына келуіне өз септігін тигізеді.

5 слайд

#6 слайд
Неліктен жасөспірімдер қажетті мөлшерде ұйықтамайды?  Жасөспірімдер арасында ұйқының бұзылуының нақты бір себебі жоқ. Бұл мәселеге бірнеше факторлар ықпал етеді: Шектеулі уақыт.  Жасөспірімдердің қолдары жиі бос болмайды. Мектептегі тапсырмалар, үй жұмыстары, қоғамдық өмір, жұмыстар және спорт олардың уақытын және назарын қажет етеді. Күн сайын көп нәрсемен айналысу керек, сондықтан көптеген жасөспірімдер жеткілікті мөлшерде ұйықтамайды. Электрондық құрылғыларды пайдалану.  Кешке дейін экран алдында отыруға кететін уақыт ұйқының бұзылуына ықпал етуі мүмкін. Бұл құрылғыларды пайдалану жасөспірімдердің миын сергек күйде ұстауға мүмкіндік береді, ал күнделікті хабарландырулар ұйқының бұзылуына әкеліп соқтырады. Сондай-ақ, ғылыми мәліметтерге сүйентін болсақ, ұялы телефондардың сәулесінің әсерінен мелатониннің (ұйқы гармоны) өндірісі бәсеңдейді. Психикалық денсаулықтың бұзылуы.  Мазасыздық пен депрессия сияқты психиатриялық бұзылулар жасөспірімдерде де, ересектерде де сапалы ұйқының болмауына әсер ететін проблема болып табылады. Ұйқының жеткіліксіз мөлшері ұйқыны да, эмоционалдық әл-ауқатты да нашарлатады. Бұл әлеуметтік өмірге өз әсерін тигізуі мүмкін.

6 слайд

#7 слайд
 Қанша уақыт ұйықтаған дұрыс? Ұйқының ұзақтығы жас шамасына да байланысты. Неғұрлым жасы кіші болса, соғұрлым көбірек ұйықтауы қажет.

7 слайд

#8 слайд
«Ұйқы туралы мифтер мен шындық» Әр адам 8 сағат ұйықтауы керек. Жұмсақ матрасқа қарағанда қатты матраста ұйықтаған жақсы. Қай мезгілде ұйықтағаныңыз маңызды емес – ең бастысы, ұйқының жалпы сағаты жеткілікті. Ұйықтар алдында тамақ ішпеген дұрыс.

8 слайд

#9 слайд
«Ұйқының бұзылу себептері» «Ұйқының бұзылу салдары» «Ұйқыға қалай дайындалу керек» «Ұйқы гигиенасы»

9 слайд

#10 слайд
Рефлексия. Сұрақтар: 1. Сабақ барысында өзіңіз үшін жаңа не білдіңіз? 2. Ақпаратпен танысқан кезде ойыңыз өзгерді ме? Неге?

10 слайд