1 слайд
Сабақтың тақырыбы:Д әрілік өсімдіктер
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары:
1.Білімділік :Оқушыларға Қазақстанның дәрілік өсімдіктер туралы
білімдерін кеңейту.
2.Дамытушылық: Оқушылардың сөйлеу,
ойлау ,есте сақтау
шеберліктерін қалыптастырып пәнге деген қызығушылықтарын
арттыру.
3.Тәрбиелік: Оқушыларды қоршаған
ортаны қорғауға,ұтымды
пайдалануға, отансүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың мақсаты
Барлық оқушылар орындай алады:
жаңа сөздер мен тірек сөздердің
мағынасын түсіне алады.
Оқушылардың көпшілігі орындай алады:
ребустарды шешу арқылы
жасырын өсімдіктің атын тауып, ол туралы мәлімет аала алады.
2 слайд
3 слайд
АРША
Халық емінде арша жемісі
ежелден – ақ несеп айдайтын
және қуықтың қабынуын
басатын дәрі ретінде
қолданылып келген.
Бойында зиянды
бактерияларды
жойғыш және
емдік қасиеті бар.
Өкпе , тері
және астма ауру-ларын
емдеген. Ежелгі
Рим мен
Грекияда
жылан шаққан кезде
пайдаланған.
4 слайд
5 слайд
А сқабақ
Қан аздықты,
атеросклерозды емдейді.
Құрамындағы каротин
көздің көру қабілетін
жақсартады, асқабақ
дәндерін іщек-құрт
ауруларын емдеуге
қолданады.
Асқабақ ағзадағы зат
алмасу процестеріне оң
ықпалын тигізеді. Мысалы,
жоғарыда аталған Т
витамині зат алмасу
процесін жеделдетеді, сол
арқылы семіздіктің алдын
алуға жәрдемдеседі
6 слайд
7 слайд
Долана
Дәрілік мақсатта долананың
жемісі мен гүлін пайдаланады.
Доланадан жасалған дәрілер
орталық жүйке жүйесін
тыныштандырады, жүрек
бұлшық еттеріне күш береді,
жүрек пен мидағы қан
айналымын жақсартады.
Долана тамыр тарылтатын,
түйілуді басатын, жүректің
және мидың қанмен қанмен
қамтамасыз ететін,күшті
антиоксиданттық қасиетке ие,
қандағы холестерин деңгейін
төмендетеді, тамырлар мен
капиллярлардың
қабырғаларының өткізгіштігін
төмендетеді
8 слайд
9 слайд
ЖАЛБЫЗ
Жалбыз қосылған шәй жүрек
ауруымен ауыратындарға,тамақтан
уланғанда,асқазан –бауыр ауруы мен
ауырағандарга, жүйке жүйесі
бұзылғандарға өте пайдалы. Және
бас ауырғанда,қатты ашуланғанда
ішу керек.
Бүйрек пен бүйрек түбекшесі, бауыр
мен өт жолының қабынуына қарсы
қолданады.
Сонымен қатар жалбызды басқа
дәрілік шөптерге қосып өкпе
туберкулезін де емдей бастады. Еті
тілініп кеткен жарақатқа, іріңді
шиқан сияқты шығулар мен
қотырларға жалбыз тұнбасын таңып
тастаса, тез жазылады.
10 слайд
11 слайд
ЖОЛЖЕЛКЕН
Жолжелкен тамырын іштің қан
аралас өтуіне қарсы, қан
қақырғанда қайнатпа түрінде, ал
ұрығын дизентерия мен іш
өткенде пайдаланады. Қан
тамырының қатаюына, асқазан,
ішек жарасына, тыныс
жолдарының қабынуына, өкпе
туберкулезіне, созылмалы
бронхит, плеврит және бүйрек,
несеп жолдарының қабынуы
тәрізді сырқаттарға
қолданылады. Тамырының
қайнатпасын іштен қан өткенде,
қан қақырғанда ішкізіп,
мұрыннан қан тоқтамағанда
танау ішіне құяды.
12 слайд
13 слайд
ЖУСАН
14 слайд
15 слайд
16 слайд
ИТМҰРЫН
Итмұрынның ерекшелігі — бағалы
дәрумендерге бай, жемісі және одан
дайындалған дәрі-дәрмектер
медицинада
негізінен асқазан және
бауыр
ауруларын емдеуге
қолданылады, гүлдерін
шайдың
орнына пайдалануға болады,
күлтелерден дайындалған эфир
майы —
парфюмерия өндірісінде
пайдаланылады
Медицинада итмұрынды
поливитамин ретінде, ағзада
дәрумендер жетіспегенде,
атеросклерозға қарсы, қан қысымы
көбейгенде, қан аздыққа,
иммунитетті көтеруге, сынған сүйекті
тез бітіретін және бауыр ауруларын
емдейтін дәрілік өсімдік ретінде
пайдаланады. Итмұрыннан тосап
жасайды. Жемісін кептіріп, қыста
тұмауға қарсы қайнатып ішеді.
