Электр тогы

1 слайд

1 слайд

2 слайд
Электр тогыЭлектр тогы дегеніміз не?дегеніміз не?

2 слайд

3 слайд
Еркін электр Еркін электр зарядтарын зарядтарын тасымалдаушылардың тасымалдаушылардың реттелген қозғалысыреттелген қозғалысы

3 слайд

4 слайд
Ток күші деп нені айтады ж әне формуласы қандай?

4 слайд

5 слайд
Өткізгіштің көлденең қимасы арқылы қандай да бір уақыт аралығында тасымалданатын электр мөлшерінің сол уақыт аралығына қатынасыt q I 

5 слайд

6 слайд
Электр кернеуі деп нені айтады және формуласы қандай?

6 слайд

7 слайд
Тізбектің берілген бөлігінде заряд орын ауыстырғанда, электр өрісінің атқарған жұмысының осы зарядқа қатынасыq A U 

7 слайд

8 слайд
Өткізгіш ұштарындағы кернеуді қандай құралмен өлшейді және ол тізбекке қалай қосылады?

8 слайд

9 слайд
Вольтметр. Ол тізбекке параллель қосылады.

9 слайд

10 слайд
Тізбектің бөлігі үшін Ом заңы қалай тұжырымдалады?

10 слайд

11 слайд
Тізбектің бөлігіндегі ток күші осы бөліктің ұштарындағы кернеуге тура пропорционал, ал өткізгіштің кедергісіне кері пропорционалR U I 

11 слайд

12 слайд

12 слайд

13 слайд
Есеп:Есеп: Егер амперметр 2А-ді көрсетсе, ал Егер амперметр 2А-ді көрсетсе, ал резисторлардың кедергілері Rрезисторлардың кедергілері R 11 =15 =15 Ом, RОм, R 22 =10 Ом, R=10 Ом, R 33 =5 Ом =5 Ом өткізгіштер тізбектей жалғанған өткізгіштер тізбектей жалғанған болса, онда тізбектегі кернеуді болса, онда тізбектегі кернеуді табыңдартабыңдар  Жауабы: 60 ВЖауабы: 60 В

13 слайд

14 слайд
№№ 1Шартты белгілер бойынша схемадан 1Шартты белгілер бойынша схемадан құралдарды атауқұралдарды атау

14 слайд

15 слайд
№№ 22 График бойынша өткізгіш кедергісінің мәнін График бойынша өткізгіш кедергісінің мәнін табыңыз?табыңыз? I,A 10 200 U,B

15 слайд

16 слайд
Есеп:Есеп: Кедергілері 10 Ом және 15 Ом Кедергілері 10 Ом және 15 Ом өткізгіштер паралель жалғанған. өткізгіштер паралель жалғанған. Егер электр кернеуі 60 В болатын Егер электр кернеуі 60 В болатын болса, жалпы ток күші неге теңболса, жалпы ток күші неге тең  Жауабы: 10 АЖауабы: 10 А

16 слайд

17 слайд
№№ 44 Шартты белгілер бойынша схемадан Шартты белгілер бойынша схемадан құралдарды атауқұралдарды атау

17 слайд

18 слайд

18 слайд

19 слайд
Өткізгішті тізбектеп жалғағанда:Өткізгішті тізбектеп жалғағанда: а) а) R=?R=? ә)ә) I=?I=? б)б) U=?U=?

19 слайд

20 слайд
Жауабы:Жауабы: а) а) R=RR=R 11 +R+R 22 +….R+….R nn ә)ә) I=I I=I 11 =I=I 22 =…I=…I nn б)б) U=UU=U 11 +U+U 22 +…U+…U nn

20 слайд

21 слайд
Өткізгіштерді параллель Өткізгіштерді параллель жалғағанда:жалғағанда: а) а) R=?R=? ә)ә) I=?I=? б)б) U=?U=?

