Дауысты дыбыстардың жүйеленуі мен емлесі
Дауысты дыбыстардың жүйеленуі мен емлесі

#1 слайд
Қазіргі қазақ тілі және
қазақ тілін оқыту
әдістемесі,
каллиграфия
1 слайд
Қазіргі қазақ тілі және қазақ тілін оқыту әдістемесі, каллиграфия
#2 слайд
2 слайд
#3 слайд
І топ: «Алғырлар»
ІІ топ: «Жүйріктер»
3 слайд
І топ: «Алғырлар» ІІ топ: «Жүйріктер»
#4 слайд
Үйге берілген тапсырманы сұрау
Сөзжұмбақ:
1.Тіл дыбыстарын зерттейтін тіл ғылымының
бір саласы
2.
3. Тіл дыбыстарын шығарудағы дыбыстаушы
мүшелер қызметі
4. Тіл дыбыстарының нышанын
бірмәнді анықталатындығын талап ететін шарты
5. Артикуляциялық орында пайда болу сапасының
табиғи тұрақтылығын, әрі баламасыз жеке даралығын
байқататын шарты
6.
7. Тіл дыбыстарының туынды мәннің пайда болу
ықтималдығын қамтамасыз ететін шарты
8.
4 слайд
Үйге берілген тапсырманы сұрау Сөзжұмбақ: 1.Тіл дыбыстарын зерттейтін тіл ғылымының бір саласы 2. 3. Тіл дыбыстарын шығарудағы дыбыстаушы мүшелер қызметі 4. Тіл дыбыстарының нышанын бірмәнді анықталатындығын талап ететін шарты 5. Артикуляциялық орында пайда болу сапасының табиғи тұрақтылығын, әрі баламасыз жеке даралығын байқататын шарты 6. 7. Тіл дыбыстарының туынды мәннің пайда болу ықтималдығын қамтамасыз ететін шарты 8.
#5 слайд
5 слайд
#6 слайд
42 Дауысты дыбыстар
25 Қазақ тіліне тән төл
дыбыстар
37 Әріптер
9 Дауыссыз дыбыстар
12 Дыбыс
6 слайд
42 Дауысты дыбыстар 25 Қазақ тіліне тән төл дыбыстар 37 Әріптер 9 Дауыссыз дыбыстар 12 Дыбыс
#7 слайд
Желтоқсанның алтысыСабақтың тақырыбы:
Дауысты дыбыстардың жүйеленуі мен емлесі
Сабақтың тақырыбы:
Дауысты дыбыстардың жүйеленуі мен емлесі
7 слайд
Желтоқсанның алтысыСабақтың тақырыбы: Дауысты дыбыстардың жүйеленуі мен емлесі Сабақтың тақырыбы: Дауысты дыбыстардың жүйеленуі мен емлесі
#8 слайд
Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Білімділік: Студенттерге дауысты дыбыстардың түрлерін,
жіктелуін, тілдің қатысына қарай бөлінуін
меңгерту. Дауысты дыбыстардың айтылу
ерекшеліктерін айрықша ұғындыру.
Дамытушылық:Дамытушылық: Студенттерді қисынды ойлау қабілеттерін
дамыту, сөздік қорын молайту, оларды
сөйлеу шеберлігіне, ой ұшқырлығына баулу.
Тәрбиелік:Тәрбиелік: Студенттерді сауаттылыққа, достыққа,
ұжымшылдыққа, жан
жақты болуға үйрету. Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Білімділік: Студенттерге дауысты дыбыстардың түрлерін,
жіктелуін, тілдің қатысына қарай бөлінуін
меңгерту. Дауысты дыбыстардың айтылу
ерекшеліктерін айрықша ұғындыру.
Дамытушылық:Дамытушылық: Студенттерді қисынды ойлау қабілеттерін
дамыту, сөздік қорын молайту, оларды
сөйлеу шеберлігіне, ой ұшқырлығына баулу.
Тәрбиелік:Тәрбиелік: Студенттерді сауаттылыққа, достыққа,
ұжымшылдыққа, жан
жақты болуға үйрету.
8 слайд
Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты: Білімділік:Білімділік: Студенттерге дауысты дыбыстардың түрлерін, жіктелуін, тілдің қатысына қарай бөлінуін меңгерту. Дауысты дыбыстардың айтылу ерекшеліктерін айрықша ұғындыру. Дамытушылық:Дамытушылық: Студенттерді қисынды ойлау қабілеттерін дамыту, сөздік қорын молайту, оларды сөйлеу шеберлігіне, ой ұшқырлығына баулу. Тәрбиелік:Тәрбиелік: Студенттерді сауаттылыққа, достыққа, ұжымшылдыққа, жан жақты болуға үйрету. Сабақтың мақсаты:Сабақтың мақсаты: Білімділік:Білімділік: Студенттерге дауысты дыбыстардың түрлерін, жіктелуін, тілдің қатысына қарай бөлінуін меңгерту. Дауысты дыбыстардың айтылу ерекшеліктерін айрықша ұғындыру. Дамытушылық:Дамытушылық: Студенттерді қисынды ойлау қабілеттерін дамыту, сөздік қорын молайту, оларды сөйлеу шеберлігіне, ой ұшқырлығына баулу. Тәрбиелік:Тәрбиелік: Студенттерді сауаттылыққа, достыққа, ұжымшылдыққа, жан жақты болуға үйрету.
