Балалардың оқуы мен жазуының бұзылуы және түзету жолдары
Балалардың оқуы мен жазуының бұзылуы және түзету жолдары

#1 слайд
БАЯНДАМА:
Балалардың оқуы мен
л жазуының бұзылуы
Логопед:Қошқарбаева Г.
2018-2019 ОҚУ ЖЫЛЫ
1 слайд
БАЯНДАМА: Балалардың оқуы мен л жазуының бұзылуы Логопед:Қошқарбаева Г. 2018-2019 ОҚУ ЖЫЛЫ
#2 слайд
БАЛАЛАРДЫҢ ОҚУЫ МЕН
ЖАЗУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ
Дисграфия
(жазудың
ерекше
кемістіктері)
Оптикалық,
акустикалық,
моторлы,
аграмматика
лық Алексия
(Оқуды
толық
меңгеруге
қабілеті
жетпейді) Дислексия
( Оқудың
ерекше
кемістіктері)
Фонематика
лық,семантика
лық,аграммати
калық,мнести
калық,оптика
лық,тактильді
2 слайд
БАЛАЛАРДЫҢ ОҚУЫ МЕН ЖАЗУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ Дисграфия (жазудың ерекше кемістіктері) Оптикалық, акустикалық, моторлы, аграмматика лық Алексия (Оқуды толық меңгеруге қабілеті жетпейді) Дислексия ( Оқудың ерекше кемістіктері) Фонематика лық,семантика лық,аграммати калық,мнести калық,оптика лық,тактильді
#3 слайд
Дисграфия
Акустикалық Оптикалық Моторлы Аграмматика
лық
Әріптің ,сөздің,
көру бейнесінің
қалыптасуы
бұзылады.Жеке
әріптер түрліше
қабылданады.
Көріп қабылдауы
нақты
болмағандықтан
олар жазуда
алмастырады.
(П-Н,П-И,Ц-Щ-
Ш,М-Л)Артикуляциясы
және
дыбысталуы
бойынша ұқсас
әріптерді жиі
тастап кету,
алмастыру,бұзы
лысы.Бала қалай
айтса, солай
жазады.
(Р-Л,Б-П,А-Ә,
К-Г,Ш-Ж) Жазу кезінде
қол қимыл-
қозғалысы
ның
қиындығы,
сөздің
дыбыстық
және көру
бейнелері
мен
моторлы
бейнелерінің
бұзылысы Сөйлеу тілінің
грамматикалық
жағының
дамымауымен
байланысты.
(морфологиялы
қ,синтаксистік,
жалпылау)
Бұндай
дисграфия түрі
сөз,сөйлем ,
мәтін деңгейінде
көрінеді
3 слайд
Дисграфия Акустикалық Оптикалық Моторлы Аграмматика лық Әріптің ,сөздің, көру бейнесінің қалыптасуы бұзылады.Жеке әріптер түрліше қабылданады. Көріп қабылдауы нақты болмағандықтан олар жазуда алмастырады. (П-Н,П-И,Ц-Щ- Ш,М-Л)Артикуляциясы және дыбысталуы бойынша ұқсас әріптерді жиі тастап кету, алмастыру,бұзы лысы.Бала қалай айтса, солай жазады. (Р-Л,Б-П,А-Ә, К-Г,Ш-Ж) Жазу кезінде қол қимыл- қозғалысы ның қиындығы, сөздің дыбыстық және көру бейнелері мен моторлы бейнелерінің бұзылысы Сөйлеу тілінің грамматикалық жағының дамымауымен байланысты. (морфологиялы қ,синтаксистік, жалпылау) Бұндай дисграфия түрі сөз,сөйлем , мәтін деңгейінде көрінеді
#4 слайд
Дислексия
СемантикалықФонематикалық Аграмматикалық
Олар оқығандарын
түсінбейді,механик
лық түрде
жалғастыра
береді.Ауызша
сөйлеу тілін ойша
қалыпқа келтіру
қабілеттері
жеткіліксіз.Мыс:
Ба-ла та-мақ іш-
ті.Оқиды , бірақ
түсінбейді.Фонематика
лық жүйе
қызметінің
жетілмегендігі
мен
байланысты
Мыс:с-з,ш-ж,р-
л,к-г,қаз-
қас,маса-сам а . Сөйлеу тілінің
грамматикалық
құрылымының,
морфологиялық
және синтаксистік
жалпылаудың
дамымауымен
белгіленеді.
4 слайд
Дислексия СемантикалықФонематикалық Аграмматикалық Олар оқығандарын түсінбейді,механик лық түрде жалғастыра береді.Ауызша сөйлеу тілін ойша қалыпқа келтіру қабілеттері жеткіліксіз.Мыс: Ба-ла та-мақ іш- ті.Оқиды , бірақ түсінбейді.Фонематика лық жүйе қызметінің жетілмегендігі мен байланысты Мыс:с-з,ш-ж,р- л,к-г,қаз- қас,маса-сам а . Сөйлеу тілінің грамматикалық құрылымының, морфологиялық және синтаксистік жалпылаудың дамымауымен белгіленеді.
