#1 слайд
ЖШС “Салтанат-Эль” балабақшасы «Балабақшадағы тәртібі қиын балалар. Олармен қалай жұмыс істеу керек?» Психолог Маса қбаева Ақтоты Меңдіғалиқызы

1 слайд

#2 слайд
Мақсаты: баланың қиын тәртібінің себептерін анықтау және олармен жұмыс істеуде тәрбиешілердің психологиялық сауаттылығын арттыру . Міндеттері: Қиын балалар түрлерін жіктеу; Баланың қиын тәртібінің пайда болу себептерімен таныстыру; Қиын балалармен жұмыс істеудің тиімді жолдарын ұсыну .

2 слайд

#3 слайд
Сонымен, «қиын балалар» қатарына кімдерді жатқызамыз?

3 слайд

#4 слайд
• қобалжығыш • гипербелсенді • агрессивті • ұялшақ • тұйық Қиын балалар:

4 слайд

#5 слайд
«Қобалжығыш балалар» Қобалжуы басым балалар – кез келген ӛмірлік жағдайларда, тіпті ол елеусіз мәселе болса да, үнемі алаңдаумен болатын адамның жеке психологиялық ерекшелігі тән балалар. Өздеріне қоятын талаптары тым жоғары, өздеріне қашанда сын тағады. Олардың өзін-өзі бағалауы әте төмен, барлық жағынан басқалардан нашармын деп есептейді. Мұндай балалар қашанда ересектердің қолдауын күтеді.

5 слайд

#6 слайд
Балалардың қобалжуының туындау себептері -Бала мен ата-ана арасындағы қарым-қатынастың бұзылуы; -Түрлі себептерден пайда болатын ішкі қақтығыстар. Қобалжуы басым балалармен 3 бағытта жұмыс жасау ұсынылады: 1. Ӛзін-ӛзі бағалауын жоғарылату; 2. Баланы қобалжытатын жағдайларда ӛзін басқаруға үйрету; 3. Денесін қысымнан босату

6 слайд

#7 слайд
«Агрессивті балалар» Агрессивті балалар – тіл алмайтын, қатарластарына ө те қатал қарайтын, төбелесқор, шектен тыс белсенділік танытатын балалар. Агрессивті бала басқа балаларға үнемі шабуыл жасайды, оларды мазақ қылады және ұрады, ойыншықтарын алып қояды, сындырады, бір сөзбен айтқанда балабақшаның «қорқынышына» айналады. Олар ересектердің түсінігі мен қолдауына мұқтаж. Сондықтан біздің міндетіміз – балаға уақытылы жәрдем беру .

7 слайд

#8 слайд
Балалардың агрессивті тәртібінің себептері:  Ата-аналарының қабылдамауы;  Ата-аналар тарапынан дұрыс қатынас жасалмауы;  Жағымды эмоционалдық байланыстардың үзілуі;  Орынсыз айтылған сындар мен баланы тӛмендететін ескертулер;  Ата-ана назарынан тыс қалу;  Физикалық белсенділігіне шектеу қою;  Баланың жеке ерекшеліктері, оның мінезі, темпераменті, т.б. Агрессивті балаларға қалай көмек көрсету керек? Мұндай балалармен жұмыс 3 бағытта жүргізілуі керек: 1. Баланың ашу-ызасымен жұмыс істеу – яғни балаға ӛз ашу-ызасын басқа адамдарға зиянын тигізбей шығаруды үйрету . 2. Ӛзін-ӛзі бақылауды үйрету – балаға ашу немесе қобалжу тудыратын жағдайларда ӛзін-ӛзі ұстай білу дағдысын үйрету . 3. Баланың сезімдерімен жұмыс істеу – ӛзінің және басқа адамдардың кӛңіліне қарау, ӛзін басқа адамның орнына қоя білу, басқаларға сену сияқты қасиеттерді үйрету .

8 слайд

#9 слайд
Гипербелсенді балалар - қозғалыс белсенділігі шектен тыс жоғары балалар. Мұндай балалар бір сәт тыныш отыра алмайды. Ол күнімен қозғалыста, біреудің артынан қуады, секіреді, жүгіреді, тыным таппайды. Оның бірнәрсеге қызығушылық танытуы ӛте сирек, «Не үшін?» «Неліктен?» деген сауалдарды гиперактивті балалар жиі қолдана бермейді. Сауал қойған күнде де оның жауабын естуді ұмытып кетеді. Бала үнемі қозғалыста болса да ебедейсіз келеді, жүгіріп жүріп заттарды құлатады, ойыншықтарды сындырып алады, жиі құлап қалады. Кӛңіл-күйі күрт ӛзгереді. Бірде қатты қуанып жүрген бала, енді бір қарасаңыз бітпейтін еркелігін кӛрсетеді. Кӛп жағдайда агрессивті қылық кӛрсетеді. «Гипербелсенді балалар»

