буын ереже дыбыс

1 слайд
Б У Ы Н Буын- сөзді айтқан кездегі дауыс толқыны. Буын сөздегі дауысты дыбысқа негізделеді. Яғни сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады. АШЫҚ ТҰЙЫҚ БІТЕУ -дауысты дыбыстың өзінен тұратын буын -дауыссыздан басталып, дауыстыға аяқталатын буын - дауыстыдан басталып дауыссызға аяқталатын буын - дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссызға аяқталатын буын А н а , ә к е , ш а н а , д а н а , б а л а , а л а ш а , ә ж е А ң , і з , о ң , а қ , а р , о р , е к , а нт Т а ң , қ а нт , б ұ лт , т ө л , д ә м , с о л , ш а л

2 слайд
Й, Ң, У ДЫБЫСТАРЫНАН БАСТАЛАТЫН БУЫНДАР Дыбыстар Мысалдар Қа- й ың, зе- й ін-ді, мо- й ын, сү- й ін-ші, кө- бе- й е-ді, кі-ші-пе- й іл Жа- ң а-лық, қо- ң ы-рау, же- ң іс, жа- ң ылт- паш, те- ң із, же- ң іл А- у а, а- у ыл, да- у ыл, са- у ыс-қан, да- у ыс, са- у ын-шы, қа- у ынЙ Ң У

3 слайд
Т А С Ы М А Л ТАСЫЛМАЛДАУҒА БОЛАТЫН СӨЗДЕР ТАСЫМАЛДАУҒА БОЛМАЙТЫН СӨЗДЕР Көп буынды сөздер буынға бөлініп тасымалданады Үлгі: Ба-лық-шы-лар 1. Балық-шылар 2. Балықшы-лар 3. Ба-лықшылар Му-зы-ка 1. Му-зыка 2. Музы-ка Із Ар Ақ, ат Ән Әл, әк Аю Ою Ұя Үю Ата Ауа Әже Әуе Ала Жол Дән Сүт Таң Нән Сия Қия Қою Мая Аяқ Иек Иіс Аят Аян Ант Ұлт Ауыл Өрік Егеу Асау Кісінің аты-жөні, қысқарған сөздер тасымалданбайды Үлгі: ҚазҰУ, МАЙ, ІІМ, га, мм, Ы.Алтынсарин, С.Құрманғожин

4 слайд
СӨЗ ҚЫЗМЕТІНЕ ҚАРАЙ Дыбысталып жазылуы бір, мағыналары бөлек сөздер ОНОНИМ Мен түс көрдім. Балам, төмен түс. Түс кезі. Сабаңа түс енді. Ауыр –жеңіл Алыс –жақын Ұзын –қысқа Жомарт –сараң Ауыр –салмақты Алыс –қашық Биік –жоғары Ажарлы –келбетті Мағыналары қарама- қарсы Сөздер АНТОНИМ Жазылуы айтылуы әртүрлі мағыналас сөздер СИНОНИМ

5 слайд
СӨЗДЕРДІҢ ЖАЗЫЛУЫНА ҚАРАЙ Түбір сөз Құшақ- құшақ Ата-ана Әп-әдемі Ақ-қара Сүт-мүтҚарМу, ІІБ ТУ-154, кг, см, Ил-62, БҰҰ, медакадемия педколледж пединститутӘн, сурет Туынды сөз ән+ші сурет+кер Қысқарған сөздер Қос сөздер Біріккен сөздер Қаратау, аққу Қаратүбек Ұзынкөл Ащысай Назерке