Гүлдерін шайға қосып бұқтырып
ішеді. Әдемі гүлдерінің арқасында
көгалдандыруда кең қолданыста.
17 слайд
Қ Қ
18 слайд
ҚАЛАҚАЙ
Дәрі жасау үшін оның жапырақтарын гүлдеген кезінде
жинап алады.
Құрамында С, К, В дәрумендері, пантотен қышқылы,
уртицин глюкозиді, хлорофилл , құмырсқа қышқылы ,
фитостерин,
каротин , кальций және тағы басқа заттар
бар.
Ғылыми медицинада қосүйлі қалақай өкпеден,
жатырдан, ішектен, геморрой түйіндерінен, асқазаннан
қан кеткенде дәрі ретінде қолданылады. Өсімдіктің
құрамындағы хлорофилл денедегі зат алмасуын, жүрек
пен өкпенің қызметін жақсартады. Қосүйлі қалақайды
көптен жазылмай жүрген жараларды емдеуге, ағзадағы
дәруменнің жетіспеуін және қанның құрамын қалпына
келтіру үшін пайдаланады. Соңғы кезде өсімдікті
диабетті емдеуге де пайдалана бастады. Бауыр және өт
жолдарының созылмалы ауруларын қалақаймен
емдеуге болады.
Халық медицинасында қосүйлі қалақайдың
жапырақтарымен ревматизмді, іштің қатуын,
подаграны, бүйрек пен қуық ауруларын, өкпе
туберкулезін, геморройды, дизентерияны емдейді.
Тамыранан жасалған сулы тұнбаны бронх демікпесін,
асқазан ауруларын емдеуге қолданады. Сонымен қатар
дене сыртындағы жарақаттарды, іріңді жараларды,
сүйектің қабынуын емдеуге де болады. Оны шемен
ауруын емдеуге, дене қызуын басуға және жөтелге
қарсы да пайдаланады
19 слайд
Ң
ҚУ
20 слайд
Таңқурай құрамында адам ағзасы үшін
пайдалы заттар өте көп, атап айтқанда:
аскорбин қышқылы ,
глюкоза ,
органикалық қышқылдар ,
спирттер ,
кетондар ,
ақуыздар , пектиндер , азот
қоспалары ,
илік заттар , С , А , В топ
дәрумендері. Таңқурайдан жасалған
қайнатпаны дене қызуын түсіруге, несеп
жүргізуге, бүйрек тасын шығаруға, іш
ауруына, қант диабетіне, өт айдауға
пайдаланады. Гемоглобин мөлшерін
арттыру, қан тоқтату, суық тигенде дене
қызуын басуға, іш тоқтатуға, қан
аздыққа, жүйке ауруларына, бронхитке,
жөтелге қарсы қолданады. Таңқурай
жемісін табиғи қалпында немесе
кептірілген күйінде қайнатып, сусын
жасап, қыста тұмау кезінде
пайдаланады. Әсіресе, тибет
медицинасында таңқурайдың
жапырағы, жемісі және сабағы
қолданылады. Жапырақтарын
бұқтырып шайдың орнына ішеді.
Сонымен қатар таңқурайдан тосап,
сусын, шырын, джем жасайды.
Кондитерлік тағамдарға қосады.
21 слайд
Қ
22 слайд
ҚАРАЖИДЕК
Емдік мақсатта Қаражидектің
миуасы мен жапырағын
пайдаланады. Қаражидек
миуасының тұнбасымен
асқазан мен ішек қабынуын,
іштің қатуын, бүйрек пен
қуыққа тас байлануын,
радикулит пен ревматизмді
емдейді. Франция
лабораториясында жасалған
тәжірибелер Қаражидек
миуасының адам көзінің көру
қабілетін арттыра алатынын
анықтаған. Қаражидек
жапырақтарының тұнбасы
асқазан сөліндегі қышқылды
көбейтеді, қан тоқтатады, несеп
жүргізеді, сондай-ақ диабетке
шалдыққан адам қаны мен
несебінің құрамындағы қантты
азайтады.
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз