Бүтін рационал теңдеулер
04 Желтоқсан 2020
1294
1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
2 слайд
1. Әріптің қандай мәнінде алгебралық
өрнектің мағынасы болмайды.
; ; ; ;
Ауызша тапсырмалар.
1
х х+1 1 5
х(х+1) х 2
-41
1
х + 4х
5-х
2 слайд
1. Әріптің қандай мәнінде алгебралық өрнектің мағынасы болмайды. ; ; ; ; Ауызша тапсырмалар. 1 х х+1 1 5 х(х+1) х 2 -41 1 х + 4х 5-х
3 слайд
Кейбір теңдеулер бүтін рационал
өрнектермен қатар бөлшек-рационал
өрнектерден тұрады.мұндай теңдеулерді
бөлшек- рационал теңдеу деп атайды.
Рационал теңдеулер
Бүтін –рационал теңдеу Бөлшек-рационал теңдеу.
6
9
4
5
; 0 8 6
; 5
5
3 2
2
х х
х х
х
х
.
6
9
4
5
; 0
2
8 6
; 4
5
3 2
2
х
х
х
х
х х
х
х
х
3 слайд
Кейбір теңдеулер бүтін рационал өрнектермен қатар бөлшек-рационал өрнектерден тұрады.мұндай теңдеулерді бөлшек- рационал теңдеу деп атайды. Рационал теңдеулер Бүтін –рационал теңдеу Бөлшек-рационал теңдеу. 6 9 4 5 ; 0 8 6 ; 5 5 3 2 2 х х х х х х . 6 9 4 5 ; 0 2 8 6 ; 4 5 3 2 2 х х х х х х х х х
4 слайд
1)
Бөлшек-рационал теңдеуді шешу кезінде
келесі алгоритм қолданылады:
1) теңдеуге кіретін бөлшектердің ортақ
бөлімін табамыз;
2) теңдеудің екі жақ бөлігін ортақ
бөлімге келтіреміз;
3) алымдарын теңестіру арқылы бүтін
рационал теңдеуді аламыз;
4) шыққан теңдеуді шешеміз;
5) шыққан түбірлердің ішінен бөгде
түбірлерді алып тастаймыз.
4 слайд
1) Бөлшек-рационал теңдеуді шешу кезінде келесі алгоритм қолданылады: 1) теңдеуге кіретін бөлшектердің ортақ бөлімін табамыз; 2) теңдеудің екі жақ бөлігін ортақ бөлімге келтіреміз; 3) алымдарын теңестіру арқылы бүтін рационал теңдеуді аламыз; 4) шыққан теңдеуді шешеміз; 5) шыққан түбірлердің ішінен бөгде түбірлерді алып тастаймыз.
5 слайд
Теңдеу 2
5
7
х
х
15
5
7
х
х
х
х
х х 8
5
17 9
2
7
2
5
7
2
х х
- Бүтін – рационал теңдеу- бөлшек-рационал теңдеу
- бөлшек-рационал теңдеу
- Бүтін – рационал теңдеу
5 слайд
Теңдеу 2 5 7 х х 15 5 7 х х х х х х 8 5 17 9 2 7 2 5 7 2 х х - Бүтін – рационал теңдеу- бөлшек-рационал теңдеу - бөлшек-рационал теңдеу - Бүтін – рационал теңдеу
6 слайд
Жаңа сабақты түсіндіру:
1. Еске түсіру:
3х+1
5 2х-1
3
7х+3
152х-1
33х+1
5
3(3х+1) 5(2х-1)-15 =-
=15
- = 7х+3
15
7х+315
6 слайд
Жаңа сабақты түсіндіру: 1. Еске түсіру: 3х+1 5 2х-1 3 7х+3 152х-1 33х+1 5 3(3х+1) 5(2х-1)-15 =- =15 - = 7х+3 15 7х+315
7 слайд
Теңдеуді шешу:
I тәсіл .
+
х-3
х-5
х-3
х-5 1
х х+5
х(х-5)=
1
х х+5
х(х-5)= х(х-5)х(х-5) +х(х-5) +х-3
х-5 1
х
7 слайд
Теңдеуді шешу: I тәсіл . + х-3 х-5 х-3 х-5 1 х х+5 х(х-5)= 1 х х+5 х(х-5)= х(х-5)х(х-5) +х(х-5) +х-3 х-5 1 х
8 слайд
х(х -3)+ (х -5)= х +5
х 2
-3х +х -5 –х -5 =0
х 2
-3х -10 =0
Д =9 +40 =49
х
1 =5 х
2 = -2
тексеру жүргізу арқылы
шыққан мәндер теңдеудің
түбірлері –2 және 5
болатынын анықтаймыз.
8 слайд
х(х -3)+ (х -5)= х +5 х 2 -3х +х -5 –х -5 =0 х 2 -3х -10 =0 Д =9 +40 =49 х 1 =5 х 2 = -2 тексеру жүргізу арқылы шыққан мәндер теңдеудің түбірлері –2 және 5 болатынын анықтаймыз.
9 слайд
х = -2 х(х -5)= -2(-2 -5) 0;
х =5 х(х -5)= 5(5 – 5) = 0.
Тексеру жүргізсек, х = 5 саны
берілген теңдеуді
қанағаттандырмайтынын,
теңдеудің түбірі : х = –2
теңдеудің түбірі: х = -2
Жауабы: -2.
9 слайд
х = -2 х(х -5)= -2(-2 -5) 0; х =5 х(х -5)= 5(5 – 5) = 0. Тексеру жүргізсек, х = 5 саны берілген теңдеуді қанағаттандырмайтынын, теңдеудің түбірі : х = –2 теңдеудің түбірі: х = -2 Жауабы: -2.
10 слайд
№ 173-№176 (тақтары), №176(1,2) Оқулықпен жұмыс:
10 слайд
№ 173-№176 (тақтары), №176(1,2) Оқулықпен жұмыс:
11 слайд
№ 173, №178(2,4).Үйге тапсырма.
11 слайд
№ 173, №178(2,4).Үйге тапсырма.
12 слайд
12 слайд