#5 слайд
Оптикалық
Мнестикалық Тактильді
Барлық әріптерді
меңгерудің
қиындығымен ,олардың
ажыратылмаған
алмастыруларымен
сипатталады.Сөйлем
ішінде 3-5дыбысты н/е
сөздің қатарын айта
алмайды.
Санын азайтады
дыбыстарды,сөздерді
тастап кетеді. Графикалық
ұқсас әріптер мен
олардың өзара
алмастырылуым
ен және оларды
меңгерудің
қиындығымен
белгіленеді.( з-в,м-
л,п-т,и-ш,) Жанарлары
көрмейтін
балаларда
байқалады.Брайль
әліппесіндегі
тактильді
қабылданатын
әріптерді
ажыратудың
қиындығы
5 слайд
Оптикалық Мнестикалық Тактильді Барлық әріптерді меңгерудің қиындығымен ,олардың ажыратылмаған алмастыруларымен сипатталады.Сөйлем ішінде 3-5дыбысты н/е сөздің қатарын айта алмайды. Санын азайтады дыбыстарды,сөздерді тастап кетеді. Графикалық ұқсас әріптер мен олардың өзара алмастырылуым ен және оларды меңгерудің қиындығымен белгіленеді.( з-в,м- л,п-т,и-ш,) Жанарлары көрмейтін балаларда байқалады.Брайль әліппесіндегі тактильді қабылданатын әріптерді ажыратудың қиындығы
#6 слайд
Жазбаша сөйлеу тілінің бұзылуын түзету
жұмыстары
Оқу мен жазудың бұзылу механизмдері көптеген
жағдайда ұқсас болады.Сондықтан логопедиялық
түзету жұмыстарының бағыттары бірдей келеді.
-өз денесін бағдарлау ,оң,сол дене мүшелерін ажырату
-Қоршаған кеңістікті бағдарлау ;
-Сөздің дыбыстық құрамын талдау,(жай түрінен
күрделіге қарай)
-Шатастыратын дыбыстарды естігенде ,айтқанда
ажырату;
6 слайд
Жазбаша сөйлеу тілінің бұзылуын түзету жұмыстары Оқу мен жазудың бұзылу механизмдері көптеген жағдайда ұқсас болады.Сондықтан логопедиялық түзету жұмыстарының бағыттары бірдей келеді. -өз денесін бағдарлау ,оң,сол дене мүшелерін ажырату -Қоршаған кеңістікті бағдарлау ; -Сөздің дыбыстық құрамын талдау,(жай түрінен күрделіге қарай) -Шатастыратын дыбыстарды естігенде ,айтқанда ажырату;
#7 слайд
Жұмыс барысында төмендегідей
тапсырмаларды қолдану тиімді
*сөздегі дауысты дыбыстарды теріп жазу(қора-о-а)
*буындық құрамына байланысты суреттерді іріктеу
н/е цифрді көрсету
*суретті пайдаланып сөздің түсіп қалған буынын табу
(ба -пан,қай- , -шина)
*Суреттегі заттардың атын атап бірінші буынын
бөліп сөз құрау,Мыс: «сабын» , «қалам»(сақа)
*ретсіз берілген буындардан сөз құрау
(қу,шақ,ыр,тап,кі)
7 слайд
Жұмыс барысында төмендегідей тапсырмаларды қолдану тиімді *сөздегі дауысты дыбыстарды теріп жазу(қора-о-а) *буындық құрамына байланысты суреттерді іріктеу н/е цифрді көрсету *суретті пайдаланып сөздің түсіп қалған буынын табу (ба -пан,қай- , -шина) *Суреттегі заттардың атын атап бірінші буынын бөліп сөз құрау,Мыс: «сабын» , «қалам»(сақа) *ретсіз берілген буындардан сөз құрау (қу,шақ,ыр,тап,кі)
#8 слайд
*сөз қорын байыту синоним , антоним,
амоним ,жаңа сөздер пайдалану арқылы
*сөздің буындық құрамын талдау және
жинақтау
*сөз құрамы (сөз түбірі,түбірлес
сөздер,жалғау,жұрнақтар)
Түзету жұмыстарының барлық кезеңінде
балалардың танымдық процестерін,сөз
қорын,грамматикалық құрылымын
дамытуға бағытталған жұмыс түрлері
қарастырылады.
8 слайд
*сөз қорын байыту синоним , антоним, амоним ,жаңа сөздер пайдалану арқылы *сөздің буындық құрамын талдау және жинақтау *сөз құрамы (сөз түбірі,түбірлес сөздер,жалғау,жұрнақтар) Түзету жұмыстарының барлық кезеңінде балалардың танымдық процестерін,сөз қорын,грамматикалық құрылымын дамытуға бағытталған жұмыс түрлері қарастырылады.
#9 слайд
9 слайд
#10 слайд
10 слайд
#11 слайд
11 слайд
шағым қалдыра аласыз