9 слайд

#10 слайд
 Генетикалық себептер ( тұқым қуалау арқылы беріледі);  Биологиялық себептер (аяғы ауыр кезде мидың жарақаттануы, туу кезіндегі жарақаттар);  Әлеуметтік-психологиялық себептер (ата-аналардың ішімдікке салынуы, тәрбиенің дұрыс ұйымдастырылмауы). Гиперактивті балалардың туындау себептері:

10 слайд

#11 слайд
- Олар жазалауды қабылдай алмайды, керісінше, мақтау сөз оларға жақсы әсер етеді. - Қиын жағдайда баланы құшақтау, жұбату, өзіне жақын тарту жағымды нәтиже береді, ал үнемі ұрысу, шектеу қою жағдайды одан бетер өршітіп жібереді. - Баламен бірлесіп оның күнделікті күн тәртібін ұйымдастыру баланың өмірін дұрыс ұйымдастыруға көмектеседі. - Баланың талпыныстарын жиі айтып, мақтап отыру оның құштарлығын арттырады. - Гиперактивті бала көпшілікті көтере алмайды, сондықтан оған бір ғана адаммен болу пайдалырақ. - Мұндай балаларды қатты шаршатпау керек, шаршау олардың өзін-өзі басқаруын төмендетіп, белсенділігін арттырып жібереді. • Қойылатын шектеулер міндетті түрде жұмсақ сөзбен байыппен айтылып жеткізілуі керек Геперактивті балалармен қалай жұмыс жасау керек?

11 слайд

#12 слайд
Ұялшақ балалар –өзін және өз мүмкіндіктерін басқа адамдар алдында көрсетуден қысылатын балалар. Ұялшақ балалар Ұялшақтыққа себеп болатын факторлар: - Ерте анасынан айрылу; - Ата-аналарының шектен тыс қаталдығы; - Балаға қойылатын талаптардың кӛптігі.

12 слайд

#13 слайд
Ұялшақ балалармен қалай жұмыс істеу керек? 1. Оны басқа балалармен салыстырмаңыз және де оның сәтсіздіктерін бетіне баспаңыз. Керісінше, оның аздаған жетістіктерін атап сол үшін мақтай біліңіз. Басты міндет – балаға шынайы сенім білдіру . 2. Оны асықтырмаңыз, жаңашылдыққа үйренуіне уақыт беріңіз. Ұялшақ балаға жаңа жағдайлармен танысуға, қарауға, мұндағы тәртіпті түсінуге біраз уақыт қажет болады. 3. Баланы батыл болуға күштеменіз. Ересектердің батылдыққа үйретіп айтқан кеңестерді еш нәтиже бермейді. Себебі, бала 7 жасқа дейін сезімдер мен бейнелер әлемінді ӛмір сүреді. 4. Балаға да, баланың көзінше де айқайлауға болмайды. 5. Балаға шектен тыс талап қою өте қауіпті. Бала оның тәртібіне, жетістіктеріне қарамастан өзін бағалайтындығын сезінуі керек. 6. Бала өз мүмкіндіктерін көрсете алатын, өзіне деген сенімділігін арттыратын, қатарластарының құрметіне ие болатын жағдайлар қалыптастыруға тырысыңыз.

13 слайд

#14 слайд
Тұйық балалар Тұйық балалар – онша сӛйлемейтін, балалармен онша ойнамайтын, тек жалғыздықты қалайтын балалар. Мұндай балалар табиғатынан үндемейді, кӛзін үнемі тӛмен салып жүреді, иығы еңкіш тартып тұрады, бірнәрсе айтсаң қалтырап кетеді, сӛйлегенде ешқашан бетіне қарамайды.

14 слайд

#15 слайд
Балалардың тұйық мінезінің түрлі себептері бар: - Баланың жеке психологиялық ерекшеліктері, жан-дүниесінің нәзіктігі; - Баланың жанұяда жалғыз өскендігі; - Ата-аналарының туыстарымен дұрыс араласпай, баланың көзінше тек жағымсыз пікірлер айтуы; - Ата-анасының балаға дұрыс көңіл бөлмеуі; - Табиғи, туа біткен кемістіктің болуы. Тұйық балалармен жұмыс Тұйық балалармен жұмыс жасауда мынадай кеңестерді есте сақтаған жөн: 1. Ар-намысына тиіп, ақыл айта бермеу; 2. Бақылау арқылы баланың бойындағы қорқыныштарын анықтап, оны жеңуге көмектесу; 3. Сөйлеу, зейін, іс-қимыл дағдыларының қалыптасуына көмектесу; 4. Эмоционалдық жайсыздықтан құтылуға көмектесу; 5. Белгілі бір іске деген қызығушылығын арттыру

15 слайд

#16 слайд
«Қиын бала» мәселесін шешуде тәрбиеші бойынан табылуы тиіс сапалар: Махаббат. Махаббатсыз тәрбие болмайды. Сыйластық. Баланы тұлға ретінде сыйлау . Толеранттылық. Әр балаға шыдамдылықпен қарау . Оптимистік кӛзқарас. Баланың жақсы қасиеттеріне сенім білдіру . Эмпатия. Басқа адамның эмоционалдық жағдайын сезіне білу .

16 слайд

#17 слайд
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

17 слайд