Дыбыс.Дыбыс сипаттамалары.слайд

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Сабақтың мақсаты: Білімділік мақсаты: Оқушы білімін, іскерлігін, дағды деңгейін бақылау, бағалау. Дыбыстың сипаттамаларымен таныстырып солар жайлы түсінік қалыптастыру. Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау. Тәрбиелік мақсаты: Адамгершілікке, ұқыптылыққа, алғырлыққа, отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, сыйластық пен әдептілікке баулу.

2 слайд

3 слайд
Толқын дегеніміз не? Көлденең толқын қандай ортада пайда болып таралады? Толқын ұзындығы дегеніміз не? Толқын жылдамдығы дегеніміз не? Толқынның энергияны тасымалдайтынын қалай дәлелдеуге болады?

3 слайд

4 слайд
УЛЬТРАДЫБЫСТАР –УЛЬТРАДЫБЫСТАР – ЖИІЛІГІ 20000 ГЦ – ТЕН ЖОҒАРЫ ТОЛҚЫНДАР ИНФРАДЫБЫСТАР – ИНФРАДЫБЫСТАР – 16 ГЦ – ТЕН ТӨМЕНГІ ТОЛҚЫНДАР. Тербеліс жиілігі 16 Гц – тен 20000 Гц – ке дейінгі механикалық толқындар адамда дыбыс әсерін тудырады. Сондықтан мұндай толқындарды дыбыс толқындары немесе акустикалық толқындар (грек. akustikos – «дыбыс») деп атайды.

4 слайд

5 слайд
1.Дыбыстың қаттылығы 2.Тонның биіктігі 3.Тембр 4.Шу

5 слайд

6 слайд
Дыбыстың қаттылығы неге байланысы болатынын анықтау үшін камертонды пайдаланамыз. Камертон – доға тәрізді қысқа сапталған металл таяқша, оның көмегімен музыкалық дыбыс алуға болады. Дыбыс қаттылығы дыбыс шығаратын дененің тербелістер амплитудасымен анықталады.

6 слайд

7 слайд
КАМЕРТОНДАРДЫҢ НЕМЕСЕ БАСҚА ГАРМОНИКАЛЫҚ КАМЕРТОНДАРДЫҢ НЕМЕСЕ БАСҚА ГАРМОНИКАЛЫҚ ТЕРБЕЛІС ЖАСАЙТЫН ДЕНЕЛЕРДІҢ ШЫҒАРАТЫН ТЕРБЕЛІС ЖАСАЙТЫН ДЕНЕЛЕРДІҢ ШЫҒАРАТЫН ДЫБЫСТАРЫ ДЫБЫСТАРЫ МУЗЫКАЛЫҚ ДЫБЫСТАР ДЕП МУЗЫКАЛЫҚ ДЫБЫСТАР ДЕП АТАЛАДЫ.АТАЛАДЫ. Дыбыс қаттылығының деңгейін өлшеу үшін өлшем бірлігі -Децибел (дБ) тағайындалады. Децибел (дБ)- 1847-1922 жылдары өмір сүрген, телефонды ойлап тапқан американдық өнертапқыш А. Бельдің құрметіне бел (Б) деп аталатын қаттылық бірлігінің ондық үлесі, яғни 1Б = 10 дБ

7 слайд

8 слайд
ЖИІЛІГІ АЗ ДЫБЫСҚА ТӨМЕН ТОН, АЛ ЖИІЛІГІ ЖОҒАРҒЫ ДЫБЫСҚА БИІГІРЕК ТОН СӘЙКЕС КЕЛЕДІ. Дыбыс генераторындағы айнымалы кернеудің жиілігін, яғни оған сәйкес дыбыс зорайтқыш шығаратын дыбыс толқынының жиілігін өзгерту арқылы әртүрлі биіктіктегі дыбысты естуге болады. Белгілі бір жиіліктегі дыбыс толқынын тон деп атайды. Сондықтан көбінесе дыбыс биіктігін дыбыс тоны деп атайды.

8 слайд

9 слайд
Тон биіктігі тербеліс жиілігімен анықталады, яғни тербеліс жиілігі үлкен болса, тон да биігірек болады. Адам дауысын тон биіктігі бойынша бірнеше диапазонға бөледі: бас(80–150 Гц), баритон(110-149Гц),тенор(130-520Гц), дискант(260-1050Гц), колоратуралық сопрано(1400 Гц-ке дейін).

9 слайд

10 слайд
Дыбыстың тембрі бойынша кімнің сөйлеп жатқанын немесе қандай аспапта ойнпа жатқанын анықтай аламыз, яғни дыбыс тембрі бойынша дыбыс көзі анықталады.

10 слайд

11 слайд
Қоңырау Дыбыс желбезегі Сирена Дыбыстың көздері Камертон (дыбыс құбылыстарын зерттеуде өте жиі пайдаланады)

11 слайд

12 слайд
ЖАПЫРАҚТЫҢ СЫБДЫРЫ, ӨЗЕН СУЫНЫҢ СЫЛДЫРЫ, ҚҰСТАРДЫҢ ДАУЫСЫ, СУДЫҢ СӘЛ ШАЛПЫЛЫ СИЯҚТЫ ШУЛАР АДАМҒА ЖАҒЫМДЫ ЕСТІЛЕДІ. АЛАЙДА ДЫБЫСТАРДЫҢ МҰНДАЙ ТАБИҒИ ҮЛКЕН ЕЛДІ МЕКЕНДЕР МЕН ҚАЛАЛАРДА ӨНЕРКӘСІП, КӨЛІК ЖӘНЕ Т.Б. ШУЛАРЫ БАСЫП ТАСТАУДА.

12 слайд

13 слайд
Шудың зиянды жақтарыШудың зиянды жақтары •Шу деңгейінің жоғары болуы құлақтың дыбыс қабылдауын нашарлатады және оның организмнің жүйке – психологиялық әрекетіне тигізетін зияны өте зор, оның байқаусыз әсері шу ауруына әкелуі мүмкін. •Адамды шудың теріс ықпалынан қорғау үшін денсаулық сақтау мекемелері шудың шекті деңгейінің санитарлық нормаларын бекіткен. Осы нормаларға сәйкес шудың қаттылық деңгейі 30-40 дБ-ден артпауы тиіс.

13 слайд

14 слайд
Оқытылып отырған оқу материалын бекіту 1.Дыбыс дегеніміз не? 2.Дыбыс қалай таралады? 3.Вакуумда дыбыс тарала ма? 4.Дыбыс жылдамдығы таралатын ортаға байланысты ма? 5.Ауада қандай толқын тарайды-көлденең бе, әлде бойлық па? 6.Дыбыстың қанадай сипаттамаларын білесіңдер? 7.Қандай дыбыстар музыкалық деп аталады? 8.Дыбыс қаттылығы немен аныталады? 9.Дыбыс тембрі дегенді қалай түсінесіңдер?

14 слайд

15 слайд
І топ 1.Толқын ұзындығы 2 м, бөлшектердің толқындағы тербеліс периоды 0,2с. Толқын қандай жылдамдықпен тарайды? 2.Бөлшектердің толқындары тербеліс жиілігі 0,6Гц, толқынның таралу жылдамдығы 12 м/с. Толқын ұзындығын анықтаңдар. ІІ топ 1.Балықшы қалтқы 1 мин ішінде толқында 24 тербеліс жасағанын, ал көршілес толқын өркештерінің арақашықтығы 8м екендігін байқаған. Толқындардың таралу жылдамдығы қандай? 2.Толқынның таралу жылдамдығы 8 м/с, толқын ұзындығы 4 м. Бөлшектердің толқындағы тербеліс периоды қандай? ІІІ топ 1.Бөлшектердің тербеліс жиілігі 340 Гц, толқын ұзындығы 1 м. Толқындардың таралу жылдамдығы қандай? 2.Көршілес толқын өркештерінің арақашықтығы 3м болса, қайықтың 0,5 Гц жиілікпен тербелгендегі толқынның таралу жылдамдығы қандай?

15 слайд

16 слайд
§ 31,32. 26 ж №4, 5.

16 слайд

17 слайд

17 слайд