Бұлттар

1 слайд
БҰЛТТАР

1 слайд

2 слайд
Бұлт деп атмосферада белгілі бір биіктікте орналасқан, көзге көрінетін, конденсация немесе сублимация өнімдерінің жиынтығын айтамыз. Бұлттар өте жеңіл болғандықтан ауырлық күші әсер етпей, тек ауада қалқып, желдің әсерінен ғана орын ауысып отырады. Ауа ылғалдылығы төмендеген жағдайда бұлттар буланып кеуіп те кетеді, ал керісінше, ылғалдылық өссе бұлт бөлшектері де іріленіп , бір – бірімен қосылып ауырлап, жауын – шашын ретінде төмен түседі. Бұлттар жер бетіне келетін күн сәулелерін өзгертіп қана қоймай, ауа және топырақ, су қоймаларының да жылу режиміне әсер етеді.

2 слайд

3 слайд
Атмосферада вертикальді қозғалыстардың мөлшеріне, қарқындылығына және басқа да факторларға байланысты әртүрлі бұлттар пайда болады. Пайда болу жағдайына қарай бұлттар үш топқа бөлінеді: •будақ сипатты бұлттар; •толқын сипатты бұлттар; •қатпарлы (қабатты) бұлттар

3 слайд

4 слайд
шарбы бұлттар — 10 км биіктікте кездеседі, жекелеген жұқа және сирек бұлттар, түрі ақ, шарбы немесе қауырсын тәріздес будақ бұлттар — 1-2 км биіктікте пайда болады, негізі жайпақ горизонтальды және басы күмбездер не кертпештер тәрізді жеке қалың бұлттар қатпарлы бұлттар — 1 км-ден аз биіктікте пайда болады, бір беткей бұлтты тұман құрады найзағайлы немесе будақ-жаңбыр бұлттары — негізі 1-4 км және басы 3-тен 5 км-ге дейін биіктікте болады, тау немесе мұнара тәрізді оте қалық бұлт массалары жаңбыр бұлттары, немесе қарабұлт 2,5 км биіктікте, түрі — шеттері ыдыраған формасыз массалар тәрізді; олардан ұзақ ақ жауын немесе қар жауады. Осы негізгі бұлттар типтерінің арасында ауыспалы, қатпарлы-будақ, қазбауыр-қатпарлы бұлттар және тағы басқа түрлері бар.

4 слайд

5 слайд
Ақ бұлт // Ақша бұлт – ашық күндері аспанда болатын будақ- будақ ақ бұлт. Ала бұлт – айнымалы, арты нөсерге әкелетін бұлт. Бұлт ала – жер шала – бұлт тұтас, қалың болмағандықтан жауған жаңбыр да жер бетіне тегіс жаумайды; осыдан шығатын шөп, егістік, көкөніс барлық жерде бірдей емес, ала-құла болады дегенді аңғартады. Будақ бұлт – шумақ-шумақ бұлт. Желең бұлт – түтілген шудадай жеңіл бұлт. Қазбауыр бұлт – ондаған шақырым биіктікте ұсақ мұз түйіршіктерінен пайда болған бұлт. Кілегей бұлт – жұқа, сирек бұлт. Маса бұлты – желсіз, тымырсық түнгі бұлт. Өркеш бұлт – түйе өркештенген ақша бұлттар тізбегі. Сетінеуік бұлт – іргесі сөгіліп, ыдыраған бұлт. Ақша бұлт – жаңбырсыз бұлт.

5 слайд

6 слайд
 Бұлттардың орналасу биіктігі олардың көлемі мен құрамына, ауа ылғалдылығы мен температураның биіктік бойынша таралуына және конденсация деңгейінің орналасуына тікелей байланысты. әдетте конденсация деңгейі бұлттардың төменгі шекарасымен сәйкес келеді. Конденсация деңгейі мен нольдік изотерма арасында бұлттар тамшылардан тұрады, одан жоғары қарай қату деңгейіне дейін өте суынған тамшылардан тұрады. Ал одан жоғары қарай мұзды кристалдардан тұрады. Құрамына байланысты бұлттар 3 топқа бөлінеді: •сулы бұлттар; •мұзды бұлттар; •аралас бұлттар.

6 слайд

7 слайд
Халықаралық жіктеу бойынша бұлттар 4 тұқымдасқа және 10 туысқа бөлінеді. А/ Жоғарғы қабаттағы бұлттар тұқымдасы / 6 км биіктіктен басталады/ 1. Шарбы /перистые/ бұлттар/ -Cirrus (Ci) 2. Шарбы -түйдек- / перисто-кучевые/- Cirrocumulus (Cc) 3. Шарбы -қат-қабатты / перисто –слоистые/- Cirrostratus (Cs) Б/ Орта қабаттағы бұлттар тұқымдасы /2-6 км биіктікте орналасады/. 4. Жоғарғы түйдекті /высоко-кучевые/- Altrocumulus (Ac) 5. Жоғарғы қат-қабатты /высоко- слоистые/-Altrostralus (As) В/ Төменгі қабаттағы бұлттар /биіктігі 2 км-ден төмен/ 6 . Қат-қабатты /слоистые/ Stratus (St) 7. Шарбы қат-қабатты / cлоисто-кучевые/ –Stratocumulus (Sc) 8. Жаңбырлы қат-қабатты /слоисто- дождевые/ –Nimbostratus (Ns) Г/ Вертикаль бағытында дамитын бұлттар тұқымдасы / төменгі жағы 0,5-1,5 км биіктікте орналасады, ал үстіңгі жағы жоғарғы қабаттағы орналасқан бұлттарға жету мүмкін. 9. Түйдек бұлттар /кучевые/- Cumulus (Cu) 10. Түйдек жаңбырлы / кучево- дождевые /- Cumulonimbus (Cb)

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд

10 слайд