#9 слайд
Ауа өкпеден кедергісіз шығып,
үннен ғана тұратын
дыбыстарды
дауысты дыбыстар дейміз.
9 слайд
Ауа өкпеден кедергісіз шығып, үннен ғана тұратын дыбыстарды дауысты дыбыстар дейміз.
#10 слайд
АшықАшық
Жақтың кең ашылуы арқылы
жасалатын дауыстылар:
а, ә, о, е, ө, э
ЖуанЖуан
Тіл кейін шегінуі арқылы
жасалған дауысты дыбыстар:
а, о, ұ, ы, у.
ЖіңішкеЖіңішке
Тіл ілгері қарай созылу арқылы
жасалған дауысты дыбыстар:
ә, ө, ү, і, е, э, и, у
Дауысты дыбыстар
Еріндік
Еріннің дөңгеленіп
алға қарай созылуы
арқылы жасалады:
о, ө, ұ, ү, у.
Езулік
Езудің кейін тартылуы
арқылы жасалған
дауыстылар:
а, е, ә, ы, і, и, э
ҚысаңҚысаң
Жақтың тар ашылуы арқылы
жасалатын дауыстылар:
ы, и, і, у, ұ, ү.
Тілдің
қатысына
қарай:
Жақтың
қатысына
қарай:
Ерін мен
езудің
қатысына
қарай:
10 слайд
АшықАшық Жақтың кең ашылуы арқылы жасалатын дауыстылар: а, ә, о, е, ө, э ЖуанЖуан Тіл кейін шегінуі арқылы жасалған дауысты дыбыстар: а, о, ұ, ы, у. ЖіңішкеЖіңішке Тіл ілгері қарай созылу арқылы жасалған дауысты дыбыстар: ә, ө, ү, і, е, э, и, у Дауысты дыбыстар Еріндік Еріннің дөңгеленіп алға қарай созылуы арқылы жасалады: о, ө, ұ, ү, у. Езулік Езудің кейін тартылуы арқылы жасалған дауыстылар: а, е, ә, ы, і, и, э ҚысаңҚысаң Жақтың тар ашылуы арқылы жасалатын дауыстылар: ы, и, і, у, ұ, ү. Тілдің қатысына қарай: Жақтың қатысына қарай: Ерін мен езудің қатысына қарай:
#11 слайд
Дауысты дыбыстар:
А.а.
Жуан, ашық, езулік;
Ә.ә.
Жіңішке, ашық, езулік;
Е.е.
Жіңішке, ашық, езулік;
11 слайд
Дауысты дыбыстар: А.а. Жуан, ашық, езулік; Ә.ә. Жіңішке, ашық, езулік; Е.е. Жіңішке, ашық, езулік;
#12 слайд
Дауысты дыбыстар:
О.о.
Жуан, ашық, езулік;
Ө.ө.
Жіңішке, ашық, езулік;
И.и.
Жіңішке, қысаң, езулік;
12 слайд
Дауысты дыбыстар: О.о. Жуан, ашық, езулік; Ө.ө. Жіңішке, ашық, езулік; И.и. Жіңішке, қысаң, езулік;
#13 слайд
Дауысты дыбыстар:
Ұ.ұ.
Жуан, қысаң, еріндік;
Ү.ү.
Жіңішке, қысаң, еріндік;
У.у.
Жуан/жіңішке, қысаң, езулік;
13 слайд
Дауысты дыбыстар: Ұ.ұ. Жуан, қысаң, еріндік; Ү.ү. Жіңішке, қысаң, еріндік; У.у. Жуан/жіңішке, қысаң, езулік;
#14 слайд
Дауысты дыбыстар:
Ы.ы.
Жуан, ашық, езулік;
І.і
Жіңішке, ашық, езулік;
Э.э.
Жіңішке, ашық, езулік;
14 слайд
Дауысты дыбыстар: Ы.ы. Жуан, ашық, езулік; І.і Жіңішке, ашық, езулік; Э.э. Жіңішке, ашық, езулік;
#15 слайд
Алғырлар Жүйріктер
1-тапсырма1-тапсырма
Бота отырып
шіреніп,
Борсық айдап
кемені.
Бытпылдақтан бір
елік,
Бура мініп келеді.
Ләңгі тепті бір
барыс,
Лашын киді
сулықты.
Лепіргенде
жолбарыс,
Лезде ащуға
булықты.
15 слайд
Алғырлар Жүйріктер 1-тапсырма1-тапсырма Бота отырып шіреніп, Борсық айдап кемені. Бытпылдақтан бір елік, Бура мініп келеді. Ләңгі тепті бір барыс, Лашын киді сулықты. Лепіргенде жолбарыс, Лезде ащуға булықты.
#16 слайд
2-тапсырма
Бо (...) уық
Ма (...) бын Жыл (...) лыш
Бірінші сөздің жалғасы, келесі сөздің басы болатындай
буынды тап
Тоқ (...) дық
16 слайд
2-тапсырма Бо (...) уық Ма (...) бын Жыл (...) лыш Бірінші сөздің жалғасы, келесі сөздің басы болатындай буынды тап Тоқ (...) дық
#17 слайд
3-
тапсырма.
Мәтін ішінен ашық дауысты дыбыстарды
бірінші топ, қысаң дауысты дыбыстарды екінші топ
(қайталағанын алмай) теріп жазыңдар
Жақсылық - адамдықтың белгісі. Мейірімді,
қайырымды, сезімтал адам әрдайым
жақсылық жасауға дайын тұрады. Ақ
ниетпен жақсылық жасау адамның ішкі
дүниесінің байлығын, жан сұлулығын
көрсетеді.
17 слайд
3- тапсырма. Мәтін ішінен ашық дауысты дыбыстарды бірінші топ, қысаң дауысты дыбыстарды екінші топ (қайталағанын алмай) теріп жазыңдар Жақсылық - адамдықтың белгісі. Мейірімді, қайырымды, сезімтал адам әрдайым жақсылық жасауға дайын тұрады. Ақ ниетпен жақсылық жасау адамның ішкі дүниесінің байлығын, жан сұлулығын көрсетеді.
#18 слайд
Сергіту сәті Кім жүйрік "ойыны.
Көңілді шумақтарды оқу.
Же1 екен 1қазан баласына ж2ріп
Кей1 жемді 1қазан ұрсып жатыр К2лік
1
ақ сәтте қойды жеп 2леніп с2ріп,
Естіп 1 кез дү1ді алып қапсың "2лік"
Жағадағы тү1ді 2ншілей "2ңді"
Паналауға жүгірді. көрсетпе!
деп ж2ді.
18 слайд
Сергіту сәті Кім жүйрік "ойыны. Көңілді шумақтарды оқу. Же1 екен 1қазан баласына ж2ріп Кей1 жемді 1қазан ұрсып жатыр К2лік 1 ақ сәтте қойды жеп 2леніп с2ріп, Естіп 1 кез дү1ді алып қапсың "2лік" Жағадағы тү1ді 2ншілей "2ңді" Паналауға жүгірді. көрсетпе! деп ж2ді.
#19 слайд
4-
тапсырма.
Тек бір дауысты дыбыстан ғана
басталатын сөздерден сөйлем құрау.
19 слайд
4- тапсырма. Тек бір дауысты дыбыстан ғана басталатын сөздерден сөйлем құрау.
#20 слайд
5-тапсырма Сөздің басы мен соңы бірдей
дауысты
болып келетін сөз тауып жазыңдар.
20 слайд
5-тапсырма Сөздің басы мен соңы бірдей дауысты болып келетін сөз тауып жазыңдар.
#21 слайд
6-тапсырма Қай жағынан оқысаңдар да белгілі
бір
мағынаны білдіретін 5 сөз жазыңдар.
Үлгі: түс
- сүт, сақ - қас.
21 слайд
6-тапсырма Қай жағынан оқысаңдар да белгілі бір мағынаны білдіретін 5 сөз жазыңдар. Үлгі: түс - сүт, сақ - қас.
#22 слайд
7-тапсырма Мақал мәтелдерді ойлап тап:
С... – с... ө...,
Т... – е... ө... .
Б... б... ж...,
Б... м... ж... .
22 слайд
7-тапсырма Мақал мәтелдерді ойлап тап: С... – с... ө..., Т... – е... ө... . Б... б... ж..., Б... м... ж... .
#23 слайд
Қорытынды. «Даналық ағашы».
23 слайд
Қорытынды. «Даналық ағашы».
#24 слайд
Үйге тапсырмаДауысты дыбыстардың жүйеленуі,
фонетика сөзіне ребус құрастыру;
Дауысты дыбыстардың жүйеленуі,
фонетика сөзіне ребус құрастыру;
24 слайд
Үйге тапсырмаДауысты дыбыстардың жүйеленуі, фонетика сөзіне ребус құрастыру; Дауысты дыбыстардың жүйеленуі, фонетика сөзіне ребус құрастыру;
#25 слайд
«Нысана»
Сары түсті шеңбер «бұл тақырып маған өте қызық болды.»
Қызыл түсті шеңбер «маған бәрі түсінікті!»
Көк түсті шеңбер «маған көмек қажет»
25 слайд
«Нысана» Сары түсті шеңбер «бұл тақырып маған өте қызық болды.» Қызыл түсті шеңбер «маған бәрі түсінікті!» Көк түсті шеңбер «маған көмек қажет»
шағым қалдыра аласыз













