"Бастауыш математика курсын оқыту әдістемесі және теориясы" пәнінен "Қозғалыс есептері" тақырыбына презентация

1 слайд
Қозғалысқа байланысты есептермен жұмыс

2 слайд
Қозғалыс есептерінің түрлері: O Бір –біріне қарама-қарсы қозғалыс (кездесу қозғалысы) O Бір –бірінен қарама –қарсы қозғалыс (алыстау қозғалысы) O Бір бағыттағы қозғалыс (қуып жету қозғалысы)

3 слайд
Қозғалыс ұғымының пайда болу тарихы Қозғалыс – заттар мен құбылыстардың жалпы өзгерісін, бір-біріне әсер етуін білдіретін ұғым. Қозғалыссыз өмір болмайды, ол-барлық нәрсенің өмір сүру тәсілі. Қозғалыс- жалпы өзгеріс, нысандардың бір-біріне әрқалай әсер етуі және олардың қалпының ауысуы.Ол-материяның ажырамас өмір сүру тәсілі. Қозғалыссыз материяның болмайтыны секілді, материясыз қозғалыстың болуы мүмкін емес. Қозғалыс сан алуан болып келеді. Әрбір қозғалыстың өз иесі, өз тасымалдаушысы, яғни түпкі негізі болады. Мысалы,қарапайым бөлшектер қозғалысының өз заңдылықтары, өзіне ғана тән ерекшеліктері бар. Сол секілді материя құрылымының деңгейіне сәйкес өз қозғалысының болуы заңды.

4 слайд
Қозғалысқа берілген есептер Бастауыш сыныпта қозғалысқа берілген есептердің көпшілігі 4-сынып бағдарламасында қарастырылады. Бұл түрдегі есептердің негізгі компонеттері: а) жүрілген жол ( s ); б) жылдамдық ( v ); в) уақыт ( t ). Бұл шамалардың арасындағы байланыс келесі формулалармен өрнектеледі: s=v*t ; v=s:t ; t=s:v. Бұл шамалар бір бірлік жүйесінде болулары керек. Мысалы, егер жол километр-мен, ал уақыт сағат-пен есептелетін болса, онда жылдамдық км/сағ-пен есептеледі.

5 слайд
Қозғалысқа байланысты есептерді шешу жолдары O Есептердің шешімін іздеуде мәтінге талдау жасау ең көп тараған тәсілдердің бірі.Есептерді талдау ойлау тізбегі арқылы жүзеге асады. Талдау кезінде есептердегі белгілі және белгісіз шамалардың арасындағы байланысты анықтау керек. Кейін жоспар құрылады. Ойлау бұл кезде кері тәртіппен жүргізіледі. Есептерді талдауды аналитикалық-синтетикалық әдіспен жүргізуге де болады. Есептерді мұғалім түсіндіре отырып шығару керек. Мысалы:

6 слайд
O « Мектеп пен үйдің арасы 300 м. Оқушы минут сайын 60 м жүреді. Ол 3 мин жүрді. Мектепке жету үшін ол тағы неше метр жүруі керек?» t =3 мин Мектеп Үй 300 м Жазылу моделі: Қалғаны - ? м Мәтінді есеппен жұмыс істеу нәтижесіндегі соңғы жазылу моделі: Болғаны – 300 м Жүргені - ? м ,минут сайын 60 м ,3 мин Қалғаны - ? м

7 слайд
Егер есепті синтезді қолданып талдасақ (берілген сұраққа қарай), онда әңгімеміз мына түрде болады: - Оқушы әр минут сайын 60 м жүргенін білеміз және жолда барлығы 3 минут жүрген,біз нені біле аламыз? (Жүріп өткен жолды) - Жүріп өткен жолын қандай амалмен табамыз? (Көбейту) - Үйден мектепке дейінгі қашықтық 300 м екенін білеміз және жүріп өткен жолын біле отырып,енді нені таба аламыз? (Оқушы мектепке дейін неше метр жол жүруі керек?) -Қалған жолды қандай амалмен табамыз? (Азайту) Келесі кезеңде екі амалды орындау керек.

8 слайд
Мәтінді есептермен жұмыс істеудің келесі кезеңі – оны шығару жоспарын орындау. Есепті амалдарды орындау арқылы шығаруға болады (түсіндіре отырып немесе түсіндірмей де), сол сияқты өрнек құрып та шығаруға болады.Берілген есепті амалдар арқылы шығаруды жазайық: 1) 60*3=180 м – оқушы жүріп өтті 2) 300 – 180=120 м Енді есепті шығаруды өрнек түрінде жазып көрсетейік: 300 – 60*3=300 – 180=120 м Жауабы: 120 м жол жүруі керек.

9 слайд
Артынан қуып жету қозғалысына берілген есептер O Мысал №1.Мектеп пен үйдің арасындағы қашықтық 200 м. Бір мезгілде мектептен оқушы, ал үйден әжей шығып,олар бір бағытта жүрді. Оқушының жүру жылдамдығы 110 м/мин,ал әжейдің жүру жылдамдығы 60 м/мин. Қанша уақыттан кейін оқушы әжейді қуып жетеді? 110м/мин 60м/мин Мектеп Үй Оқушы Әжей 200 м

10 слайд
Есепті оқыған соң мәтін бойынша әңгіме жүргізіледі. Оқушылар сызбаны пайдаланып,есептің шартын құра бастайды. Мұғалім мәтін бойынша сұрақтар қоя отырып, есептің берілгенін талқылайды. Берілгені: S=200 м V 1 =110м/мин V 2 =60м/мин Табу керек: T - ? Шешуі: Оқушы мен әжейдің бір-біріне жақындау жылдамдығы- V жақын. = V 1 -V 2 V жақын. =V 1 – V 2 =110 – 60 =50 м/мин Оқушы әжейді қуып жету үшін, екеуінің арасындағы бастапқы 200 м арақашықтықты жүріп өтуі керек. T=S:V жақын. =200:50=4 мин Жауабы: Оқушы әжейді 4 минутта қуып жетеді.

11 слайд
Қорытынды Математика ең алдымен оқушылардың дұрыс ойлау мәдениетін қалыптастырады, дамытады, шыңдай түседі. Американдық педагог– математик Д.Пойа былай деген: «Математиканы білу деген не? Бұл есептерді шығара білу, онда стандарттық есептерді ғана емес ойлаудың еркіндігін,сананың салауаттылығын, өзіндік болмысты, тапқырлықты керек ететін есептерді шығару».Есеп шығару кезінде жалпылауға үйрету, ойлау, жалпылама ассоциация қалыптасады.Қозғалысқа байланысты мәтінді есептерді шығару тапқырлыққа, зеректікке, логикалық ойлай білуге, мәтінді есептерді тез және тиімді жолдармен орындауға үйретіп, ауызша, шапшаң есептеу жұмысын оңайлатады.

12 слайд