21 слайд

22 слайд
Жауабы:Жауабы: а)а) ә)ә) I=I I=I 11 ++ II 22 ++ …In…In б)б) U=UU=U 11 == UU 22 == …Un…Unn R R R R 1 ... 1 1 1 2 1    

22 слайд

23 слайд
Ом заңының маңызы:Ом заңының маңызы:

23 слайд

24 слайд
ЖАУАБЫ:ЖАУАБЫ: Ом заңы берілген кернеуде,кедергі белгілі Ом заңы берілген кернеуде,кедергі белгілі болған жағдайда электр тізбегіндегі тоқ күшінболған жағдайда электр тізбегіндегі тоқ күшін анықтайды.Сол арқылы ол тоқтың анықтайды.Сол арқылы ол тоқтың жылулық,химиялық және магниттік әсерлерін жылулық,химиялық және магниттік әсерлерін есептеуге мүмкіндік береді. Себебі ол есептеуге мүмкіндік береді. Себебі ол шамалар тоқ күшіне тәуелді. Ом заңы барлық шамалар тоқ күшіне тәуелді. Ом заңы барлық тұрақты ток электротехникасының негізі.тұрақты ток электротехникасының негізі.R U I 

24 слайд

25 слайд
Өткізгіштердің кедергісі мен Өткізгіштердің кедергісі мен меншікті кедергісі туралы не меншікті кедергісі туралы не білеміз?білеміз?

25 слайд

26 слайд
Жауабы:Жауабы: Өткізгіштің негізгі электрлік сипаттамасы - кедергі. Берілген Өткізгіштің негізгі электрлік сипаттамасы - кедергі. Берілген кернеуде ток күші осы шамаға тәуелді.Ом заңынан өткізгіштің кернеуде ток күші осы шамаға тәуелді.Ом заңынан өткізгіштің кедергісін анықтауға болады. кедергісін анықтауға болады. Кедергі өткізгіштің материалына және оның геометриялық Кедергі өткізгіштің материалына және оның геометриялық өлшемдеріне тәуелді. Ұзындығы өлшемдеріне тәуелді. Ұзындығы ll ,көлденең қимасының ,көлденең қимасының ауданы ауданы SS өткізгіштің кедергісі мынаған тең: өткізгіштің кедергісі мынаған тең: - - өткізгіштің затына және оның күйіне, температурасына өткізгіштің затына және оның күйіне, температурасына тәуелді шама.Бұл шама өткізгіштің меншікті кедергісі деп тәуелді шама.Бұл шама өткізгіштің меншікті кедергісі деп аталады. Меншікті кедергінің өлшем бірлігі: Ом маталады. Меншікті кедергінің өлшем бірлігі: Ом мS l   R    R U I 

26 слайд

27 слайд
Электр тогының бар болуы Электр тогының бар болуы үшін қажетті шарттар:үшін қажетті шарттар:

27 слайд

28 слайд
Жауабы:Жауабы: Затта тұрақты электр тогы пайда болуы Затта тұрақты электр тогы пайда болуы және жүріп тұруы үшін,біріншіден ,еркін және жүріп тұруы үшін,біріншіден ,еркін зарядталған бөлшектер бар болуы зарядталған бөлшектер бар болуы қажетті ,екіншіден,оларға белгілі бір қажетті ,екіншіден,оларға белгілі бір бағытта әсер ететін күш қажетті.бағытта әсер ететін күш қажетті.

28 слайд

29 слайд
Толық тізбек үшін Ом заңыТолық тізбек үшін Ом заңы : :

29 слайд

30 слайд
ЖАУАБЫ:ЖАУАБЫ: Тұйық тізбектегі ток күші ток көзінің Тұйық тізбектегі ток күші ток көзінің электрқозғаушы күшіне тура электрқозғаушы күшіне тура пропорционал,тізбектің ішкі және сыртқы пропорционал,тізбектің ішкі және сыртқы кедергілерінің қосындысымен кедергілерінің қосындысымен анықталатын кедергіге кері пропорционал. анықталатын кедергіге кері пропорционал. r R    I

30 слайд

31 слайд
Ө ткізгіштерді қ осу Тізбектей Параллель I = I1 = I2 U = U1+ U2 R = R1+ R2 U=U 1=U 2= … =U n I=I1+ I2+ … +In I1 R2 I2 R1 U1 R2 U2 R1 1 R 1 R 1 1 R 2 = = + =

31 слайд

32 слайд
№ Ғалымдардың аты – жөні Туған жылы Ашқан жаңалығы 1. Георг Симон Ом 1787 – 1854 Көрнекті неміс физигі ,мектеп мұғалімі болып қызмет еткен. Ол тізбектің бөлігі үшін ток күшінің кернеуге тәуелділік заңын, сондай – ақ тұйық тізбектегі ток күшін анықтайтын заңды ашты. Ом кедергінің өткізгіш ұзындығына және көлденең қимасына тәуелділігін ашты 2. Вольта Алессандро 1745 – 1827 Итальян физигі, электр тогы туралы ілімнің негізін қалаушылардың бірі. Вольта бірінші гальвани элементін жасап, электр тогы туралы ғылымға алғаш жол ашты. 3. Ампер Андре Мари 1775 – 1836 Француз физигі және математигі. Ол электрлік және магниттік құбылыстар арасындағы байланыстар туралы алғаш теорияны жасады. Ампер магнитизм табиғаты жөнінде гипотезаны ұсынды. Физикаға электр тогы деген ұғымды енгізді.

32 слайд

33 слайд
Өз үйіңді адаспай тапӨз үйіңді адаспай тап P = UI A = q U U = IR Ток жұмысы Электр кернеуі Ток күші I = q / t Токтың қуаты

33 слайд

34 слайд
Өз үйіңді адаспай тапӨз үйіңді адаспай тап Q=I 2 Rt электр санауыш Вт*сағ Ток жұмысы Тоқтың жұмысы Ток қуаты ваттметр Джоуль-Ленц заңы

34 слайд

35 слайд

35 слайд

36 слайд
Үйге тапсырма :Үйге тапсырма :  а) а) Тақырыпты оқу «Токтың жұмысы мен қуаты» Тақырыпты оқу «Токтың жұмысы мен қуаты»  ә) Эксперименттік тапсырмаә) Эксперименттік тапсырма  Өз үйіңдегі электр энергиясы санауышын бақылаңдар,оның көрсеткіштерін қағазға түсіріңдер.Келесі күннің кешінде Өз үйіңдегі электр энергиясы санауышын бақылаңдар,оның көрсеткіштерін қағазға түсіріңдер.Келесі күннің кешінде оның көрсетуін тағы қағазға түсіріп,бір тәулікте жұмсалған электр энергиясының мөлшері мен құнын есептеңдер.Бір оның көрсетуін тағы қағазға түсіріп,бір тәулікте жұмсалған электр энергиясының мөлшері мен құнын есептеңдер.Бір айда тұтынылатын электр энергиясының мөлшері мен оның құны қандай ? Электр энергиясын үнемдеудің жолдарын айда тұтынылатын электр энергиясының мөлшері мен оның құны қандай ? Электр энергиясын үнемдеудің жолдарын табыңдар.Бір ай ішінде үнемделген энергия есебінен қанша ақша үнемдеуге болатынын табыңдар.табыңдар.Бір ай ішінде үнемделген энергия есебінен қанша ақша үнемдеуге болатынын табыңдар.  б) Есептер (Кабардин)б) Есептер (Кабардин)  №№ 110110  10В кернеуге есептеоген электр шамының қуаты 25 Вт.Шамның кедергісін және ток күшін 10В кернеуге есептеоген электр шамының қуаты 25 Вт.Шамның кедергісін және ток күшін тап ?тап ?  №№ 111111  Кедергісі 1Ом өткізгіштен 15с уақытта 45 Кл заряд өтетін болса,онда өткізгіш ұштарындағы Кедергісі 1Ом өткізгіштен 15с уақытта 45 Кл заряд өтетін болса,онда өткізгіш ұштарындағы кернеу неге тең ?кернеу неге тең ?  №№ 115115  Тұрақты 2А ток өтетін өткізгіштінң кедергісін 10 Ом-нан 5 Ом-ға дейін кемітсе,ондағы Тұрақты 2А ток өтетін өткізгіштінң кедергісін 10 Ом-нан 5 Ом-ға дейін кемітсе,ондағы бөлінетін қуат қалай өзгереді?бөлінетін қуат қалай өзгереді?  №№ 117117  Өткізгіштің көлденең қимасынан 1 минутта 30 мКл электр мөлшері өткен болса, ондағы тоқ Өткізгіштің көлденең қимасынан 1 минутта 30 мКл электр мөлшері өткен болса, ондағы тоқ күші неге тең?күші неге тең?  в) Шығармашылық жұмыс в) Шығармашылық жұмыс  Мәнжазба «Электр санауыш тарихы»Мәнжазба «Электр санауыш тарихы»  Мәнжазба «Ваттметр»Мәнжазба «Ваттметр»

36 слайд